De Australische café-industrie van A$10 miljard ($6,6 miljard), 's werelds grootste café-industrie buiten Europa per hoofd van de bevolking, lijkt het vroege, zichtbare slachtoffer te worden van een perfecte storm van stijgende energierekeningen, productiekosten, lonen en huurprijzen plus een vertraging van de vrije bestedingen als gevolg van rentestijgingen, zeggen economen en mensen uit de branche.
Uit een analyse van Reuters van populaire cafébestellingen bleek dat de kosten voor de commerciële productie van een broodje biefstuk, inclusief alle overheadkosten van elektriciteit tot stukken rundvlees, de afgelopen twee jaar met een zesde zijn gestegen, terwijl de vrije bestedingen vlak zijn gebleven, waardoor de winstmarge van 10% die typerend is voor de sector, effectief is weggevaagd.
De kosten om een flat white te maken, een van de populairste Australische koffiebestellingen, stegen met bijna een vijfde.
Het resultaat is kleinere winsten, een krimpende groep vaste klanten en bedrijfseigenaren die op weg zijn naar de uitgang.
"De kosten van het levensonderhoud begonnen door te dringen, vooral bij mensen die hier dagelijks kwamen eten," zei Jack Hanna, een voormalig wereldkampioen Latte die vorige maand zijn deuren sloot bij Goodsline Café in het centrum van Sydney, twee jaar nadat hij de zaak met lovende kritieken had geopend en ongeveer A$1,5 miljoen had uitgegeven aan de inrichting.
"Mensen zijn gewoon niet bereid om geld uit te geven aan discretionaire artikelen als de supermarkt ook nog eens veel kost. We moesten onze prijzen verhogen en het personeel een leefbaar loon betalen," voegde Hanna eraan toe.
Damian Krigstein, een nabijgelegen café-eigenaar die Hanna hielp met het inpakken van Goodsline, zei dat zijn zaak, Bar Zini, van plan is om te schakelen naar afhaalrestaurants om de kosten te drukken.
"Als je om je heen kijkt in Sydney en je ziet dat er zoveel bedrijven te huur staan, instellingen van toen je nog een kind was die nu gewoon helemaal weg zijn, mensen die hun broodwinning verliezen - het zijn enge tijden," zei Krigstein.
Vóór COVID-19 vormden horecagelegenheden ongeveer een derde van de Australische kleine bedrijven die te koop werden aangeboden. Nu staan er meer bedrijven te koop en ligt het percentage horecagelegenheden dichter bij de helft, waarbij de vraagprijzen tot wel 50% lager liggen dan de historische marktwaarden, aldus verkopende makelaars.
"Veel van deze horecaverkopers zijn gewoon uitgeput nadat ze COVID hebben overleefd," zegt Peter Meredith, een makelaar bij SBS Business Brokers. "Ze zijn opgelucht dat ze uit de huurcontracten kunnen stappen."
Ongeveer een zesde van de cafés die te koop worden aangeboden, gaat nu dicht voordat er een koper wordt gevonden.
"Mensen beginnen in paniek te raken door de gestegen elektriciteit, lonen en huur," zegt Guy Cooper, een directeur bij Link Business Sales Australasia, dat landelijk meer dan 400 horecazaken te koop heeft staan.
Uit gegevens van de Australian Securities and Investments Commission bleek dat het aantal bedrijfsinsolventies in mei het hoogste maandcijfer in acht jaar was, omdat de COVID-gerelateerde overheidsbescherming afloopt.
Tot nu toe werden de insolventies gedomineerd door bouwbedrijven, maar verwacht wordt dat de horeca dit volgend jaar zal inhalen, aldus CreditorWatch, een kredietrapportagebureau.
Patrick Coghlan, CEO van CreditorWatch, zegt dat terwijl een business-to-business organisatie de prijzen met 10% of 20% kan verhogen, dat in de horeca niet mogelijk is.
"Je kunt geen A$30 vragen voor een broodje spek met ei. Er is geen echt respijt.
KOSTENDRUK
Als aanjager van de inflatie zijn de energieprijzen met maar liefst 30% gestegen nadat de oorlog in Oekraïne de kolen- en gasmarkten had verstoord, terwijl de groothandelskosten voor producten omhoog zijn geschoten na jaren van extreme weersomstandigheden.
Met de laagste werkloosheid ooit, stijgen ook de lonen, onder andere voor horecapersoneel.
Bovendien zijn cafés door de pandemie afhankelijker geworden van externe bezorgplatforms, die een deel van de inkomsten opstrijken.
Om de inflatie te bestrijden heeft de Australische centrale bank de rente in 14 maanden met 400 basispunten verhoogd, de snelste verkrapping in een generatie. In juli werd een pauze ingelast, maar er werd gewaarschuwd dat de renteverhogingen hervat kunnen worden als de inflatie, die nog steeds 7% bedraagt, niet afneemt.
Nu de stijgende energierekeningen en de ineenstorting van de consumentenbestedingen het onmogelijk maken om de huur te betalen, zegt David Cox, een café-eigenaar uit de buitenwijken van Sydney, dat hij gaat verkopen. Hij verwacht dat hij minstens 60% zal verliezen van de A$170.000 die hij twee jaar geleden uitgaf aan het kopen en opknappen van de zaak.
"De hypotheekrente heeft veel schade aangericht," zei Cox, 59, die onlangs zijn drie losse medewerkers ontsloeg toen de dagelijkse omzet daalde van A$1.000 vorig jaar naar A$200. De maandelijkse energierekening van Cox staat op het punt om te stijgen van A$3.000 naar A$3.800, bijna al zijn inkomsten.
"Sommige van mijn vaste klanten die ik vroeger had, komen nog steeds koffie halen en zeggen: 'We moesten lunch meenemen. We hebben het gewoon van thuis meegenomen,'" zei hij. ($1 = 1,5103 Australische dollar)
