BONN (dpa-AFX) - Vanwege tekorten bij de uitbreiding van het mobiele telefoonnetwerk overweegt een regelgevende instantie om de grote Duitse telecomaanbieders voor het eerst te laten betalen. "Het Bundesnetzagentur wil momenteel een boete opleggen van maximaal 50.000 euro per site", staat in een brief van de autoriteit in Bonn aan haar adviesraad. Het document is beschikbaar voor dpa. Het gaat om locaties die eind vorig jaar hadden moeten worden gebouwd in de frequentieveiling van 2019, maar dat niet zijn geworden. Verder staat er: "Daarnaast kunnen ook dwangsommen worden opgelegd." Verplichte boetes kunnen nog grotere financiële gevolgen hebben.

De drie gevestigde netwerkexploitanten Telefónica (O2), Vodafone en Deutsche Telekom zeggen dat zij hebben voldaan aan de centrale eisen van de uitbreidingsverplichtingen - bijvoorbeeld dat een mobiele telefoonverbinding met een download van 100 megabit per seconde mogelijk is in ten minste 98 procent van de huishoudens in elke deelstaat. In het geval van de zogenaamde witte vlekken voldeden ze echter alle drie duidelijk niet aan de benchmark. Dit zijn gebieden waar geen enkel gsm-netwerk 100 megabit per seconde kan doorgeven. In plaats van 167 eigen locaties in dergelijke gebieden tegen 31 december 2022, meldde Vodafone er slechts 86, Telefónica 61 en Telekom 38.

De dreiging met sancties in de brief aan de adviesraad verwijst onder meer naar dergelijke locaties. De netwerkbeheerders benadrukken unaniem dat zij vooruitgang boeken. Zo zegt een woordvoerder van Telekom dat er nog 14 in aanbouw zijn. Bovendien benadrukt hij dat op de resterende 115 locaties die nog ontbreken, "voor het grootste deel geen draadloze gaten zijn", maar dat er eerder sprake is van "basisdekking" - d.w.z. de mobiele telefoon krijgt breedbandontvangst, maar de voorgeschreven minimale transmissie van 100 megabit per seconde ontbreekt.

Bovendien wijzen de bedrijven erop dat zij te laat een staatslijst van de getroffen gebieden hebben ontvangen en dat op sommige plaatsen de uitbreiding eenvoudigweg niet mogelijk is - bijvoorbeeld als geen enkele landeigenaar bereid is een stuk land te huren voor een zendmast. In natuurgebieden is het plaatsen van dergelijke masten ook moeilijk. Als het om "juridische en feitelijke" redenen onmogelijk is om antennes te plaatsen, beschouwt het Bundesnetzagentur dit niet als een mislukking.

Het is dus onduidelijk hoe groot de kloof tot de verplichte eis van 167 is - afhankelijk van hoeveel sites het Bundesnetzagentur "juridisch en feitelijk" onmogelijk acht, is deze kleiner of groter. De autoriteit in Bonn onderzoekt momenteel de documenten die de ondernemingen begin januari hebben ingediend.

De meest flagrante niet-nakoming van de uitbreidingsverplichtingen komt niet van de drie gevestigde netwerkexploitanten, maar van de nieuwkomer 1&1. Dit bedrijf had in 2019 voor het eerst op een veiling frequenties gekocht en bouwt momenteel zijn eerste eigen mobiele netwerk - tot nu toe verkoopt 1&1 mobiele telefooncontracten waarbij de klanten voornamelijk op het O2-netwerk zijn aangesloten. In ruil daarvoor betaalt 1&1 huur aan O2. Het bedrijf uit Montabaur had rond de jaarwisseling 1000 5G-stations moeten activeren, maar dat waren er in werkelijkheid maar vijf. 1&1 rechtvaardigde dit met leveringsproblemen bij een bouwpartner. 1&1 wil 1000 bereiken in de zomer van 2023. Mocht 1&1 worden gesanctioneerd, dan kan het duur worden.

Het staat echter nog open of het Bundesnetzagentur überhaupt boetes of dwangsommen zal opleggen. Na de frequentieveiling in 2015 voldeed ook geen enkele netwerkexploitant aan alle verplichtingen - met name Telefónica (O2) liet toen ernstige tekorten zien. De toezichthouder dreigde toen ook met sancties, maar kneep uiteindelijk een oogje dicht.

Het zou deze keer hetzelfde kunnen zijn. In de brief aan de adviesraad, die aanstaande maandag bijeenkomt, staat: "Bij het opleggen van sancties vindt een algemene beoordeling plaats, waarbij het respectieve individuele geval moet worden beoordeeld." De zin laat ruimte voor interpretatie. Het is goed mogelijk dat de autoriteit opnieuw alleen maar dreigt om de druk op te voeren, maar uiteindelijk zal afzien van het sanctiezwaard.

De telecommunicatiebedrijven moeten echter niet te zeker zijn. Want aan het hoofd van de regelgevende instantie staat nu Klaus Müller, die eerder aan het hoofd stond van de Federale Vereniging van Consumentencentra. Hij staat erom bekend dat hij meer dan zijn voorganger oog heeft voor consumentenbescherming - in plaats van af te zien van een juridisch geschil met bedrijven, wil de autoriteit ditmaal misschien wel in zee gaan en sancties opleggen./wdw/DP/jha