Hier volgt een overzicht van de gevolgen van reeds aangekondigde sancties voor banken en beleggers:

WAT IS ER TOT NU TOE AANGEKONDIGD?

De Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Europa en Canada hebben zaterdag toegezegd een aantal Russische banken uit het SWIFT-betalingssysteem te zullen verwijderen. Daarmee zetten ze in op wat de Franse minister van Financiën eerder een "financieel kernwapen" had genoemd, vanwege de schade die dit Rusland en zijn handelspartners zou berokkenen.

De laatste sanctieronde kwam er nadat het Amerikaanse ministerie van Financiën had gezegd dat het zich richtte op de "kerninfrastructuur" van het financiële systeem van Rusland en sancties oplegde aan twee van zijn grootste banken - de door de staat gesteunde Sberbank en VTB. Op de sanctielijst staan ook Otkritie, Sovcombank en Novikombank en enkele hooggeplaatste leidinggevenden bij staatsbanken.

Amerikaanse banken moeten hun correspondentbankrelaties - die banken in staat stellen onderling betalingen te verrichten en geld over de hele wereld te verplaatsen - met Ruslands grootste kredietverlener, de Sberbank, binnen 30 dagen verbreken.

Ambtenaren in Washington hebben ook gebruik gemaakt van het krachtigste sanctie-instrument van de regering door VTB, Otkritie, Novikombank en Sovcombank toe te voegen aan de lijst van Specially Designated Nationals (SDN). Hierdoor worden de banken effectief uit het Amerikaanse financiële systeem geschopt, wordt hun handel met de Amerikanen verboden en worden hun activa in de VS bevroren.

De Amerikaanse sancties zijn ook gericht tegen twee Wit-Russische staatsbanken - Belinvestbank en Bank Dabrabyt - vanwege de steun van het land aan de aanval van Moskou.

De Amerikaanse sancties kwamen kort nadat de Britse regering had gezegd dat zij de tegoeden van alle grote Russische banken, waaronder VTB, zou bevriezen en grote Russische bedrijven zou verbieden om in Groot-Brittannië financiering aan te trekken.

Russische banken zouden worden afgesneden van de Britse pondmarkten en van de clearing van betalingen, zei de Britse premier Boris Johnson.

Groot-Brittannië kondigde ook bevriezing van tegoeden en reisverboden aan voor leden van de politieke en financiële elite van Rusland, waaronder degenen die lange tijd van een luxueuze Londense levensstijl hebben genoten.

Meer dan 100 personen, entiteiten en dochterondernemingen zullen uiteindelijk worden gesanctioneerd.

De EU-leiders zijn het eens geworden over sancties tegen Moskou die 70 procent van de Russische bankmarkt treffen, zei voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie vrijdag.

Het blok heeft een verbod ingesteld op de uitgifte van obligaties, aandelen of leningen in de EU voor de herfinanciering van Alfa Bank en Bank Otkritie, nadat eerder in de week tegoeden bij Rossiya Bank, Promsvyazbank en VEB waren bevroren.

De drie grootste Russische banken, Sberbank, VTB en Gazprombank, hebben echter niet te maken met een bevriezing van tegoeden door de EU.

Het blok heeft ook een bovengrens van 100.000 euro (112.700,00 dollar) vastgesteld voor bankrekeningen in de EU van Russische burgers, die geen in euro luidende aandelen zullen mogen kopen.

Herfinanciering in de EU van Russische staatsbedrijven is ook verboden, met uitzondering van enkele nutsbedrijven. Effectenafwikkelingskantoren in de EU zullen geen Russische tegenpartijen mogen bedienen.

WAT NU?

De grote Russische banken zijn sterk geïntegreerd in het mondiale financiële systeem, wat betekent dat sancties tegen de grootste instellingen tot ver buiten de grenzen voelbaar zouden kunnen zijn. Door hen van SWIFT uit te sluiten, zouden transacties moeilijker en duurder worden.

Maar het zal naar verwachting ook de handelspartners van het land in Europa en elders pijn doen. Hoewel nadere details nog op zich laten wachten, suggereerde Duitsland zaterdag dat de bondgenoten op zoek zijn naar "gerichte en functionele beperking van SWIFT" om de collaterale schade te beperken.

Een verbod op SWIFT zou bovenop andere sancties komen die de mogelijkheden van een aantal van Ruslands grootste banken beperken om internationaal zaken te doen.

Volgens het Amerikaanse ministerie van Financiën zouden de sancties van donderdag de dagelijkse deviezentransacties van Russische financiële instellingen voor miljarden dollars verstoren. In totaal voeren deze instellingen voor ongeveer 46 miljard dollar aan deviezentransacties uit, waarvan 80% in dollars. "De overgrote meerderheid van die transacties zal nu worden verstoord", aldus de Commissie.

De sancties zijn gericht tegen bijna 80% van alle bankactiva in Rusland.

Sberbank zei dat het voorbereid was op eventuele ontwikkelingen.

VTB zei dat het zich had voorbereid op het meest ernstige scenario.

De Sovcombank, Otkritie en Novikombank hebben niet gereageerd op verzoeken om commentaar. De Russische ambassade in de Verenigde Staten heeft ook niet onmiddellijk gereageerd op een verzoek om commentaar.

WAT ZOU HET HARDST WORDEN GETROFFEN?

Banken en westerse crediteuren vrezen dat Rusland wordt geblokkeerd van SWIFT, dat door meer dan 11.000 financiële instellingen in meer dan 200 landen wordt gebruikt.

Een dergelijke maatregel zou de Russische banken hard treffen, maar de gevolgen zijn complex. Westerse functionarissen hebben gezegd dat het technisch moeilijk is om Rusland te blokkeren en dat dit nadelig zou zijn voor handelspartners. Er is bijvoorbeeld bezorgdheid geuit over de manier waarop de betalingen voor de Russische energie-import zouden worden gedaan en of buitenlandse schuldeisers wel betaald zouden krijgen.

Volgens analisten zijn de Russische instellingen beter in staat om sancties op te vangen dan acht jaar geleden, hoewel dat niet betekent dat ze geen pijn zouden doen.

WELKE BUITENLANDSE BANKEN ZIJN HET MEEST BLOOTGESTELD?

Veel buitenlandse banken hebben hun blootstelling aan Rusland aanzienlijk verminderd sinds de annexatie van de Krim in 2014, maar verschillende westerse banken zijn betrokken geweest bij deals en hebben andere relaties.

Aandelen van banken met aanzienlijke activiteiten in Rusland, zoals de Oostenrijkse Raiffeisen Bank International en de Franse Societe Generale, kregen vorige week harde klappen.

De Italiaanse en Franse banken hadden in het derde kwartaal van 2021 elk zo'n 25 miljard dollar aan vorderingen op Rusland uitstaan, op basis van cijfers van de Bank of International Settlement.

Oostenrijkse banken hadden 17,5 miljard dollar. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten was dat 14,7 miljard dollar.

($1 = 0,8873 euro)