ARCELORMITTAL 
De uitspraak van het Grondwettelijk Hof scheurt niet alleen een gat van 60 miljard euro ($65 miljard) in de uitgavenplannen van de regering voor 2024, maar werpt ook bredere vragen op over de steun voor grote industriële projecten die met overheidsgeld gesteund zouden moeten worden.
Hieronder vallen plannen van ArcelorMittal, 's werelds op één na grootste staalproducent, om 2,5 miljard euro te spenderen aan het koolstofvrij maken van zijn Duitse staalfabrieken, inspanningen die afhankelijk zijn van nu onzekere overheidssteun.
"We zijn teleurgesteld en vooral bezorgd, omdat we nog steeds geen financieringsbesluiten en dus geen perspectief hebben voor onze industriële productie in Duitsland," zei Reiner Blaschek, die aan het hoofd staat van de Duitse divisie van ArcelorMittal.
Hij noemde het onvermogen van de regering om met een snelle oplossing voor de begrotingsimpasse te komen "schromelijk nalatig" en wees op de mogelijke gevolgen voor Duitsland, dat al moeite heeft om zijn plaats als belangrijke industriële locatie te behouden.
Kanselier Olaf Scholz zei vrijdag in een videoboodschap dat de regering de begroting voor 2024 snel aan het herzien was en dat alle noodzakelijke beslissingen dit jaar genomen zouden worden.
De Duitse rivaal van ArcelorMittal, SHS Stahl-Holding-Saar, heeft ook geen formele toezegging van Berlijn gekregen om een investeringspoging van 3,5 miljard euro te steunen om de CO2-uitstoot in zijn ovens drastisch te verminderen.
Chief Executive Stefan Rauber zei dat er binnen enkele dagen, en niet weken, een oplossing moest worden gevonden en dat hij voor het einde van het jaar een beslissing nodig had om het programma te kunnen uitvoeren.
"Wat we hier zien is rampzalig voor Duitsland als vestigingsplaats voor bedrijven wereldwijd. En hoe langer het duurt, hoe erger het zal worden," zei hij.
Naast de 6 miljard euro aan investeringen in staal, omvatten andere sectoren die mogelijk door de uitspraak van de rechtbank getroffen worden 4 miljard euro op het gebied van micro-elektronica en 20 miljard euro voor de productie van batterijcellen, volgens een document van het Ministerie van Economische Zaken dat Reuters heeft ingezien.
De uitspraak heeft ook betrekking op zogenaamde klimaatbeschermingsovereenkomsten die de industrie moeten helpen om zich te beschermen tegen schommelingen in de energieprijzen, aldus de krant. Deze zijn eerder geschat op 68 miljard euro.
NIET CONCURREREND
Duitsland wordt al lange tijd bekritiseerd voor onvoldoende investeringen in belangrijke economische infrastructuur - het IMF herhaalde dit jaar een oproep aan Berlijn om meer fiscale ruimte te creëren voor investeringen in de toekomst van het land.
Critici zeggen dat de grondwettelijk verankerde schuldrem, die zeer strikte beperkingen oplegt aan de hoeveelheid nieuwe schuld die het land kan aangaan, een enigszins willekeurig politiek instrument is dat de ruimte voor deze investeringen beperkt.
Het besluit van de rechtbank om de herbestemming van ongebruikte middelen van de pandemie voor groene investeringen te blokkeren, heeft twijfel gezaaid over het lot van andere buiten de begroting vallende financieringsvehikels en een wolk over toekomstige uitgavenplannen in 2024 en daarna geworpen.
De opmerkingen van de industrie weerspiegelen de algemene bezorgdheid dat dit het vermogen van Duitsland zal beperken om zijn financieringstoezeggingen voor grote uitbreidingsprojecten na te komen, waaronder enkele door Intel, het Taiwanese TSMC en Infineon.
Wat het nog erger maakt, is dat de onrust over de begroting een nieuwe laag van problemen creëert op een moment dat Duitsland al om investeringen vecht met locaties in Azië en de Verenigde Staten, en het risico loopt dat grote industriële spelers hun vestigingen naar het buitenland verplaatsen.
De Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA) heeft bedrijven duidelijke regelgevingskaders gegeven, ook op het opkomende gebied van waterstof, dat van cruciaal belang is voor de inspanningen van Duitsland om zijn industrie koolstofneutraal te maken.
"Als de indruk bestaat ... dat het onveilig is om dit pad met Duitse bedrijven te bewandelen ... dan zullen fabrikanten van fabrieken naar de IRA en andere projecten in de VS kijken, gewoon omdat daar investeringszekerheid is," zei Bernhard Osburg, CEO van Thyssenkrupp Steel Europe.
Hoewel er bezorgdheid is over wat het gat in de begroting betekent voor projecten op de korte termijn, groeit de vrees dat het vermogen van Duitsland om mee te werken aan de transformatie van zijn industrieën op de langere termijn hierdoor verzwakt.
Sommigen vrezen dat plannen om de energieprijzen voor de industrie te verlagen, een belangrijke poging om chemiezwaargewichten zoals BASF en Wacker Chemie concurrerend te houden, ook zouden kunnen ontsporen.
"Belangrijke industrieën in Duitsland, zoals de chemische industrie of de staalproductie, hebben zuinige energieprijzen nodig," vertelde Oliver Blume, CEO van Europa's grootste autofabrikant Volkswagen, aan de Frankfurter Allgemeine Zeitung.
"We zijn momenteel niet concurrerend op wereldschaal."
($1 = 0,9168 euro) (Verslaggeving door Christoph Steitz en Tom Kaeckenhoff; Aanvullende rapportage door Andreas Rinke; Redactie door Catherine Evans)
