Zweden en Finland verzochten vorig jaar om toetreding tot het trans-Atlantische defensiepact nadat Rusland de Oekraïne was binnengevallen, maar stuitten op onverwachte bezwaren van Turkije en hebben sindsdien getracht de steun van Turkije te winnen.

Ankara wil dat Helsinki en Stockholm zich harder opstellen tegen de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), die door Turkije en de Europese Unie als terreurgroep wordt beschouwd, en een andere groep die Turkije beschuldigt van een couppoging in 2016.

De drie landen bereikten afgelopen juni in Madrid een akkoord over de te volgen weg, maar Ankara schortte de besprekingen vorige maand op na protesten in Stockholm waarbij een extreem-rechtse Deense politicus een exemplaar van het heilige moslimboek, de Koran, verbrandde.

In een brief aan president Joe Biden zeggen 29 Democratische en Republikeinse senatoren dat de twee Noordse landen zich "volledig en te goeder trouw" inspannen om te voldoen aan de voorwaarden voor NAVO-lidmaatschap die Turkije stelt, ook al zegt Ankara dat Zweden meer moet doen.

"Zodra de protocollen voor toetreding tot de NAVO door Türkiye zijn geratificeerd, kan het Congres de verkoop van F-16 gevechtsvliegtuigen overwegen. Als dit echter niet gebeurt, komt deze op handen zijnde verkoop op losse schroeven te staan", schreven de senatoren.

Het was de eerste keer dat het Congres de verkoop van F-16's aan Turkije expliciet en rechtstreeks in verband bracht met de kandidatuur van de twee Noordse landen voor toetreding tot de NAVO.

De regering Biden heeft herhaaldelijk gezegd dat zij de verkoop steunt en weigerde de twee kwesties met elkaar in verband te brengen, hoewel zij erkende dat de ratificatie van de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO het verkoopproces in het Congres zou vergemakkelijken.

Turkije heeft gezegd dat het Finlands NAVO-lidmaatschapsaanvraag eerder zou kunnen goedkeuren dan die van Zweden, maar de Finse president en minister van Buitenlandse Zaken hebben dit idee allebei verworpen met het argument dat de veiligheid van de twee Noordse landen wederzijds afhankelijk is.

Van de 30 NAVO-leden moeten alleen Turkije en Hongarije het lidmaatschap van de Noordse landen nog ratificeren.

Turkije verzocht in oktober 2021 om de aankoop van 40 Lockheed Martin Corp F-16 gevechtsvliegtuigen en bijna 80 moderniseringskits voor zijn bestaande oorlogsvliegtuigen.

Tijdens een bezoek aan Washington vorige maand zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu dat de NAVO-kwestie geen voorwaarde mag zijn voor de verkoop en drong hij er bij de regering Biden op aan het Congres te overtuigen haar bezwaar te laten vallen.

Het Congres kan buitenlandse wapenverkopen blokkeren, maar heeft nog niet eerder de tweederde meerderheid in beide kamers behaald die nodig is om een presidentieel veto te doorbreken.