Europa wordt deze week opnieuw met een gaskrapte geconfronteerd, nadat het Russische Gazprom heeft gezegd dat het de gasstromen naar Europa via de Nord Stream 1 pijpleiding opnieuw zal verminderen. Nu al een dozijn EU-landen met verminderde Russische leveringen te maken hebben, waarschuwt Brussel dat een volledige afsluiting waarschijnlijk is - en dringt er bij de landen op aan zich voor te bereiden door gas te besparen en voor de winter op te slaan.

De Europese Commissie heeft vorige week noodvoorschriften voorgesteld op grond waarvan elk land zijn gasverbruik van augustus tot maart met 15% moet verminderen. De doelstelling zou vrijwillig zijn, maar de Commissie zou ze bindend kunnen maken in geval van noodsituaties bij de bevoorrading.

Het plan is echter op verzet gestuit van een reeks regeringen en de landen hebben het herschreven om vrijstellingen voor talrijke landen en industrieën op te nemen. De ministers van Energie van de EU-landen komen dinsdag bijeen om de definitieve versie goed te keuren.

"De lidstaten moeten ervoor zorgen dat hun doelstellingen haalbaar zijn gezien hun binnenlandse situatie," zei een hoge EU-diplomaat.

Een andere diplomaat zei dat de ministers het plan waarschijnlijk zullen goedkeuren, nu velen vrijstellingen of soepelere regels in de wacht hebben gesleept. "Er zou een brede consensus moeten zijn," zei de diplomaat.

Maar anderen waarschuwden dat de afgezwakte regels het risico inhielden dat de landen niet genoeg gas zouden sparen voor de winter. Terwijl de regeringen, waaronder Duitsland, Europa's grootste gasverbruiker, hun energiebesparende maatregelen hebben opgevoerd, hebben de EU-landen hun gezamenlijk gasverbruik met slechts 5% verminderd, ondanks maanden van stijgende prijzen en slinkende Russische voorraden.

Rusland leverde 40% van het gas van de EU vóór zijn invasie in Oekraïne eind februari.

Het herschreven voorstel zou landen als Ierland en Malta, die niet op de gasnetwerken van de EU zijn aangesloten, vrijstellen van de bindende doelstelling. Landen die gas uitvoeren naar andere landen, en landen met een bijna volledige gasopslag zouden zwakkere doelstellingen kunnen krijgen, terwijl industrieën zoals de chemische en de staalindustrie zouden kunnen worden vrijgesteld.

In het ontwerp is een meerderheid van landen nodig om de bindende gasverlagingen in te voeren, nadat velen zich hadden verzet tegen het oorspronkelijke voorstel van de Commissie om haar het laatste woord te geven.

Het plan heeft de solidariteit in de EU op de proef gesteld, en sommige landen zeggen dat het oneerlijk is om één enkel verlagingspercentage op te leggen aan alle landen. Tot de critici behoren Spanje, dat niet afhankelijk is van Russisch gas, en Griekenland, dat zegt dat het een Russische afsluiting wel aankan.

Een Poolse ambtenaar zei dat het land zich zou verzetten tegen regels die andere EU-leden in staat zouden stellen de Poolse gasreserves te gebruiken.