Nu het Amerikaanse exceptionalisme een schaduw werpt over de rest van de wereld, worden veel opkomende markten (EM) geconfronteerd met zwakkere valuta's, hogere kosten om in dollar luidende schulden af te lossen, verminderde kapitaalstromen of zelfs kapitaalvlucht, gedempte lokale activaprijzen en vertragende groei.
Daarbij komt nog de onzekerheid en nervositeit rond het voorgestelde tarief- en handelsbeleid van de nieuwe Amerikaanse regering.
De geschiedenis heeft aangetoond dat wanneer dit soort trends in opkomende markten om zich heen grijpen, ze vicieuze cycli kunnen creëren die snel versnellen en moeilijk te doorbreken blijken.
Helaas lijkt er geen eenvoudige routekaart te zijn om dit te voorkomen.
Kijk maar naar China en Brazilië.
De monetaire en fiscale paden die deze twee EM-zwaargewichten volgen, konden niet meer van elkaar verschillen. Beijing belooft het monetaire en fiscale beleid te versoepelen om zijn economie weer op gang te brengen; Brazilië belooft aanzienlijk hogere rentes en probeert zijn fiscale zaken op orde te krijgen.
Hun uiteenlopende paden - en voortdurende strijd - geven aan dat het niet uitmaakt waar de EM-economieën zich bevinden in termen van groei, inflatie en fiscale gezondheid, ze zullen de komende jaren waarschijnlijk een moeilijke weg tegemoet gaan.
MEEGAAN MET DE STROOM
Brazilië en China bevinden zich duidelijk op heel verschillende plaatsen, niet in het minst wat inflatie betreft. In Brazilië is er veel inflatie, wat de aanleiding was voor de agressieve acties en richtlijnen van de centrale bank. China vecht daarentegen tegen deflatie en begint eindelijk de rente te verlagen.
Een ander verschil is de fiscale ruimte die beide landen hebben om groei te genereren. De onwil van Brazilië om voldoende in de uitgaven te snijden is een belangrijke oorzaak van de inzinking van de real en de enorme verkrapping door de centrale bank. De markt dwingt Brazilië tot actie.
De markt oefent ook druk uit op Peking, maar duwt Peking in de tegenovergestelde richting. De gezamenlijke omvang van de steunpakketten en maatregelen die sinds september zijn aangekondigd om de economische activiteit weer aan te zwengelen, loopt in de triljoenen dollars.
Maar hoewel de tactieken van de twee landen lijnrecht tegenover elkaar staan, zijn de resultaten tot nu toe vergelijkbaar: trage groei en zwakke valuta's, een beeld dat de meeste opkomende landen zullen herkennen. De Braziliaanse real is nog nooit zo zwak geweest en de strak geleide yuan staat dicht bij het dieptepunt van 17 jaar geleden.
Zoals Reuters exclusief meldde, overweegt China om de yuan te laten verzwakken als reactie op de dreigende Amerikaanse invoerrechten, en analisten van Capital Economics waarschuwen dat de yuan tot 8,00 per dollar zou kunnen dalen.
Maar de yuan laten depreciëren is niet zonder risico. Dit zou de uitstroom van kapitaal kunnen versnellen en 'bedel uw buur' FX-devaluaties in Azië en daarbuiten op gang kunnen brengen.
Een race naar de bodem voor EM-valuta's zou zeer problematisch zijn voor de betrokken landen, aangezien de dollar nu een grotere drijvende kracht achter EM-stromen is dan renteverschillen, volgens de Bank for International Settlements. Analisten van State Street schatten dat wisselkoersen ongeveer 80% van de rendementen van lokale staatsobligaties van opkomende landen verklaren.
Het Institute of International Finance schat dat de kapitaalstromen naar opkomende landen volgend jaar zullen afnemen van 944 miljard dollar dit jaar tot 716 miljard dollar, een daling van 24%.
"Onze voorspelling is gebaseerd op een basisscenario, maar er blijven aanzienlijke neerwaartse risico's bestaan," aldus het IIF.
FINANCIËLE VOORWAARDEN VERKRAPPEN
EM-landen ondervinden ook tegenwind van de hogere Amerikaanse obligatierente.
Hoewel de staatsschulden en bedrijfsschulden in harde valuta's klein zijn in vergelijking met schulden in lokale valuta's, stijgen ze wel. De totale schuld van opkomende markten nadert nu de $30 biljoen, of ongeveer 28% van de wereldwijde obligatiemarkt. In 2000 was dat nog 2%.
En de druk van de hogere leenkosten is in realtime voelbaar. Volgens Goldman Sachs zijn de financiële voorwaarden in de opkomende markten het krapst in bijna vijf maanden, waarbij de piek in de afgelopen maanden bijna volledig te wijten is aan de stijging van de rente.
De reële rente is nu een stuk hoger dan tijdens het eerste presidentschap van Trump. Maar veel landen kunnen nog steeds moeite hebben om de rente te verlagen, omdat dit "de financiële stabiliteit in gevaar kan brengen door druk uit te oefenen op de wisselkoersen", waarschuwen analisten van JP Morgan.
Een positief punt is dat opkomende landen aanzienlijke FX-reserves hebben om op terug te vallen, vooral China. Het grootste deel van de $12,3 biljoen aan FX-reserves in de wereld is in handen van opkomende landen, waarvan alleen al $3,3 biljoen in China.
Beleidsmakers in opkomende landen die tussen wal en schip vallen, kunnen binnenkort gedwongen worden om deze voorraad aan te spreken.
(De hier geuite meningen zijn die van de auteur, een columnist voor Reuters).
