Frankrijk, Italië, Polen en 12 andere landen hebben de Europese Commissie deze week schriftelijk gevraagd om een EU-breed prijsplafond voor groothandelstransacties in gas voor te stellen om de stijgende inflatie te beteugelen.

Andere landen zijn tegen - waaronder Duitsland, Europa's grootste gasafnemer, en Nederland - en het is onduidelijk of er genoeg steun onder de landen zou zijn om een voorstel goed te keuren.

De Europese Commissie heeft ook twijfels geuit en voorgesteld dat de EU in plaats daarvan verder gaat met beperktere versies van een prijsplafond.

Dit zijn de verschillende manieren waarop Europa de gasprijs zou kunnen begrenzen.

PRIJSPLAFOND VOOR ALLE GAS

Dit is wat de 15 EU-landen de Europese Commissie opriepen om met spoed voor te stellen. "Dit prijsplafond ... is de enige maatregel die elke lidstaat zal helpen om de inflatoire druk te verlichten," zeiden ze.

De Commissie is sceptisch. In een document van woensdag, waarin verschillende opties om de gasprijzen te verlagen worden geanalyseerd, zegt de EU-executieve dat een brede bovengrens voor gasprijzen complex kan zijn om in te voeren en risico's voor de energiezekerheid kan opleveren - argumenten die ook worden aangevoerd door landen die op hun hoede zijn, zoals Duitsland.

De Commissie zei dat een wholesaleprijsplafond voor ruiltransacties - voor zowel vloeibaar aardgas als leveringen via pijpleidingen - de brandstofstromen tussen EU-landen zou kunnen verstoren.

Bij een voorzieningstekort zouden prijssignalen de stromen naar regio's die dringend gas nodig hebben namelijk niet langer kunnen sturen. De Commissie suggereerde dat zo'n plafond alleen zou kunnen werken als er een nieuwe entiteit zou worden opgericht om schaarse brandstofvoorraden toe te wijzen en tussen staten te verschepen.

De EU zou ook "aanzienlijke financiële middelen" nodig hebben om ervoor te zorgen dat landen nog steeds gasleveringen kunnen aantrekken van concurrerende wereldmarkten waar andere kopers bereid zouden kunnen zijn om prijzen te betalen die boven het EU-plafond liggen, aldus de Commissie, die eraan toevoegde dat de stap het risico met zich mee zou kunnen brengen van "verstoringen van de levering" door buitenlandse leveranciers.

PRIJSPLAFOND VOOR RUSSISCH GAS

"Ik ben ervan overtuigd dat we een prijsplafond nodig hebben voor alle import van Russisch gas," zei Kadri Simson, EU-commissaris voor energie, op donderdag.

De Commissie stelde eerder deze maand een prijsplafond voor Russisch gas voor, maar schoof het idee in de ijskast na verzet van Midden- en Oost-Europese landen die bang waren dat Moskou vergeldingsmaatregelen zou nemen door het resterende gas dat het nog naar hen stuurt, af te snijden.

Europa vertrouwde op Rusland voor ongeveer 40% van zijn gas voordat Moskou Oekraïne binnenviel. Dat aandeel is gedaald tot 9% omdat Rusland sindsdien de leveringen aan Europa heeft verminderd.

Gezien de lage volumes die Moskou nu stuurt, zeiden sommige EU-diplomaten dat een prijsplafond weinig zou doen om de Europese gasprijzen te verlagen en meer zou werken als een geopolitieke zet om de inkomsten voor Moskou te verminderen.

PRIJSPLAFOND VOOR GAS DAT VOOR ELEKTRICITEIT WORDT GEBRUIKT

De Commissie zei dat ze ook bereid zou zijn om een EU-prijsplafond in te voeren voor gas dat specifiek wordt gebruikt voor elektriciteitsopwekking.

De Europese elektriciteitsprijzen worden bepaald door de laatste elektriciteitscentrale die nodig is om aan de vraag te voldoen - meestal een gascentrale. Een verlaging van de kosten van gasgestookte energie kan daarom de totale elektriciteitsprijs omlaag brengen - hoewel regeringen gascentrales moeten compenseren voor het verschil tussen de afgetopte prijs en de hogere marktprijs waartegen zij brandstof kopen.

Spanje en Portugal hebben in juni een regeling ingevoerd om dit te doen - wat heeft geholpen om de lokale elektriciteitsprijzen omlaag te krijgen, maar wat ook samenviel met een toename in het Spaanse gasverbruik.

De Commissie heeft gezegd dat elke ingreep om de gasprijzen te verlagen gepaard moet gaan met maatregelen om een stijging van de vraag naar gas te voorkomen, in een tijd waarin landen zich inspannen om schaarse brandstof te besparen.

NIEUWE BENCHMARK VOOR GASPRIJZEN

De EU werkt ook aan een alternatieve benchmarkprijs voor vloeibaar aardgas, dat de Europese landen in een race zijn om van internationale markten te kopen ter vervanging van Russisch gas.

In het verleden werd de gasprijs op de Nederlandse Title Transfer Facility (TTF) hub gebruikt als prijsbenchmark voor LNG-leveringen aan Europa.

Maar door een grote vermindering van de Russische gasleveringen is de TTF-prijs extreem volatiel geworden, en duurder dan LNG-prijzen in andere regio's.

Bronnen uit de industrie zeggen dat de EU-markt een prijs nodig heeft die de werkelijke vraag en het werkelijke aanbod van LNG weerspiegelt, hoewel sommigen suggereerden dat de industrie zelf een nieuwe benchmark zou moeten ontwikkelen.

Het succes van de benchmark zou afhangen van de vraag of de industrie deze gaat gebruiken.

"Een nieuwe, op transacties gebaseerde LNG-benchmark, gebaseerd op objectief verifieerbare prijsbeoordelingen voor ladingleveringen, zou voor marktdeelnemers een waardevol referentiepunt zijn dat op vrijwillige basis kan worden gebruikt," aldus de Commissie in haar document.

VOLGENDE STAPPEN

De energieministers van de EU-landen zullen vrijdag tijdens een vergadering mogelijke prijsplafonds voor gas bespreken. De Commissie, die het EU-beleid opstelt, zal dan volgende maand details bekendmaken over de extra maatregelen die zij overweegt om de energieschaarste aan te pakken.

Zodra de Commissie met voorstellen komt, zullen de 27 landen van het blok erover onderhandelen en proberen tot een definitieve overeenkomst te komen. Naast prijsplafonds plant Brussel maatregelen zoals noodliquiditeitssteun voor energiebedrijven.