Klimaatcrisis in Nederland: Hoe hypotheekverstrekkers kunnen voorkomen dat hun hypotheekportefeuille onder water komt te staan

Het CBS geeft aan dat Nederland ruim 8 miljoen woningen telt, waarvan de helft gepositioneerd is in de Randstad. Uitgerekend het gebied waarvan we zojuist hebben geconstateerd dat de kans op overstroming en heftige regenval in de komende jaren in Nederland het grootst is.
Van die 8 miljoen woningen is ruim 60% (deels) gefinancierd met een hypotheek.
Dit betekent dat het toenemende risico van overstromingen en de gevolgen hiervan niet alleen impact hebben op de woningbezitter, maar ook op de hypotheekverstrekker.

Wanneer de kans op overstromingen toeneemt in Nederland zal de locatie van een woning een meer onzekere factor worden in de waardering van de woningprijs. Immers door een overstroming is het wonen aan de rivier een stuk minder aantrekkelijk geworden. De huizenprijzen van woningen op locaties waar een grotere overstromingskans is, zullen dalen, terwijl de huizenprijzen in hoger gelegen gebieden mogelijk zullen stijgen. Immers, wie wil er in een gebied wonen waarin de kans groot is dat je met natte voeten wakker wordt?

Wordt een woning daadwerkelijk getroffen door hoog water dan zal de veroorzaakte schade aan de woning tevens leiden tot een waardedaling. In een recent gepubliceerd rapport van de ABN AMRO blijkt dat de waardedaling ruim 32% is na een diepe overstroming van 200 cm. Hierbij is gekeken naar een soortgelijke overstroming in het Amerikaanse Georgia.

Is de overstroming voorbij dan zal de eigenaar van de woning de schade moeten herstellen. Omdat verzekeraars niet altijd de schade vergoeden bij een overstroming, zoals gezien bij de recente overstroming in Limburg, zal de eigenaar mogelijk de schade uit eigen portemonnee moeten betalen. Heeft de getroffen woningbezitter onvoldoende spaargeld dan kan dit naast een waardedaling ook gevolgen hebben voor de betaalbaarheid van de hypotheek. Een combinatie die zowel voor hypotheekverstrekker als woningeigenaar erg ongewenst is en in het ergste geval zal leiden tot een restschuld.

Hypotheekverstrekkers zullen daarom serieus rekening moeten gaan houden met de gevolgen van klimaatverandering, zodat de waarde van het onderpand en risico van de hypotheeklening wordt herijkt naar aanleiding van deze nieuwe inzichten. Daarnaast helpt deze herijking om na te denken over passende maatregelen hoe je als hypotheekverstrekker het risico op je portefeuille kunt verlagen en eventuele aanpassingen in het acceptatiebeleid of product kunt maken bij nieuw te verstrekken leningen.

ABN AMRO is als één van de grootste hypotheekverstrekkers met de publicatie van hun onderzoek over "De economische impact van toekomstige overstromingen in Nederland" zichtbaar bezig met dit thema. Ondanks een oproep op LinkedIn is voor ons niet duidelijk geworden of andere hypotheekverstrekkers eveneens al rekening houden met de risico's van klimaatverandering.
Daarom geven we voor de zekerheid een aantal strategische oplossingen om het risico van de bestaande hypotheekportefeuille en nieuw te verstrekken hypotheken te beheersen naar aanleiding van de klimaatontwikkelingen.