BONN/BERLIJN (dpa-AFX) - Hoe kunnen veel warmtepompen en particuliere laadstations al in het lokale elektriciteitsnet worden geïntegreerd zonder dat het instort? Door netbeheerders toe te staan het stroomverbruik van deze apparaten in noodgevallen te dimmen, zegt het Bundesnetzagentur. Maandag publiceerde het na een coördinatieproces van een jaar de regels volgens welke dit moet gebeuren en hoe consumenten hiervan zullen profiteren.

De regels zijn bedoeld om de bevoorradingszekerheid te garanderen

Het agentschap beschrijft het probleem als volgt: Het merendeel van de lokale elektriciteitsdistributienetwerken is nog niet ontworpen voor een snelle toename van warmtepompen en particuliere oplaadfaciliteiten voor elektrische auto's. De netwerken moeten daarom digitaal worden gemaakt. De netten moeten daarom snel worden gedigitaliseerd en uitgebreid. In de tussentijd moet de regelgeving ervoor zorgen dat de overgang naar vervoer en verwarming wordt versneld en dat de voorzieningszekerheid ook wordt gegarandeerd in de zogenaamde laagspanning, zegt de autoriteit.

Het belangrijkste: in de toekomst mogen elektriciteitsnetbeheerders de elektriciteitsvoorziening van nieuw geïnstalleerde, regelbare warmtepompen, laadstations of airconditioningsystemen volgens vaste regels tijdelijk beperken als het elektriciteitsnet overbelast dreigt te raken. "Er moet altijd een minimaal vermogen beschikbaar zijn zodat warmtepompen kunnen werken en elektrische auto's kunnen blijven worden opgeladen", aldus het net.

Netbeheerders mogen gas terugnemen - huishoudelijke elektriciteit wordt niet beïnvloed

De distributienetbeheerders mogen het verbruik van de zogenaamde verbruikstoestellen terugschroeven tot maximaal 4,2 kilowatt voor de duur van de overbelasting. "Dit betekent dat warmtepompen kunnen blijven werken en dat elektrische auto's meestal voor 50 kilometer kunnen worden opgeladen in twee uur." Gewone huishoudelijke elektriciteit wordt hierdoor niet beïnvloed, benadrukte de autoriteit. Er zou wel rekening worden gehouden met de eisen van grote warmtepompen met hun hogere elektriciteitsverbruik.

Consumenten kunnen beslissen hoe de netbeheerder moet ingrijpen: of ze staan de netbeheerder toe om individuele systemen rechtstreeks te controleren - of ze kiezen een maximale outputwaarde voor verschillende systemen, die in noodgevallen niet mag worden overschreden. In dit geval zouden de verbruikers de vermindering onafhankelijk coördineren met behulp van een energiebeheersysteem. Zelf opgewekte energie kan worden meegenomen in de berekening. Een wallbox - d.w.z. een thuislaadstation voor een elektrische auto - kan dan bijvoorbeeld meer elektriciteit opnemen als die afkomstig is van een eigen zonnesysteem.

Exploitanten krijgen korting op de netvergoeding

In ruil daarvoor krijgen de beheerders van de regelbare apparaten, zoals huishoudens, een korting - ofwel als een jaarlijks vast tarief voor de netvergoeding ofwel als een korting van 60 procent op de arbeidsprijs van de netvergoeding voor de respectieve apparaten.

Degenen die kiezen voor het vaste tarief kunnen vanaf 2025 ook kiezen voor een netwerktarief dat wordt gespreid volgens het tijdstip van de dag. Consumenten betalen dan een lagere netvergoeding wanneer ze elektriciteit verbruiken op momenten dat het net weinig wordt gebruikt.

In de toekomst mag de netbeheerder de aansluiting van nieuwe warmtepompen of particuliere laadfaciliteiten niet langer weigeren of vertragen en dit rechtvaardigen met een mogelijke lokale netoverbelasting. "Als er knelpunten ontstaan, moet het net worden uitgebreid. We zullen hier aandacht aan besteden," zegt overheidsvoorzitter Klaus Müller.

In het geval van een knelpunt mogen de netbeheerders ook niet zomaar de systemen aansturen en dimmen op basis van vermoedens, maar moeten ze eerst de exacte netbezetting bepalen op basis van real-time meetwaarden.

Netbeheerders moeten interventies bekendmaken

Maar hoe vaak gebeurt dit? Het Bundesnetzagentur gaat ervan uit dat netbeheerders alleen in uitzonderlijke gevallen en zonder noemenswaardig comfortverlies zullen moeten ingrijpen. "Volledige uitschakelingen van regelbare verbruikstoestellen zijn niet langer toegestaan", aldus het Agentschap. De netbeheerders moeten dergelijke regelinterventies ook bekendmaken op gezamenlijke internetplatformen. Op die manier wordt het ook voor het grote publiek duidelijk als er zich in individuele netgebieden overbelastingsproblemen voordoen en de netbeheerder zijn net beter moet uitrusten.

De nieuwe regels gelden vanaf januari. Er zijn overgangsregelingen voor de lange termijn voor bestaande installaties die al een overeenkomst hebben voor controle door de netbeheerder. Bestaande systemen zonder een dergelijke overeenkomst blijven permanent vrijgesteld, maar kunnen vrijwillig deelnemen. Nachtboilers zullen niet permanent onder de nieuwe regels vallen.

Netgigant Eon wil controle-interventies tot een minimum beperken

Duitslands grootste distributienetwerkbeheerder Eon verwelkomde de regelgeving. De voorschriften zijn een belangrijk noodinstrument om de stabiliteit van het net te garanderen en zijn essentieel voor de digitalisering van het energiesysteem. Het doel is altijd om regelinterventies tot een minimum te beperken. "Knelpunten in de laagspanning zijn uiterst zeldzaam," benadrukte een woordvoerder van Eon.

Duitslands op twee na grootste distributienetbeheerder Netze BW was ook positief. "Elke exploitant kan nu beginnen met het reorganiseren van het netwerk," zei technisch directeur Martin Konermann. "Waar we al een knelpunt zien, zullen we beginnen met uitbreiden."

Verenigingen beoordelen regelgeving positief

De vereniging van gemeentelijke nutsbedrijven VKU legde uit dat het besluit van de Bundesnetzagentur de toename van elektromobiliteit en warmtepompen ondersteunt en tegelijkertijd zorgt voor een stabiel netwerk. De verhoging van het vorige gegarandeerde minimumvermogen van 3,7 kilowatt naar 4,2 kilowatt werd bekritiseerd. De bruikbaarheid van dit vermogen moet nog worden bewezen.

De energiebranchevereniging BDEW sprak van een "goede oplossing". Dit betekent dat honderdduizenden warmtepompen en wallboxen nu snel kunnen worden aangesloten, zei Kerstin Andreae, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Duitse Vereniging van Energie- en Waterbedrijven (BDEW). Tegelijkertijd zorgt dit voor het gebruikelijke hoge niveau van voorzieningszekerheid in Duitsland./tob/DP/nas