Economen luiden reeds de alarmklok over de inflatie in Hongarije en Polen, die in beide landen gedeeltelijk wordt aangewakkerd door overheidsoverdrachten aan huishoudens die de vraag in het eerste kwartaal hebben doen toenemen.

Sterke renteverhogingen hebben tot dusverre de prijsdruk niet kunnen beteugelen, terwijl een tekort aan arbeidskrachten in de hele regio de lonen opdrijft en het conflict in Oekraïne de energieprijzen de hoogte in jaagt.

In het Velence Resort and Spa, aan een meer op slechts vier uur rijden van de grens van Hongarije met Oekraïne, verwacht directeur Peter Barsony een bloeiend 2022, met een sterke stijging van het aantal weekendboekingen sinds februari, ondanks recente prijsstijgingen.

"Tenzij de tendensen veranderen, zal dit een aanzienlijk beter jaar worden dan het vorige in termen van inkomsten," zei Barsony. "De koopkracht van de Hongaren is er voorlopig zeker niet op achteruit gegaan."

De Hongaarse detailhandelsverkopen zijn in maart met 16,2% op jaarbasis gestegen, aangedreven door hogere bestedingen aan brandstoffen en non-foodartikelen.

Hoewel de economische fundamenten sterk zijn, zijn de consumentenbestedingen gestimuleerd door de loonstijgingen en de uitkeringen aan gezinnen die premier Viktor Orban voor de verkiezingen heeft doorgevoerd. In Polen is de robuuste groei van de detailhandelsverkopen na de opheffing van de pandemiebeperkingen verder ondersteund door de uitgaven voor miljoenen vluchtelingen die het buurland Oekraïne ontvluchten.

Honderdduizenden Oekraïners zijn ook Hongarije binnengestroomd, dat net als Polen lid is van de NAVO, sinds Rusland op 24 februari zijn invasie begon.

Terwijl Europa afstevent op wat Orban vorige week een "decennium van gevaar" noemde, met de oorlog die een energiecrisis doet escaleren, worstelen de centrale banken met het beteugelen van de inflatie, die hun doelstellingen voorbij is geschoten en op weg is naar 14% tot 15%.

"GEDAAN IN TWEE ZINNEN"

Zsolt Csombok, een 51-jarige ondernemer in IT-diensten, heeft het afgelopen jaar de lonen driemaal verhoogd - de Hongaarse werkloosheid is nog nooit zo laag geweest - en de uurlonen van zijn bedrijf met 25% tot 30% verhoogd om die en andere uitgaven te dekken.

Hij zegt dat zijn klanten, die ook geplaagd worden door problemen met de toeleveringsketen en stijgende kosten, de prijsverhogingen gewoon geaccepteerd hebben, wat duidt op een sterke inflatiedruk aan de vraagzijde.

"Iets wat een jaar geleden nog zware onderhandelingen zou hebben gevergd om erdoor te krijgen, kan er nu in twee zinnen door," zei Csombok.

De centrale bank van Hongarije, die voor het eerste kwartaal een groei van 7% tot 8% voorspelt, is al bezig aan de op twee na strengste verkrappingscyclus sinds het einde van het communistische bewind in 1989 en heeft Orban gewaarschuwd dat hij moet beginnen met het herstellen van het evenwicht in de economie. De kerninflatie, die de vluchtige energie en voedingsmiddelen buiten beschouwing laat, bereikte in maart het hoogste peil sinds bijna 21 jaar.

"Een strakker beleid is nodig om de binnenlandse vraag te ontlasten," zei Liam Peach van Capital Economics.

"Daarvoor is een combinatie van belastingverhogingen, bezuinigingen en een langdurige stijging van de rente tot boven de 8% nodig om de groei van het BBP te doen afzwakken."

In Polen overtroffen de detailhandelsverkopen in maart de prognoses en keerden terug naar de trend van voor de pandemie, zeiden de economen van Bank Pekao, terwijl zij waarschuwden voor "sombere" consumentenvooruitzichten voor later 2022 als de oorlog het sentiment verzuurt. De meeste respondenten in een enquête in april zeiden niettemin dat zij zich geen zorgen maakten over de werkzekerheid.

Maciej Skurczynski, een 34-jarige specialist in industrieel onroerend goed, zei dat hij onrustig was door het conflict, maar probeerde een normaal leven te leiden.

"We kunnen alleen maar leven of we kunnen thuis blijven. En ik geef de voorkeur aan leven," zei Skurczynski terwijl hij een lunchhamburger verorberde in een eetgelegenheid in het centrum van Warschau.

VRAAGGESTUURDE INFLATIE

Nu de inflatie nog steeds welig tiert, zullen de Poolse en de Tsjechische centrale bank de kosten voor leningen donderdag opnieuw verhogen.

De centrale bank van Hongarije heeft haar basisrente sinds juni met bijna 500 basispunten verhoogd, maar prijscontroles door de overheid, loonstijgingen en maxima voor de hypotheekrente werken als tegenwicht.

"De vooroorlogse gegevens van de detailhandel, de industrie en de bouwsector, en zelfs de laatste grote gegevens, wijzen op een verrassend sterke groei van het BBP in het eerste kwartaal," zei econoom Peter Virovacz van ING.

"Dit zou een bredere positieve output gap kunnen betekenen, die zich volgens ons vertaalt in een langere en sterkere vraaggedreven inflatie voor de rest van het jaar."

De Tsjechische economie groeide in het eerste kwartaal met een beter dan verwachte 4,6% j-o-j, maar nu de overheid minder hulp biedt aan huishoudens die met een inflatie van meer dan 10% worden geconfronteerd, bereikte het consumentenvertrouwen in april het laagste punt in bijna tien jaar.

De vice-gouverneur van de centrale bank, Marek Mora, zei op 26 april tegen Reuters dat hij voor dit jaar een daling van de reële lonen met 6% tot 8% voorzag.

En sommige bedrijven zetten zich al schrap voor het moment dat de eetlust van de consument, die onlangs nog werd gestimuleerd door de besparingen die tijdens de COVID-afsluitingen werden opgebouwd, verder afkoelt.

"De mensen kopen nog steeds onze producten en de volumes nemen toe," vertelde Martin Pisklak, chief financial officer van de Tsjechische frisdrankenproducent Kofola Ceskoslovenkso, vorige maand in een analistengesprek.

"Maar met de hoge cijfers in de inflatie, verwachten wij dat in de tweede helft van het jaar of tijdens de volgende winter, er zeker druk zal zijn op de volumes, vanwege de lagere koopkracht van onze consumenten."