Het is onmogelijk om ze met het blote oog of zelfs met een microscoop te onderscheiden; laboratoriumdiamanten hebben dezelfde fysieke, chemische en optische eigenschappen als natuurlijke diamanten. Alleen een deskundig onderzoek in een gespecialiseerd laboratorium kan ze van elkaar onderscheiden.

Het procédé voor het creëren van synthetische diamanten is al tientallen jaren bekend, maar pas in de jaren 2010 werd het verbeterd en commercieel rendabel gemaakt. Sindsdien hebben deze edelstenen steeds meer terrein gewonnen ten opzichte van hun prestigieuze natuurlijke tegenhangers.

Hoewel het tussen één en drie miljard jaar duurde voor de aarde om ruwe diamanten te produceren en deze bovendien moeilijk te ontginnen vallen, duurt het slechts acht weken voor een goed uitgeruste laborant om een synthetische diamant te creëren. Niet verrassend is deze laatste dus veel goedkoper: de prijs varieert van een tiende tot de helft van die van een natuurlijke diamant.

Aanvankelijk gemeden door professionals en fervente liefhebbers van het product, heeft de kunstmatige edelsteen zijn intrede gedaan in de meest luxueuze juweliershuizen, tot groot genoegen van consumenten – en hun portemonnee. Terwijl het tien jaar geleden minder dan 1 % van de wereldmarkt vertegenwoordigde, zou de synthetische steen vandaag minstens 20 % uitmaken.

Entree door de grote poort

In 2021 kondigde Pandora, de grootste juwelenfabrikant ter wereld in termen van volume, aan dat het zou stoppen met mijnbouwdiamanten ten gunste van gekweekte stenen. Dit bleek een goede zet, aangezien de verkoop explodeerde onder de jongere generatie, terwijl sommige van zijn concurrenten een terugval op dit segment ervoeren. Volgens de Financial Times heeft de Deense groep zijn verkoop van synthetische diamanten met 87 % verhoogd in het eerste kwartaal van 2024 en zijn jaarlijkse prognoses verhoogd. Resultaat: de aandeelkoers van de juwelier is in een jaar tijd verdubbeld.

Het duurde niet lang voordat LVMH volgde: de Franse gigant, moederbedrijf van Tiffany & Co, oorspronkelijk gespecialiseerd in natuurlijke diamanten, begon synthetische solitaires in zijn collecties op te nemen om de interesse van zijn klanten te testen.

Geopolitieke en economische oorzaken

Deze keuze werd ook ingegeven door de geopolitieke omgeving. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne hebben verschillende landen beperkingen opgelegd op de aankoop van edelstenen uit Rusland, verantwoordelijk voor 70 % van de ruwe diamantproductie wereldwijd. Deze stenen werden via India verhandeld, waar 90 % van de natuurlijke diamanten wordt geslepen.

Samen met de wereldwijde economische vertraging hebben deze sancties geleid tot een daling van 29 % in de Indiase export van geslepen diamanten tussen april en oktober 2023.

Het Zuid-Afrikaanse De Beers lijdt ook onder deze beweging: in oktober 2023 meldde het een daling van 82 % in de vraag ten opzichte van het voorgaande jaar en een daling van 25 % in de prijzen van gewonnen diamanten in de afgelopen twee jaar. Geplaagd door de volatiliteit van de vraag, het overaanbod en de concurrentie van synthetische stenen, kondigde eigenaar Anglo American begin deze maand aan dat het van plan is het diamantconglomeraat te verkopen.

Felle concurrentie, nieuwe overvloed

Ondertussen floreert de laboratoriumdiamantindustrie. In de Verenigde Staten is de helft van de verkochte stenen nu in een laboratorium gekweekt, en bijna 40 % van de verlovingsringen bevat een industriële diamant.

In India hebben ruwe slijpers zich aangepast aan laboratoriumproductie, en de export van synthetische diamanten is in vier jaar tijd geëxplodeerd, met een toename van 200 % tot 750 % volgens verschillende studies. Ze vertegenwoordigen nu 19 % van de lokale markt en zijn in waarde verdrievoudigd tussen 2018 en 2023.

Deze recente toestroom van kunstmatige stenen heeft ook negatieve gevolgen. De groothandelsprijzen van synthetische diamanten zijn in een jaar tijd met 58 % gedaald: de prijs van een gepolijste diamant van één karaat van gemiddelde kwaliteit is gedaald van 2400 naar 1000 dollar tussen 2022 en 2023.

Hoe dan ook, de synthetische diamant zal nog veel stof doen opwaaien. In juni 2023, tijdens een officieel bezoek aan de Verenigde Staten, schonk de Indiase premier Narendra Modi Jill Biden de echtgenote van president Joe Biden een diamant van 7,5 karaat, “gekweekt” in een Indiaas laboratorium, waarmee hij een belangrijke ambassadeur werd voor de industrie.