Na een blokkade van bijna zes maanden als gevolg van de Russische invasie werden eind juli drie Oekraïense havens aan de Zwarte Zee gedeblokkeerd in het kader van een overeenkomst tussen Moskou en Kiev, die tot stand was gekomen na bemiddeling door de VN en Turkije.

Maar Oekraïne heeft Rusland herhaaldelijk beschuldigd van het vertragen van inspecties van schepen die Oekraïense landbouwproducten vervoeren, wat heeft geleid tot verminderde zendingen en verliezen voor handelaren.

Rusland heeft de beschuldigingen eerder ontkend en gezegd dat het al zijn verplichtingen in het kader van de graanexportovereenkomst nakomt.

Twee Oekraïense topambtenaren zeiden in een gezamenlijke verklaring dat "Oekraïne diep bezorgd is over de destructieve acties van Rusland", die leiden tot vertraging van de werkzaamheden van de graancorridor en tot "obstructie van het Graaninitiatief voor de Zwarte Zee in het algemeen".

Volgens minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba en vicepremier Oleksandr Kubrakov heeft Rusland de inspecties opzettelijk vertraagd, ongereglementeerde documentatie geëist en ongegronde redenen gezocht om de inspectie te stoppen.

"Een dergelijk destructief Russisch beleid heeft geleid tot een systematische daling van de vrachtomzet binnen het Graaninitiatief", aldus de ministers, die opmerkten dat de wereld de afgelopen drie maanden geen 10 miljoen ton Oekraïens voedsel heeft ontvangen.

De Oekraïense functionarissen zeiden dat Rusland tegelijkertijd het ongecontroleerde verkeersvolume via zijn havens aan de Azov- en Zwarte Zee heeft opgevoerd.

"Inspecties van deze schepen in de Bosporus worden niet gehouden. Dat alles maakt het voor Rusland mogelijk om zijn commerciële schepen te gebruiken voor het ontvangen van militaire goederen om de oorlog tegen Oekraïne voort te zetten", aldus de ministers.

Rusland zei deze week dat het "ongepast" zou zijn om de graanovereenkomst voor de Zwarte Zee te verlengen, tenzij de sancties voor zijn landbouwexport worden opgeheven en andere kwesties worden opgelost.

De overeenkomst werd in november met 120 dagen verlengd en moet volgende maand opnieuw worden verlengd, maar Rusland heeft laten weten dat het niet gelukkig is met bepaalde aspecten van de overeenkomst en heeft gevraagd om opheffing van de sancties die van invloed zijn op zijn landbouwexport.

De landbouwuitvoer van Rusland is niet expliciet het doelwit van westerse sancties, maar Moskou zegt dat blokkades van zijn betalings-, logistieke en verzekeringssector een "belemmering" vormen voor de uitvoer van zijn eigen granen en meststoffen.

De Oekraïense graanexport in het seizoen 2022/23, dat loopt tot juni, is per 13 februari gedaald met 29% tot 29,2 miljoen ton als gevolg van een kleinere oogst en logistieke problemen door de Russische invasie.