Hirotsu Bio Science lanceerde deze maand zijn N-NOSE plus Pancreas-test, die rechtstreeks aan consumenten in Japan wordt verkocht en met als doel de test tegen 2023 naar de Verenigde Staten te brengen.

Gebruikers sturen een urinemonster via een speciaal postzakje naar een laboratorium, waar het in een petrischaaltje wordt gedaan met een soort nematoden. De beestjes, wetenschappelijk bekend als C. elegans, hebben reukzintuigen die veel krachtiger zijn dan die van honden, zegt het bedrijf, en ze volgen hun neus naar kankercellen.

Dat maakt de 1-milimeter lange diertjes tot een krachtig diagnose-instrument, aldus oprichter en algemeen directeur Takaaki Hirotsu, die al 28 jaar onderzoek naar ze doet.

"Wat erg belangrijk is bij de vroege opsporing van kanker en dit soort ziekten, is de mogelijkheid om zeer kleine hoeveelheden waar te nemen," vertelde Hirotsu aan Reuters. "En als het daarop aankomt, denk ik dat machines geen kans maken tegen de mogelijkheden die levende organismen hebben."

Hirotsu Bio lanceerde zijn eerste N-NOSE consumententest in januari 2020, die beweerde te kunnen vertellen of gebruikers een hoog risico op kanker liepen of niet. Ongeveer 250.000 mensen hebben de oorspronkelijke test gedaan, waarbij ongeveer 5%-6% een hoog risico kreeg.

In de nieuwste versie heeft het bedrijf de genetische code van de nematoden zo aangepast dat ze wegzwemmen van monsters van alvleesklierkanker. Hirotsu Bio begon met alvleesklierkanker vanwege de moeilijke diagnose en de snelle progressie ervan.

In de komende jaren verwacht het bedrijf gerichte tests voor leverkanker, baarmoederhalskanker en borstkanker uit te rollen.

De pancreas testkit kost tot 70.000 yen ($505), relatief duur voor een diagnostische test in Japan, dat een genationaliseerd gezondheidszorgsysteem heeft en vaste prijzen voor medicijnen en procedures.

Het prijskaartje, samen met een tv-reclame met karikaturen van de wormen en de alvleesklier, maakt deel uit van het proces om een merk op te bouwen, aldus Hirotsu, die eraan toevoegde dat de prijs omlaag kan naarmate het bedrijf groter wordt.

Sommige artsen hebben deze directe benadering van de consument bekritiseerd en twijfelen aan het medisch nut van de resultaten.

Masahiro Kami, hoofd van de denktank Medical Governance Research Institute in Tokio, zei dat het aantal fout-positieven veel groter zou kunnen zijn dan het aantal daadwerkelijke gevallen van alvleesklierkanker, waardoor de resultaten "niet bruikbaar" zouden zijn.

Het bedrijf betoogt dat de nauwkeurigheid van N-NOSE het goed kan opnemen tegen andere diagnostische tests en bedoeld is als instrument voor vroegtijdige screening, waarmee patiënten eerder naar verdere tests en behandeling kunnen worden geleid.

Hoewel hij al tientallen jaren onderzoek doet naar nematoden en deze de basis vormen van zijn bedrijf, zegt Hirotsu dat hij geen bijzondere affiniteit heeft met de beestjes.

"Ik heb het gevoel dat ik het antwoord moet geven dat ik van nematoden hou en ze schattig vind, maar dat is helemaal niet zo," zegt hij. Echt, ik zie ze gewoon als onderzoeksmateriaal en meer niet."

($1 = 138,6700 yen)