Spoel 90 jaar vooruit en waar vroeger water in overvloed was, wordt het nu schaarser, omdat een van de ergste droogteperiodes sinds mensenheugenis, aangewakkerd door weken van verzengende temperaturen, het debiet van de plaatselijke bronnen drastisch heeft verminderd.

Maar verouderende infrastructuur en lekkende leidingen verergeren een toch al rampzalige situatie, waarbij veel kostbaar water al door de gootsteen verdwijnt voordat het de kranen bereikt.

"Het beheer van de waterinfrastructuur in Italië is ontstellend geweest," vertelde Roberto Cingolani, minister voor ecologische overgang, aan Reuters. "Onze leidingen verliezen gemiddeld 42% van het water dat zij vervoeren. In Israël ligt dat cijfer dichter bij 3%. Onze verliezen zijn niet te verantwoorden."

In de provincie Latina, 60 km van de kust van Rome, gaat 70% van het drinkwater verloren tijdens het vervoer, de op één na slechtste verhouding in het land, volgens een rapport dat deze maand door de zakenlobby Confartigianato is uitgebracht.

Het plaatselijke waterbedrijf van Latina, Acqualatina, zegt dat een deel van het ontbrekende water illegaal wordt overgeheveld, of anders wordt verbruikt door huishoudens die weigeren hun meters te laten controleren. Maar naar schatting 50%-60% verdwijnt uit broze, gebarsten leidingen.

"De lekken worden niet veroorzaakt door onvoorzichtigheid, maar doordat het netwerk echt oud is. Bijna de helft ervan is meer dan 50 jaar geleden aangelegd," zei Marco Lombardi, de CEO van het bedrijf, dat gedeeltelijk eigendom is van het Franse nutsbedrijf Veolia Environnement.

Het bedrijf, dat in 2002 is opgericht, voert meer dan 10.000 reparaties per jaar uit op zijn 3.500 km lange netwerk, en dicht daarbij talloze gaten om de lage waterdruk op te heffen die huizen en bedrijven kan schaden. Maar dat leidt er vaak toe dat verouderde leidingen elders in het netwerk barsten, waardoor de reparaties een spelletje hak-op-de-tak worden.

WATERRANTSOENERING

In een poging om het hoofd te bieden aan wat een nationale crisis is, heeft de regering 4,4 miljard euro (4,5 miljard dollar) uit een herstelfonds van de Europese Unie gereserveerd om de komende vier jaar te gebruiken voor de verbetering van het waterbeheer.

Ongeveer 900 miljoen euro zal gaan naar het verhelpen van waterlekken en 880 miljoen naar het verbeteren van irrigatiesystemen voor de landbouw.

Het geld kan niet snel genoeg komen voor Stefano Boschetto, die een familieboerderij runt op de vruchtbare vlakten van Latina.

Hij heeft miljoenen euro's geïnvesteerd in kassen, waar hij Kiwi's, salades, komkommers en meloenen verbouwt. Maar zijn teelten hebben te lijden onder de droogte en de daaropvolgende waterrantsoenering, waardoor de irrigatie twee dagen per week wordt stopgezet.

"Het lijkt vreemd dat we het over een gebrek aan water hebben in een gebied als dit. Maar in werkelijkheid veranderen de dingen, en ze veranderen snel," zei hij.

Het voornaamste probleem was een vermindering van het water dat uit de bronnen van de streek kwam, maar ook defecte leidingen eisten hun tol. Bovendien, zo zei Boschetto, loopt de sector achterstand op door de regen, die in het voorjaar en het najaar vaak stortregens is, niet op te vangen en dan tijdens de dorre zomermaanden te recycleren.

De regering schat dat het opvangen van een kwart van de jaarlijkse regenval van Italië de behoeften van de landbouwers van het land zou dekken en is van plan een deel van het EU-geld te gebruiken voor de bouw van tientallen reservoirs om het afvloeiende regenwater op te slaan.

Het plaatselijke drinkwaterbedrijf Acqualatina heeft zich ook tot het EU-fonds gewend voor hulp, en heeft 40 miljoen euro aangevraagd om enkele van zijn eigen verbeteringsprojecten te financieren. Maar zij erkent dat dit een druppel op een gloeiende plaat is in vergelijking met wat er nodig is.

"Ons hele netwerk volledig vernieuwen zou 1 miljard euro kosten," zei CEO Lombardi, die eraan toevoegde dat zijn bedrijf in de afgelopen 20 jaar bijna 300 miljoen euro in infrastructuurprojecten had gestoken.

LAGE TARIEVEN, HOOG GEBRUIK

Veel investeringen in het Italiaanse watersysteem worden gefinancierd uit de inkomsten van de nutsbedrijven, die afkomstig zijn van enkele van de laagste tarieven in Europa - waardoor de ruimte voor financiering beperkt is.

De Italianen betalen gemiddeld nauwelijks 2 euro per kubieke meter water, volgens gegevens van de Europese federatie van waterverenigingen. Huishoudens in buurland Frankrijk betalen het dubbele, terwijl de kosten in Denemarken 9,32 euro bedragen.

Het is geen verrassing dat het huishoudelijk waterverbruik in Italië het hoogste is van de EU, met een totaal van bijna 250 liter per persoon per dag. In Frankrijk is dat 150 liter, terwijl het in Denemarken slechts 105 liter is.

Antonio Terra, de burgemeester van Aprilia, in Latina, heeft zijn burgers aangespoord minder water te verbruiken nu de droogte toeslaat, en dreigt met boetes voor mensen die zoet water gebruiken om hun zwembaden te vullen, auto's schoon te maken of tuinen te besproeien.

Maar de oude leidingen van de stad bemoeilijken het leven.

"Wij zouden eigenlijk meer water door het systeem kunnen laten stromen, maar wij kunnen het niet met de juiste druk oppompen, omdat wij moeten voorkomen dat de pijpleidingen barsten," zei hij tegen Reuters.

Voor de boer Boschetto waren dergelijke hoofdbrekens te vermijden, als de autoriteiten maar jaren geleden hadden ingegrepen.

"Als land wachten wij altijd tot de dingen vastlopen en pas op dat moment gaan wij ons organiseren," zei hij. "Maar als de dingen van tevoren werden gedaan, met duidelijke ideeën, dan zou je niet altijd dat gevoel hebben dat we op de grond af stormen."

($1 = 0,9820 euro)