In Europa hebben de leveranciers voldoende licenties verkregen om de grote verstoringen te vermijden die aan het begin van de maand werden gevreesd. "Misschien worden hier of daar een of twee productielijnen getroffen, maar we hebben het ergste voorlopig vermeden", zegt Nils Poel, hoofd marktzaken bij CLEPA, de Europese vereniging van toeleveranciers. Hij benadrukt dat het tempo van de uitgifte aanzienlijk is versneld, van 25 % naar 60 %. Daarentegen verlopen aanvragen die Amerikaanse klanten betreffen of via derde landen zoals India gaan, trager of blijven in behandeling.

Ford erkende dat het de afgelopen drie weken meerdere fabrieken heeft gesloten vanwege tekorten aan magneten op basis van zeldzame aardmetalen, verklaarde CEO Jim Farley vrijdag. Volkswagen verzekert dat zijn toelevering stabiel blijft, terwijl Stellantis zegt zijn onmiddellijke moeilijkheden te hebben overwonnen.

Daling van 75 % na invoerheffingen

De exportbeperkingen die China in april oplegde als reactie op de Amerikaanse douanerechten, hebben de markt hard geraakt: de export van zeldzame aardmetalen is met bijna 75 % gedaald. Drie maanden na de inwerkingtreding blijft het Chinese licentiesysteem, dat als ondoorzichtig wordt beschouwd, de industrie verontrusten. Alternatieve bronnen zijn verre van geoptimaliseerd.

Gezien de impasse hebben Beijing en Washington donderdag een akkoord aangekondigd om de leveringen aan Amerikaanse bedrijven te versnellen. Het Amerikaanse ministerie van Financiën preciseert dat de leveringen voortaan "versneld" zullen worden voor vaste klanten. "Ik ben nu overtuigd... de magneten zullen circuleren", verklaarde Scott Bessent, minister van Financiën, op Fox Business.

Volgens verschillende Europese en Amerikaanse industriële bronnen is de situatie veranderd van een "staat van totale paniek" naar een fragiel evenwicht, net voldoende om blokkades te vermijden. Een Europese functionaris schat dat China momenteel "het absolute minimum" aan licenties verstrekt om de productieketens draaiende te houden.

Lang en onzeker proces

In de Verenigde Staten blijven sommige industriële groepen met vertragingen kampen. Dexter Magnetic Technologies, dat onder andere de defensiesector bedient, heeft sinds april slechts 5 licenties op 180 aanvragen verkregen, aldus CEO Joe Stupfel. Alle betroffen sectoren die niet aan defensie gerelateerd zijn. "Het is een lange vertraging", betreurt hij. "Het kost 45 dagen om de documenten aan de kant van de leverancier in te vullen, en dan nog eens ongeveer 45 dagen om de licenties te verkrijgen."