Nadat de Federal Reserve en zijn Europese collega's de rente hebben verhoogd om de op hol geslagen inflatie te bestrijden, moeten zij enorme rentebetalingen doen aan commerciële banken over deposito's die de instellingen zelf hebben gecreëerd via massale obligatieaankopen en goedkope leningen.
Dit is al erg genoeg in een tijd waarin miljoenen burgers worstelen met de kosten van levensonderhoud. Erger nog, het betekent dat zij weinig of geen geld zullen hebben om in de staatskas te storten en dat sommige centrale banken in Europa misschien zelfs hulp van de belastingbetaler nodig hebben.
"De centrale bank blijft geld naar de banken sturen, terwijl wij in onze uitgaven moeten snijden", aldus Lex Hoogduin, hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen en voormalig bestuurslid van De Nederlandsche Bank. "Het is dus vooral een politieke kwestie."
Er gaan steeds meer stemmen op om de rentebetalingen aan banken te beperken, tot groot ongenoegen van een sector die vindt dat hij al de dupe is van tien jaar lage rente.
Michiel Hoogeveen, Nederlands parlementslid in de economische commissie van het Europees Parlement, die toezicht houdt op de ECB, is een van degenen die willen dat kredietverstrekkers de klap opvangen.
"Als de belastingbetaler uiteindelijk de rekening betaalt, is dat erg oneerlijk", zei hij tegen Reuters.
Paul Tucker, voormalig vice-gouverneur van de Bank of England, drong er bij de BoE ook op aan om de rente op een deel van die reserves te verlagen en in elk van de komende twee boekjaren 30 tot 45 miljard pond (84,93 miljard dollar) te besparen.
Morgan Stanley schat dat elke procentpunt verhoging van de rente van de BoE de afdrachten aan de schatkist met 10 miljard pond per jaar verlaagt.
De Britse regering, die sinds 2009 120 miljard pond winst heeft ontvangen van de BoE, heeft al een overdracht van 11 miljard pond gereserveerd voor de centrale bank.
De Amerikaanse schatkist hoeft zich geen zorgen te maken over de redding van de Fed, die een eventueel verlies gewoon kan uitstellen. Maar het zal de ongeveer 50-100 miljard dollar missen die het sinds de financiële crisis jaarlijks van de centrale bank ontvangt.
Dit betekende dat Fed-voorzitter Jerome Powell waarschijnlijk onder vuur zou komen te liggen van wetgevers, omdat het geld in plaats daarvan naar banken zal vloeien, waarvan er veel buitenlands zijn.
"De Fed zal financieel niet failliet zijn, maar het zou politiek wel kunnen," zei Derek Tang, een econoom bij LH Meyer, een onderzoeksbureau.
Afdrachten van de Federal Reserve aan de Amerikaanse schatkist
STOK ACHTER DE DEUR
Voor niemand is het probleem acuter dan voor de ECB, die deze week opties zal bespreken om haar rentelasten te verlagen temidden van een web van politieke, juridische en financiële complicaties.
De centrale bank van de 19 landen die de euro delen heeft zichzelf in de nesten gewerkt door tegen negatieve tarieven geld te lenen aan banken.
Die kunnen nu gegarandeerd winst maken door dat geld gewoon weer bij hun nationale centrale bank te parkeren, met een jaarlijkse rente van 0,75% die deze week waarschijnlijk zal verdubbelen en volgend jaar naar verwachting zal oplopen tot 3%.
Volgens Eric Dor, directeur economische studies aan de IESEG School of Management in Parijs, zal deze arbitrage de banken 31-34,9 miljard euro opleveren als de rente op deposito's tussen 2,5% en 4,5% piekt.
Volgens Morgan Stanley zal dit volgend jaar bijdragen tot verliezen van ongeveer 40 miljard euro voor de centrale banken van de eurozone.
Ironisch genoeg zullen de centrale banken van de fiscaal meest voorzichtige landen - Nederland, Duitsland en, in mindere mate, België - het hardst worden getroffen omdat zij een groter deel van de bankdeposito's opslaan en de obligaties die zij namens de ECB hebben gekocht, nul of minder opbrengen.
Zij hebben allemaal gewaarschuwd voor komende verliezen en de Nederlandse centrale bank heeft openlijk gezegd dat zij een bailout nodig dreigt te hebben, hoewel minister van Financiën Sigrid Kaag later waarschuwde dat dit "nog niet aan de orde" was.
Centrale banken in Italië, Spanje en Griekenland met minder geld en hoger renderende obligaties zouden het daarentegen waarschijnlijk beter doen.
"Het is duidelijk dat de Nederlandse en Duitse burgers nooit hebben gestemd voor een dergelijke herverdeling via de achterdeur", aldus Dor.
Johan Van Overtveldt, de Belgische voorzitter van de begrotingscommissie van het Europees Parlement, zei dat dit toekomstige beslissingen zelfs kan bemoeilijken doordat het de wrok van de belastingbetalers in het noorden van het blok jegens hun zuidelijke tegenhangers aanwakkert.
Aan de andere kant wekte het idee om de beloning van banken te verlagen al de woede op van de sector.
De Duitse banklobby Deutsche Kreditwirtschaft zei dat elke "wijziging van de contractuele voorwaarden het vertrouwen" in de centrale banken zou kunnen schaden en de Spaanse kredietverstrekker Bankinter zei dat het geen "goed idee" was.
Citi schat dat Italiaanse en Spaanse banken het meest profiteerden van deze zogenaamde "carry trade" en daarom de grootste verliezers zouden zijn als deze werd afgeschaft.
Maar de status quo kan economisch en politiek te pijnlijk zijn.
Een verhoging van de depositorente tot 3% zal het begrotingssaldo van de eurozone in het eerste jaar met 1% van het bbp verslechteren, aldus de Franse verzekeraar AXA.
"Als de belastingbetaler de rekening moet betalen, kan dit leiden tot politieke instabiliteit en regeringswisselingen in Europa", aldus Dorien Rookmaker, een Nederlands lid van de economische commissie van het Europees Parlement. "Het is een gevaarlijke weg."
Wie krijgt het weggevertje van de ECB?
($1 = 0,8831 pond
)
