Het Noorse Yara, een van 's werelds grootste kunstmestfabrikanten, verlaagt de ammoniakproductie als gevolg van de stijgende gasprijzen, wat vragen oproept over het vermogen van Europa om voldoende kunstmest voor zijn gewassen te produceren.

Ammoniak speelt een sleutelrol bij de productie van kunstmest. Zonder ammoniak gaan de oogsten achteruit omdat de voedingsstoffen die tijdens de oogst uit de grond worden gehaald, niet worden aangevuld.

Yara heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat de wereld voor een extreme schok in de voedselvoorziening staat door een combinatie van hoge gasprijzen, de oorlog in de grote graanproducent Oekraïne en sancties tegen kunstmestproducent Rusland.

Voor de productie van meststoffen zijn grote hoeveelheden energie nodig. Fabrikanten zoals Yara gebruiken daarvoor gas. De gasprijzen zijn in augustus met bijna 40% gestegen en dit jaar met bijna 300%.

"Dat gaat ertoe leiden dat er wat minder volume op de bodem wordt aangevoerd. En eigenlijk is de implicatie op lange termijn hogere voedselprijzen", aldus Berenberg-analist Adrien Tamagno.

Yara is eerder dit jaar begonnen met het verminderen van de ammoniakproductie. Het bedrijf zal na de laatste verlaging nog maar ongeveer 35% van zijn Europese ammoniakcapaciteit gebruiken, zei het bedrijf donderdag.

"We hebben eigenlijk nog nooit prijzen gezien die hoog genoeg zijn om de productie op deze kostenniveaus te verdedigen", zei analist Magnus Melvær Rasmussen van Kepler Cheuvreux. "Het ziet er niet goed uit en dat is een probleem voor boeren, voor de voedselproductie en voor de voedselzekerheid."

Boeren zullen nog steeds meststoffen van buiten Europa kunnen invoeren, maar die zullen duurder zijn, zeggen analisten. Als alternatief kan Europese meststof worden geproduceerd met behulp van ammoniak die van elders wordt geëxporteerd.

Yara zal, waar mogelijk, geïmporteerde ammoniak gebruiken om aan de vraag van klanten te voldoen, zei het bedrijf donderdag.

"Het is moeilijk voor te stellen dat je alles wat mogelijk ontbreekt zou kunnen vervangen," zei Rasmussen.

Yara is een van de verschillende Europese chemiebedrijven die de ammoniakproductie hebben ingekrompen. Het Duitse SKW Piesteritz en BASF hebben eerder dit jaar hun productie ingekrompen.

De trend versnelde deze week.

Grupa Azoty, het grootste chemiebedrijf van Polen, zal de productie van meststoffen beperken, zei het woensdag, onder verwijzing naar een "buitengewone en ongekende" stijging van de gasprijzen.

CF Fertilisers UK, een dochteronderneming van CF Industries Holdings Inc, legt de ammoniakproductie in zijn Billingham Complex tijdelijk stil wegens de hoge aardgas- en koolstofprijzen, zo liet het woensdag weten.

De aandelen van Yara stonden om 1146 GMT 2,6% hoger dan de benchmarkindex van Oslo. (Aanvullende rapportage door Gwladys Fouche in Oslo; geschreven door Matt Scuffham; bewerkt door Edmund Blair en Mark Potter)