Achter dit gebaar zien sommigen een poging van de Golfstaten om invloed uit te oefenen en in de gunst te blijven van de toekomstige Amerikaanse regering. Anderen zien hierin een kans voor Trump om de vertragingen van Boeing te omzeilen. De scheidslijn tussen publieke en private belangen blijft vaag, en juist die vaagheid baart zorgen.

De banden tussen Trump en Qatar

Qatar is geen onbekende in de wereld van Trump. De afgelopen weken zijn de zaken toegenomen:

  • De Trump Organization tekende vorige maand een contract voor een golfbaan en luxewoningen in Doha en onthulde een wolkenkrabber van een miljard dollar in Dubai.
  • Jared Kushner, zijn schoonzoon, zag de activa van zijn bedrijf in 2024 met 60 % stijgen na een injectie van 1,5 miljard dollar van het Qatarese staatsfonds.
  • Steve Mnuchin, voormalig minister van Financiën, doet steeds meer zaken in de regio, met name in de Emiraten voor zijn investeringsfonds.
  • Donald Trump Jr. was uitgenodigd om te spreken op het Economisch Forum van Qatar, tijdens een sessie die oorspronkelijk de titel "Monetize MAGA: investeren in het Amerika van Trump" droeg. Een titel die wellicht te doorzichtig werd geacht: de organisatoren kozen uiteindelijk voor een meer ingetogen versie: "Investeren in de Verenigde Staten".

Wettelijk, nee toch?

Juridisch gezien is de Amerikaanse grondwet duidelijk: geen enkele houder van openbare macht mag een geschenk van een buitenlandse staat accepteren. Blijkbaar niet duidelijk genoeg, want volgens ABC hebben de juristen van het Witte Huis en het ministerie van Justitie een uitweg gevonden: het Pentagon zou het vliegtuig accepteren, dat vervolgens zou worden overgedragen aan de toekomstige presidentiële bibliotheek van Trump. Het geschenk zou dus niet aan een individu worden gegeven, maar aan een instelling.

Reuters denkt echter dat de overdracht pas zou plaatsvinden na het vertrek van Trump uit het Witte Huis. Een juridische grijze zone dus, die alleen maar de kritiek voedt.

Wanneer het verhaal absurd wordt

Mocht je denken dat dit absurde verhaal een unicum is, dan heb je het mis. Deze zaak doet denken aan andere vreemde geschenken die Amerikaanse presidenten ontvingen: een babyolifant uit Sri Lanka voor Reagan, een Komodovaraan voor Bush senior, 136 kg Patagonisch lamsvlees voor Bush junior. Onze favoriet? In 1961 gaf Chroesjtsjov Kennedy Pouchinka, de puppy van een van de eerste honden die een ruimtereis overleefde.

The Guardian preciseert: geschenken met een waarde van minder dan 480 dollar worden uit het bezit van de president verwijderd.

En Boeing in dit alles?

Trump had twee 747-8's besteld bij Boeing om de Air Force One te vervangen voor eind 2024. Maar in februari, geconfronteerd met de opgelopen vertragingen en de moeilijkheden van de fabrikant, suggereerde hij dat hij "in een ander land" zou kunnen kopen. In dezelfde maand bezocht hij een Qatarese 747-8 nabij Mar-a-Lago.

Enkele dagen na de aankondiging van een nieuwe vertraging door Boeing (nu 2027), onthulde de pers het aanbod van Qatar. Een vernedering voor Boeing, gecompenseerd voor Trump door een recordcontract dat in Qatar werd getekend.

Trump en ethiek, een dunne grens

Donald Trump beweert het vliegtuig niet voor persoonlijke doeleinden te willen gebruiken en presenteert dit aanbod als een erkenning van de rol van de Verenigde Staten in de verdediging van de Golfstaten. Feit is wel: ethiek blijft een terugkerend probleem voor de 46e president van de Verenigde Staten.

Een kleine (niet-uitputtende) herinnering aan de belangenconflicten die Donald Trump worden verweten:

  • De cryptovaluta’s $TRUMP en $MELANIA, waarvan hij meer dan 300 miljoen dollar zou hebben ontvangen terwijl zijn regering verantwoordelijk is voor de regulering van de sector.
  • De talrijke vastgoedprojecten in het Midden-Oosten, die de vraag oproepen naar de mogelijke alliantie tussen publieke en private zaken.
  • Uitgaven van de Trump-administratie in zijn eigen hotels in het buitenland.
  • We zouden ook zijn netwerk Truth Social, de merchandising met zijn beeltenis en uiteraard elke politieke beslissing die de aard van zijn activiteiten zou kunnen bevoordelen, kunnen noemen. Maar dat zou de vraag naar de geschiktheid van een miljardair/ondernemer aan het hoofd van de staat opnieuw doen oplaaien.

Een geschenk van dergelijke waarde wordt nooit zonder bijbedoelingen gegeven. Qatar toont hier natuurlijk niet zo maar vrijgevigheid. Er wordt zeker een tegenprestatie verwacht. De woordvoerster van het Witte Huis verzekert dat het Donald Trump slecht zou kennen om het tegendeel te denken. Maar we kennen het gezegde, en wantrouwen is gezond: als het gratis is, ben jij het product.

Nog 4 jaar?

Donald Trump verklaarde maandag dat hij geen derde termijn zou nastreven. Gelukkig maar, zullen sommigen zeggen. Maar tot die tijd lijkt elke week zijn eigen controverse met zich mee te brengen. Bij MarketScreener volgen we het allemaal met een scherp oog, maar ook met de nodige humor.

Drawing by Amandine Victor