Maleisië is aan de beurt als roulerend voorzitter van de 10 leden tellende Associatie van Zuidoost-Aziatische Staten, terwijl het blok te kampen heeft met de assertiviteit van Peking in de Zuid-Chinese Zee en een haperend ASEAN-vredesproces voor Myanmar, waar het heersende leger dit jaar verkiezingen wil houden.
Maleisië is vastbesloten om regionale kwesties aan te pakken, maar de verwachtingen met betrekking tot Myanmar en de voortgang van de besprekingen over een ASEAN-China gedragscode voor de Zuid-Chinese Zee moeten worden gematigd, zei een topambtenaar.
"Zeggen dat we onmiddellijk een oplossing zullen hebben, is erg ambitieus," vertelde Amran Mohamed Zin, secretaris-generaal van het Maleisische ministerie van Buitenlandse Zaken, tijdens een persbriefing voorafgaand aan de retraite op het eiland Langkawi.
Myanmar is sinds begin 2021 in beroering, toen het leger een gekozen burgerregering omverwierp. Dit leidde tot pro-democratische protesten die uitmondden in een steeds grotere gewapende opstand die grote delen van het land in zijn greep heeft.
Ondanks het feit dat het land op meerdere fronten gehavend is, de economie aan flarden ligt en tientallen politieke partijen verboden zijn, dringt de junta aan op het houden van verkiezingen dit jaar, wat door critici alom wordt afgedaan als een schijnvertoning om de militairen via gevolmachtigden aan de macht te houden.
De ASEAN is er tot nu toe niet in geslaagd om een vredesplan met een "consensus van vijf punten", dat maanden na de coup werd bekendgemaakt en dat een dialoog en het staken van de vijandelijkheden voorschrijft, uit te voeren en heeft nog geen gemeenschappelijk standpunt over de verkiezingen besproken.
"Iedereen wil Myanmar helpen ... de afspraken zijn gemaakt en zullen worden voortgezet onder het voorzitterschap van Maleisië," zei Amran.
VOORZICHTIGE VOORUITGANG
Elke ASEAN-lidstaat heeft een rol te spelen om ervoor te zorgen dat de Zuid-Chinese Zee een "zee van vrede en handel" is, zei Amran, en hij voegde eraan toe dat er voorzichtige vooruitgang is geboekt in de richting van een gedragscode met China, dat soevereiniteit claimt over het grootste deel van de strategische waterweg.
De Zuid-Chinese Zee, een kanaal voor ongeveer $3 biljoen aan jaarlijkse scheepshandel, is de afgelopen twee jaar het toneel geweest van verhitte schermutselingen tussen ASEAN-lid de Filipijnen en China, een belangrijke bron van handel en investeringen in de regio.
Vietnam en Maleisië hebben ook geprotesteerd tegen het gedrag van Chinese schepen in hun exclusieve economische zones, die volgens Peking legaal op hun grondgebied opereren.
De Filipijnse minister van Buitenlandse Zaken zei zaterdag tegen Reuters dat het tijd was om te gaan onderhandelen over netelige "mijlpaalkwesties" voor de langlopende code, waaronder de reikwijdte en de vraag of de code juridisch bindend kan zijn.
Adib Zalkapli, directeur bij het geopolitieke onderzoeksbureau Viewfinder Global Affairs, zei dat er in Maleisië politieke wil was om aan te dringen op een politieke oplossing voor Myanmar, maar dat concrete vooruitgang over regels voor de Zuid-Chinese Zee onwaarschijnlijk was onder het voorzitterschap van Maleisië.
"Het blijft een kwestie die de eisende staten moeten beheren en beheersen, om ervoor te zorgen dat het niet onnodig escaleert," zei Abib. j/n
