De wereldwijde aandelenmarkten zijn maandag gestegen, terwijl de olieprijzen fors lager sloten nadat ze eerder meermaandelijkse hoogtepunten hadden bereikt. Beleggers lijken zich weinig aan te trekken van het escalerende conflict in het Midden-Oosten, waarbij Iran vergeldingsaanvallen uitvoerde op Amerikaanse bases in Qatar.

De belangrijkste indexen op Wall Street sloten hoger, met stijgingen in 10 van de 11 subsectoren van de toonaangevende S&P 500-index. Energiestocks behoorden tot de grootste verliezers van de dag.

Aandelen moesten een deel van hun eerdere winst inleveren nadat maandag bekend werd dat de Qatarese regering haar luchtruim had gesloten in afwachting van een verwachte Iraanse luchtaanval op Amerikaanse troepen die in het land gestationeerd zijn.

Het Iraanse leger meldde een raketaanval te hebben uitgevoerd op de Amerikaanse luchtmachtbasis Al Udeid in Qatar. Volgens Amerikaanse functionarissen vielen er echter geen doden of gewonden onder het Amerikaanse personeel op de basis, de grootste Amerikaanse militaire installatie in het Midden-Oosten. De Iraanse aanvallen waren een vergelding voor Amerikaanse luchtaanvallen op Perzische nucleaire installaties ter ondersteuning van een Israëlische militaire campagne.

De Dow Jones Industrial Average steeg met 0,89% naar 42.581,78 punten, de S&P 500 won 0,96% tot 6.025,17 punten en de Nasdaq Composite steeg 0,94% tot 19.630,98 punten.

Europese aandelen sloten 0,28% lager. De breed samengestelde MSCI-index van Aziatisch-Pacifische aandelen, exclusief Japan, daalde vannacht met 0,70%. De wereldwijde MSCI-index voor aandelen steeg met 0,49%.

Israël voerde maandag bombardementen uit op de Evin-gevangenis in het noorden van Teheran, een krachtig symbool van het Iraanse regime, en op commandocentra van de Revolutionaire Garde die verantwoordelijk zijn voor de interne veiligheid in de regio Teheran. Het Iraanse parlement had goedkeuring gegeven voor de sluiting van de Straat van Hormuz, een belangrijke scheepvaartroute in de wereldwijde oliemarkt.

"Dat de markt hoger staat, wijst op een risicovolle houding, wat enigszins verrassend is gezien de reeks zeer volatiele gebeurtenissen van het weekend, met Amerikaanse deelname aan de (Iraanse) bombardementen samen met Israël," aldus Andrew Wells, Chief Investment Officer bij SanJac Alpha in Houston.

"De les die we hieruit trekken is dat deze nieuwsgebeurtenissen steeds minder invloed hebben op de markt sinds de invoering van de tarieven - de zogenoemde Bevrijdingsdag - wat toen het grote volatiele moment was," aldus Wells.

Brent Crude-futures sloten 7,2% lager op $71,48 per vat, terwijl de Amerikaanse West Texas Intermediate-olie met 7,2% daalde tot $68,51. De Brent- en WTI-oliebenchmarks bereikten eerder op de dag nog vijfmaandelijkse hoogtepunten van respectievelijk $81,40 en $78,40.

De Iraanse aanvallen worden gezien als een poging tot de-escalatie, aangezien Iran de VS vooraf via diplomatieke kanalen had geïnformeerd over de aanval op de basis in Qatar, zo meldde een hoge regionale bron aan Reuters.

Iran heeft bovendien geen actie ondernomen om het scheepvaartverkeer door de Straat van Hormuz te verstoren - een doorgang die op het smalste punt slechts ongeveer 33 km breed is en waar ongeveer een kwart van de wereldwijde oliehandel en 20% van de vloeibare aardgasvoorziening doorheen gaat.

Michelle Bowman, vicevoorzitter van de Federal Reserve voor toezicht, gaf maandag aan dat het moment voor een renteverlaging nabij lijkt. Ze uitte toenemende zorgen over risico's op de arbeidsmarkt en was minder bezorgd dat hoge invoertarieven zouden leiden tot aanhoudende inflatieproblemen.

De dollar steeg 0,08% tot 146,15 ten opzichte van de Japanse yen en daalde 0,68% tot 0,81260 tegenover de Zwitserse frank. De euro steeg 0,49% tot $1,157675 en herstelde daarmee van eerdere verliezen na de opmerkingen van Bowman.

De dollarindex, die de waarde van de Amerikaanse dollar afzet tegen een mandje van valuta's waaronder de yen en de euro, daalde met 0,5% tot 98,39.

De goudprijs maakte een deel van de eerdere verliezen goed en sloot hoger. Spotgoud steeg 0,23% tot $3.375,71. Amerikaanse goudfutures sloten 0,3% hoger op $3.395.