APB RESOURCES Aboriginal groepen hebben tot nu toe beperkte inspraak gehad in megaprojecten die over inheems land werden uitgerold en die soms traditionele landschappen uithollen of vernietigen, zoals drie jaar geleden bleek uit de sloop door Rio Tinto van heilige rotsschuilplaatsen.
Maar verschillende inheemse groepen hebben onlangs grote deals voor hernieuwbare energie gesloten waardoor ze aandeelhouders zijn geworden, in partnerschappen die hun betrokkenheid in de loop van de projectontwikkeling versterken, in navolging van soortgelijke regelingen in de Canadese grondstofindustrie.
Het aandelenkapitaal van het East Kimberley Clean Energy Project ter waarde van $3 miljard ($2,03 miljard) is gelijk verdeeld tussen MG Corporation, die de Miriuwung en Gajerrong vertegenwoordigt, de Balanggarra Aboriginal Corporation, de landrechtenorganisatie Kimberley Land Council en de gespecialiseerde beleggingsonderneming Pollination in klimaatverandering.
Volgens projectdocumenten die online beschikbaar zijn, zullen de partners in juli volgend jaar op zoek gaan naar een grote investeerder in aandelen om zich bij het groene waterstofproject aan te sluiten.
"Een van de belangrijkste voordelen is dat eigen vermogen of gezamenlijk eigendom gepaard gaat met respect en serieus genomen worden," zei Chris Croker, een Luritja-man die medevoorzitter is van het First Nations Clean Energy Network dat advies geeft aan inheemse groepen over het opzetten van exportgerichte projecten.
De Yindjibarndi Aboriginal Corporation in West-Australië sloot vorige maand een overeenkomst met het Filippijnse energiebedrijf ACEN Corp om tot 3 gigawatt aan hernieuwbare energie te ontwikkelen, waarbij de groep een aandeel van 25% tot 50% krijgt in projecten die ontwikkeld worden op hun inheemse eigendomsgronden en waarbij gemeenschapsbedrijven de voorkeur krijgen voor contracten.
Normaal gesproken betalen grote mijnbouw- en energiebedrijven royalty's aan traditionele eigenaars als onderdeel van landgebruiksovereenkomsten die bepalen hoe zij op inheems land werken, samen met mogelijkheden voor werkgelegenheid en dienstencontracten.
"We hebben nu veel ervaringen met mijnbouw- of grondstoffenbedrijven die ons de wereld hebben beloofd... in termen van royalty's en garanties voor contracten en werkgelegenheid, maar die doelen worden maar zelden gehaald," zegt Tyronne Garstone, een Bardi-man en CEO van de Kimberley Land Council.
"De enige manier om de extra voordelen in de toeleveringsketen veilig te stellen, is door groepen van de First Nations als aandeelhouders te hebben."
KATALYSATOR VOOR VERANDERING
Aboriginal Australiërs maken ongeveer 3,2% uit van de bijna 26 miljoen inwoners en presteren op de meeste sociaaleconomische maatstaven onder het nationale gemiddelde, met onevenredig hoge zelfmoordcijfers en gevangeniscijfers.
Het land staat op het punt om dit jaar een federaal referendum te houden om de Aboriginal en Torres Strait Islanders grondwettelijk te erkennen door de oprichting van een representatieve Stem die advies zou geven aan het parlement.
De bescherming van inheems land en erfgoed staat in de schijnwerpers sinds Rio in mei 2020 46.000 jaar oude rotsschuilplaatsen in Juukan Gorge in West-Australië vernietigde, wat leidde tot een publieke verontwaardiging en een wereldwijde veroordeling.
Rio heeft sindsdien een overeenkomst gesloten met de traditionele eigenaars van de site, de Puutu Kunti, Kurrama en Pinikura volken, en de herstelwerkzaamheden zijn begonnen.
Sinds Juukan Gorge werken Rio en haar rivaal Fortescue aan een "co-managementmodel" voor mijnontwikkeling met inheemse groepen, dat meer gedetailleerd overleg en informatie-uitwisseling omvat, evenals een grotere betrokkenheid van hun vertegenwoordigers tijdens de gehele duur van projecten.
De Yindjibarndi Aboriginal Corporation is echter nog steeds verwikkeld in een rechtszaak met Fortescue over compensatie voor land dat door de mijnbouwer is gebruikt zonder een passende overeenkomst over landgebruik.
Sun Cable en BP, die beide betrokken zijn bij gigantische projecten voor hernieuwbare energie in Australië, hebben geen commentaar gegeven op mogelijke aandelenovereenkomsten met inheemse groepen.
FINANCIERINGSHINDERNISSEN
De nieuwe partnerschappen met inheemse groepen kunnen grote voordelen voor de gemeenschap opleveren, maar de financiering kan een grote hindernis blijken te zijn.
Bijna 85% van de staat Western Australia, die rijk is aan grondstoffen, is onderworpen aan inheemse eigendomsclaims of heeft deze al ontvangen, maar tot nu toe zijn er slechts een handjevol equity deals gesloten, wat de kinderschoenen van het business model benadrukt.
"Er zijn nog maar zo weinig voorbeelden van gevallen waarin een participatieregeling is overeengekomen met betrekking tot een mijnbouwproject en op basis waarvan we het resultaat kunnen beoordelen," zei Sarah Holcombe, een senior onderzoeker bij het Centre for Social Responsibility in Mining aan de Universiteit van Queensland.
Australië heeft geen gevestigde, op de inheemse bevolking gerichte financiële instellingen die elders van cruciaal belang zijn geweest om First Nations-groepen van het broodnodige kapitaal te voorzien.
In Canada kunnen groepen voor geld en leninggaranties terecht bij overheidssubsidies of maatschappelijke organisaties en financiers zoals de Alberta Indigenous Opportunities Corporation en de First Nations Finance Authority.
In de VS ondersteunt het Tribal Energy Loan Guarantee Program investeringen in energiegerelateerde projecten door leninggaranties te verstrekken aan federaal erkende stammen.
Maar in Australië bestaan er weinig andere mogelijkheden dan traditionele bankleningen of overheidssubsidies, waarvan de meeste ook beschikbaar zijn voor niet-inheemse groepen.
En zelfs als de projecten gefinancierd worden, is het nog maar de vraag of een waarschijnlijk minderheidsbelang Aboriginal groepen genoeg zeggenschap zal geven.
Erica Lampropoulos, Pollination's uitvoerend directeur voor projecten, merkte echter op dat er geen garanties op succes zijn voor de nieuwe generatie schone energieprojecten van welke voorstander dan ook, inheems of niet.
"Dus waarom zou het anders zijn voor onze First Nations ontwikkelaars, die de kans moeten krijgen om het te proberen?" ($1 = 1,4769 Australische dollar) (Verslaggeving door Harish Sridharan in Bengaluru; Bewerking door Praveen Menon en Jamie Freed)
