De Japan Stock Exchange (JPX)

De Japan Stock Exchange werd opgericht in 2013 en is de belangrijkste Japanse beursoperator een samenvoeging van de twee grootste beurzen van het land, die fuseerden om de vertraging van de marktomstandigheden op het grondgebied tegen te gaan.

  • De beurs van Tokio (TSE) is de grootste beurs van het land. De beurs werd opgericht in 1878 en omvat nu ongeveer 3.900 beursgenoteerde bedrijven.
  • De beurs van Osaka (OSE) werd in hetzelfde jaar opgericht en richt zich voornamelijk op derivaten, zoals futures en opties.

Regionale beurzen

De markt behield vier regionale beurzen, voornamelijk bedoeld voor noteringen van kleine bedrijven met een regionale basis. Dit gaat om de Nagoya Stock Exchange (NSE), de Fukuoka Stock Exchange (FSE), de Sapporo Securities Exchange (SSE) en de Hiroshima Stock Exchange (HSE).

Indexen

Japan heeft veel indexen, net zoals andere financiële centra, maar twee springen eruit als je zoekt naar indexen die de Japanse markt karakteriseren: de TOPIX en de Nikkei 225.

  • De TOPIX: deze index is gewogen op basis van marktkapitalisatie. Dit betekent dat bedrijven worden opgenomen op basis van hun relatieve grootte. Toyota en Sony zijn de twee meest invloedrijke waarden van de index, die in totaal meer dan 2000 bedrijven omvat.
  • De Nikkei 225: deze index wordt vaak gebruikt als benchmark voor de beurs van Tokio. In tegenstelling tot de TOPIX is de Nikkei 225 een koersgewogen index, zoals de Dow Jones. Zoals de naam al aangeeft, bestaat de index uit 225 waarden.

Beurstijden omgezet naar CET

  • Pre-opening: van 00:00 tot 01:00 (CET) of van 01:00 tot 02:00 (CEST)
  • Ochtendsessie: van 01:00 tot 03:30 (CET) of van 02:00 tot 04:30 (CEST)
  • Lunchpauze: van 03:30 tot 04:30 (CET) of van 04:30 tot 05:30 (CEST)
  • Middagsessie: van 04:30 tot 07:00 (CET) of van 05: 30 tot 08:00 (CEST)

Houd er rekening mee dat Nederland en België zomertijd (CEST) volgen tussen de laatste zondag van maart en de laatste zondag van oktober. Gedurende deze periode is er een tijdsverschil van 7 uur tussen die landen en Japan. Buiten deze periode volgen beide landen de normale Centraal-Europese tijd (CET) en is het tijdsverschil met Japan 8 uur.

Schaal en omvang

De Japanse markt is de vijfde grootste ter wereld qua marktkapitalisatie. Het land wordt alleen overtroffen door de twee Amerikaanse titanen, de NYSE en de Nasdaq, de beurs van Shanghai - die niet de hele Chinese beurs omvat - en Euronext.

Beurzen op basis van marktkapitalisatie in het eerste kwartaal van 2023 (bron: Statista)

Veel grote kapitalisaties

In mei 2023 telt de Japanse markt iets meer dan 110 bedrijven met een marktkapitalisatie van meer dan 10 miljard $. Ongeveer twintig daarvan overtreffen 50 miljard $ en vier giganten gaan over de symbolische grens van 100 miljard $: Keyence, de specialist in industriële robots; telecommunicatie- en netwerkdienstengigant Nippon Telegraph and Telephone, en de twee internationale vaandeldragers Toyota en Sony.

Drie sectoren domineren

De drie sectoren met het grootste aantal bedrijven met een marktkapitalisatie van meer dan 10 miljard $ zijn de volgende: technologie (22,2 %, blauw), industrie (21,8 %, lichtgroen) en cyclische consumptie (18,4 %, oranje, maar gedragen door Toyota). In de MSCI World vertegenwoordigen industriële waarden slechts 10,5 % van de index. Financiële diensten (11,3 % in roze), gezondheidszorg (10,8 %) en niet-cyclische consumptie (10,3 %, paars) vervolledigen de sterkst vertegenwoordigde sectoren. Energie is daarentegen bijna afwezig (slechts twee bedrijven, lichtblauw), tegenover een weging van 5,1 % in MSCI World. Ten slotte zijn ook vastgoed en basismaterialen evenmin een Japanse specialiteit.

Beleggen in Japanse aandelen: enigszins een uitdaging

Japanse aandelen kopen is niet zo eenvoudig. De Japanse markt, net als de Hongkongse markt, werkt met quota, zeg maar handelseenheden, voor de aankoop van aandelen. Zo hanteert de Nikkei 225 een handelseenheid van 100, wat betekent dat je minimaal 100 aandelen van een bepaald aandeel moet kopen om te beleggen.

Om het nog ingewikkelder te maken, noteren veel aandelen tegen hoge koersen, wat het beleggen bemoeilijkt. Zoals eerder uitgelegd, is de Nikkei 225 een prijsgewogen index, waardoor Japanse bedrijven er geen belang bij hebben om de koers van hun aandelen te verlagen door splitsingen, anders boeten ze in aan invloed.

Op basis van deze uitleg zijn hier twee voorbeelden. SMC Corporation is het bedrijf met het duurste aandeel in de Nikkei 225: 73.590 JPY per 24 mei 2023. Door het minimumquotum van 100 moet je dus minimaal 7.359.000 JPY beleggen om een positie in te nemen. Dat is 49.232 EUR op basis van de huidige wisselkoers. De instapkosten zijn hoog.

Een van de meest toegankelijke aandelen in de index is allicht Z Holdings. Bij een koers van 353 JPY per aandeel moet je 35.300 JPY uitgeven om een positie in te nemen in het moederbedrijf van Yahoo Japan. Dat levert een rekening op van 236 EUR, wat alvast veel toegankelijker is.

Deze quotumregel kan dus een hindernis zijn om in bepaalde aandelen te beleggen, omdat ze te duur zijn voor een particuliere belegger. Dat is iets om rekening mee te houden. Houd ook rekening met andere mogelijke struikelblokken:

Je moet een makelaar hebben die de Japanse markt aanbiedt. En bij voorkeur met de mogelijkheid om orders te programmeren, zodat je niet 's nachts hoeft op te staan om te beleggen.

Wees je bewust van het wisselkoersrisico. We hebben het hier over het risico om financiële verliezen te lijden als gevolg van schommelingen in wisselkoersen tussen twee valuta's bij het beleggen in buitenlandse bedrijven. Wanneer een Europese belegger besluit te beleggen in Japanse bedrijven, kan het wisselkoersrisico er als volgt uitzien:

Als een belegger 10.000 JPY aan aandelen koopt tegen een wisselkoers van 1 EUR = 120 JPY, bedraagt het te betalen bedrag 83 EUR. Als hij of zij tegen dezelfde koers verkoopt, maar de wisselkoers evolueert naar 1 EUR = 130 JPY (d.w.z. de euro stijgt in waarde), krijgt hij of zij maar 77 EUR betaald. Dat is het wisselkoersrisico, dat natuurlijk ook omgekeerd van toepassing is.

Beleggen in Japan: ETF's

ETF's zijn een klassiek alternatief om niet blootgesteld te worden aan een beperkt aantal aandelen en de beperkingen van makelaars. Er zijn algemene ETF's die simpelweg blootstelling aan deze markt mogelijk maken en zo de prestaties van de belangrijkste indexen van het land van de samoerai volgen.

Je zou de volgende ETF's kunnen overwegen:

  • Het ETF iShares MSCI Japan UCITS (+10,86 %) is een zwaargewicht in de sector. In ruil daarvoor zijn de kosten iets hoger dan voor andere ETF's die zich op die markt richten.
  • Het ETF iShares Nikkei 225 UCITS (+18,34 %) repliceert de NIKKEI 225-index en noteert in yen.

Kiezen voor een valuta-gedekt ETF kan ook een interessante optie zijn. De afgelopen jaren zijn de euro en de dollar sterk gestegen ten opzichte van de Japanse yen als gevolg van monetair beleid, waarbij de Bank of Japan (BoJ) de neiging heeft om de economie eerder te stimuleren. Neem bijvoorbeeld AMUNDI MSCI JAPAN UCITS ETF EUR HEDGED DIST (+17,69 %). Dit ETF, dat de prestaties van de MSCI Japan repliceert, is van het distributietype en hanteert beheerskosten van 0,2 %, wat redelijk is in vergelijking met zijn tegenhangers.

(prestaties sedert 1 januari 2023)

De versnelling van de prestaties van de Japanse markt vanaf maart is duidelijk zichtbaar. Deze trend wordt versterkt door de uitspraken van Warren Buffett in een interview met Nikkei op 11 april, waarin hij zijn wens uitte om zijn investering in de vijf belangrijkste Japanse handelsmaatschappijen, namelijk Mitsui, Sumitomo, Itochu, Mitsubishi en Marubeni, die hij in 2020 deed, te versterken.

De heropleving van de populariteit van de Japanse aandelenmarkt is gebaseerd op verschillende andere factoren, naast het Buffett-effect. De geopolitiek, met de Verenigde Staten en China die momenteel te maken hebben met economische uitdagingen, maakt Japan aantrekkelijker voor beleggers. Het monetaire beleid van de Bank of Japan blijft accommoderend voor handelaren, ondanks de hogere inflatie en de recente aanstelling van een nieuwe voorzitter van de centrale bank. Tot slot bevinden Japanse bedrijven zich in een fase van verbetering van de bedrijfsvoering, de governance, hebben ze volle kassen en bereiken aandeleninkopen recordniveaus. De sterren lijken dus voor het eerst in jaren op één lijn te staan.

Kortom, de Japanse aandelenmarkt biedt beleggers verschillende mogelijkheden en uitdagingen. Belangrijk is wel dat je rekening houdt met factoren zoals het wisselkoersrisico, de toegang tot de markt via makelaars en de specifieke kenmerken van Japanse aandelen. ETF's kunnen een aantrekkelijk alternatief zijn voor beleggers die blootstelling aan de Japanse markt willen zonder zich te concentreren op individuele aandelen. Met de huidige positieve trends en factoren die de Japanse markt ondersteunen, kan dit een interessante optie zijn voor beleggers die hun portefeuille willen diversifiëren.