President Cyril Ramaphosa heeft de noodtoestand uitgeroepen vanwege de energiecrisis, die de economische groei dit jaar met maar liefst 2 procentpunten zou doen afnemen.

Nu Zuid-Afrikanen tot 10 uur per dag zonder elektriciteit zitten door de stroomuitval van het noodlijdende staatsbedrijf Eskom, wil de toeristische stad Kaapstad de stroomuitval voor haar inwoners halveren tegen 2026, aldus Kadri Nassiep, uitvoerend directeur voor energie.

De ambtenaren zijn van plan om tegen 2026 tot 500 megawatt (MW) aan te kopen bij particuliere elektriciteitsbedrijven om ongeveer een derde van de jaarlijkse 1.500-1.800 megawatt (MW) elektriciteitsbehoefte van de stad te dekken.

Er wordt ook overwogen om huishoudens geldelijke stimulansen te bieden om tijdens de piekvraag stroom te besparen.

"Ons idee is om het tekort dat Eskom niet kan leveren aan te vullen, zodat we de economie hier weer kunnen laten groeien, investeerders weer geïnteresseerd raken en banen terugkrijgen," vertelde burgemeester Geordin Hill-Lewis aan Reuters.

Het met schulden beladen Eskom zei eerder deze maand dat het in het boekjaar 2022/23 slechts 56,6% van de nationaal benodigde stroom kon leveren.

De elektriciteitskrapte is al jaren aan de gang, een product van factoren zoals vertragingen bij de bouw van nieuwe kolengestookte centrales en versoepeling van de regelgeving om producenten van hernieuwbare energie in staat te stellen snel projecten op te starten.

ONAFHANKELIJKHEID VAN ESKOM?

Het Nassiep in Kaapstad zei dat de stad stappen onderneemt om na 2030 volledig onafhankelijk te worden van Eskom.

Vorig jaar werd een aanbesteding uitgeschreven voor 200 MW aan zonne-energie en de stad verwacht in de komende weken een aanbesteding voor 300 MW aan batterijopslag.

Andere steden, waaronder Johannesburg, overwegen soortgelijke aanbestedingen uit te schrijven, maar onstabiele politieke coalities hebben de afronding ervan vertraagd.

De leverancier van bulkenergie van Johannesburg, City Power, heeft in november particuliere bedrijven om voorstellen gevraagd voor een inkoopovereenkomst van maximaal 36 maanden en hoopt 500 MW aan het stadsnet toe te voegen, kondigde toenmalig burgemeester Mpho Phalatse in januari aan.

De naburige gemeente Ekurhuleni heeft volgens haar jaarverslag 2020/2021 deals gesloten met 46 particuliere energiebedrijven voor 700 MW.

Hill-Lewis zei dat Kaapstad ook van plan is zijn energiebeleid te wijzigen, zodat huishoudens en bedrijven die zonne-energie produceren het overschot aan de stad kunnen verkopen.

Er zijn enkele uitdagingen.

Het zijn vooral grote bedrijven en rijke inwoners die zich zonnepanelen kunnen veroorloven, die tussen de 60.000 rand (3.372 dollar) en 250.000 rand kosten. Wie in Kaapstad overtollige stroom aan de stad wil verkopen, heeft een teruglevermeter van 12.000 rand nodig.

"Als klein bedrijf kunnen wij ons geen zonnepanelen veroorloven. We werken van man tot man," zegt Faieza Caswell, een naaister in de township Mitchells Plain in Kaapstad.

Er zijn ook grote woonwijken die, door de historische samenstelling van de stad, weinig andere keuze hebben dan elektriciteit rechtstreeks van Eskom te kopen en dus het risico lopen buiten de boot te vallen.

($1 = 17,7941 rand)