Meer dan 20 landen beloofden vorige week tijdens de COP28-top in Dubai om de nucleaire capaciteit tegen 2050 te verdrievoudigen, wat leidde tot hernieuwde interesse en financiering in een sector die de laatste tijd in de schaduw stond van hernieuwbare energiebronnen in discussies over de ontwikkeling van schone energie.

Naast de capaciteitsbelofte - ondertekend door de VS, Frankrijk, Zuid-Korea en anderen - kreeg de nucleaire sector echter ook een impuls van een door de VS geleid plan om kernfusie te promoten en te ontwikkelen, dat het "potentieel heeft om onze wereld radicaal te veranderen", volgens de speciale klimaatgezant van de VS, John Kerry.

Deze belangrijke oproepen voor meer groei en investeringen in kernenergie staan in contrast met de relatief rustige toon van de industrie in de afgelopen jaren en het gestage verlies van het aandeel van kernenergie in de wereldwijde elektriciteitsmix sinds 2000.

Hieronder vindt u enkele belangrijke statistieken en trends voor de nucleaire industrie die kunnen helpen bij discussies over de huidige rol van de sector in de mondiale elektriciteitssystemen en het potentieel ervan in de toekomst.

AANDEEL OMGEKEERD?

De groei die wordt voorspeld door de capaciteitsbeloften op COP28 zou kunnen helpen om het gestage verlies aan marktaandeel van kernenergie in de afgelopen decennia om te buigen.

Tussen 2000 en 2022 is het aandeel van kernenergie in de wereldwijde elektriciteitsproductiemix bijna gehalveerd, van ongeveer 17% in 2000 tot 9,2% in 2022, zo blijkt uit gegevens van denktank Ember.

In termen van absolute elektriciteitsproductie is de nucleaire productie sinds 2000 toegenomen, maar slechts met ongeveer 4% tot 2.632 terawattuur.

Dat groeitempo ligt achter op alle andere grote bronnen van elektriciteitsopwekking in die periode, waaronder steenkool (+77%), aardgas (+139%), waterkracht (+64%), zonne-energie (+121.198%) en windenergie (+6.622%).

De groei van de nucleaire opwekkingscapaciteit is ook achtergebleven bij alle andere grote opwekkingsbronnen, deels vanwege de bezorgdheid over de veiligheid van kernreactoren na de meltdown van de Fukushima-reactor in 2011, die leidde tot de sluiting van verschillende reactoren in Japan.

Dat gezegd hebbende, zelfs met een afname van 15 gigawatt (GW) in de Japanse nucleaire capaciteit sinds 2011, is de totale wereldwijde nucleaire opwekkingscapaciteit van 2011 tot 2022 met iets meer dan 20 GW toegenomen, zo blijkt uit gegevens van Ember.

China is de grootste ontwikkelaar van nucleaire capaciteit in de afgelopen jaren en voegt 43 GW aan capaciteit toe van 2012 tot 2022.

HOGE KOSTEN EN OUDERDOM

Naast de angst voor kernsmeltingen als gevolg van natuurrampen, heeft kernenergie ook terrein verloren op concurrerende energiebronnen door de veel hogere prijskaartjes van nieuwe reactoren in vergelijking met andere energiebronnen.

De kosten per megawattuur elektriciteit opgewekt door een nieuwe kerncentrale lagen in 2021 rond de $180, volgens schattingen van de Franse vermogensbeheerder Lazard.

Dat is minder dan $50 voor zonne-energie, wat verklaart waarom nutsbedrijven er de afgelopen jaren voor hebben gekozen om in recordtempo nieuwe zonne-energiecapaciteit uit te rollen, terwijl de wereldwijde nucleaire capaciteit vrij stabiel is gebleven.

Nutsbedrijven zijn ook verantwoordelijk voor relatief hoge onderhoudskosten voor de reactoren die in bedrijf zijn, vooral in Europa en de Verenigde Staten, waar veel van de oudste reactoren ter wereld staan.

De gemiddelde leeftijd van de reactoren in de Verenigde Staten, 's werelds grootste producent van kernenergie, is iets meer dan 39 jaar, volgens gegevens van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie.

In Frankrijk, dat voor zijn elektriciteit het meest afhankelijk is van kernenergie (ongeveer 65%) van alle landen, is de gemiddelde reactor 35 jaar oud.

Ter vergelijking: in China, de op één na grootste nucleaire producent ter wereld, is de reactor slechts 12,5 jaar oud en in India ongeveer 20 jaar.

China heeft verreweg de grootste ontwikkelingspijplijn van nieuwe reactoren (22 GW), zo blijkt uit gegevens van de IAEA, gevolgd door India (6 GW), Turkije (4,46 GW), Zuid-Korea (4,02 GW) en Egypte (3,3 GW).

Deze ontwikkelingspijplijnen geven aan dat de toekomstige groei van de nucleaire sector voor het overgrote deel buiten de traditionele centra van de industrie, Europa en Noord-Amerika, zal plaatsvinden.

Maar als de VS, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en andere landen hun recente toezeggingen voor capaciteitsuitbreiding nakomen, dan zal de groei van kernenergie wijdverspreider zijn, en kan de sector helpen om zijn aandeel in de wereldwijde energiemix terug te winnen en een sleutelrol te spelen in de wereldwijde inspanningen voor energietransitie. < De hier geuite meningen zijn die van de auteur, een columnist voor Reuters.>