Woensdag gaf het kabinet het startsein voor het ontwerp van minister van Justitie Marco Buschmann (FDP), dat bedoeld is om een EU-richtlijn laattijdig om te zetten in Duitse wetgeving. Gedupeerde consumenten zouden sneller dan voorheen schadevergoeding moeten kunnen krijgen zonder naar de rechter te hoeven stappen. De rechterlijke macht moet worden ontlast door de zogenaamde schadevergoedingsactie, die bepaalde consumentenbeschermingsorganisaties kunnen instellen. Deskundigen hadden echter al kritiek geuit op het feit dat consumenten te vroeg moeten beslissen of ze mee willen doen aan de rechtszaak.

Buschmann zei dat bedrijven de nodige rechtszekerheid zouden krijgen. "Ze moeten zich kunnen voorbereiden op de hoeveelheid claims waarover in een procedure onderhandeld zal worden." Volgens het ontwerp van de regering zouden consumenten hun vorderingen uiterlijk twee maanden na de eerste rechtszitting in een vorderingenregister moeten registreren. De verzekeringsvereniging GDV noemde dit een compromis: "We zouden nog beter af zijn geweest met een datum dichter bij de eerste zitting." Minister voor Consumentenbescherming Steffi Lemke (Groenen) sprak van een mijlpaal. Ze zei dat het goed was dat de datum om mee te doen aan de rechtszaak was verschoven. "Het is ook goed dat de vereisten voor verenigingen die gemachtigd zijn om een rechtszaak aan te spannen verlaagd zijn, zodat meer verenigingen de mogelijkheid hebben om voor consumentenrechten te procederen."

Dit zou het makkelijker moeten maken om juridische stappen te ondernemen tegen wangedrag van bedrijven. Dit zou bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden als vluchten geannuleerd worden en veel consumenten vergelijkbare schadeclaims hebben. Garantieclaims wegens gebrekkige producten zouden ook het onderwerp van een rechtsvordering kunnen zijn, net als claims van bankklanten in het geval van ondoeltreffende contractclausules.

De nieuwe regelgeving wordt gebundeld in een zogenaamde Wet Handhaving Consumentenrechten, die eerdere regelgeving uit het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering omvat. In de toekomst zullen verenigingen de class action kunnen gebruiken als ze ten minste 50 getroffen consumenten vertegenwoordigen. Kleine bedrijven worden op gelijke voet geplaatst met consumenten en zullen ook kunnen profiteren van collectieve processen tegen grotere bedrijven.

In veel Europese landen zijn class actions nog niet gebruikelijk. In Duitsland werd de Volkswagen emissiefraude behandeld door middel van een zogenaamde modelactie, die nu met de nieuwe wet verder ontwikkeld zal worden. In 2020 onderhandelde de grootste autofabrikant van Europa moeizaam over een schikking met consumentenbeschermingsorganisaties als gevolg van de class action rechtszaak. Er werden bedragen tussen 1.350 en 6.250 euro uitgekeerd aan benadeelde klanten.

De implementatie van de EU-richtlijn moet op 25 juni van kracht worden. Het huidige ontwerp is vertraagd door langdurige meningsverschillen tussen het door de Groenen geleide Ministerie voor Consumentenbescherming en het door de FDP geleide Ministerie van Justitie. De overeenkomstige EU-richtlijn over acties door belangenbehartigers zou eigenlijk tegen Kerstmis 2022 in Duits recht omgezet moeten zijn.

(Verslag van Christian Krämer. Bewerkt door Hans Busemann. Als u vragen hebt, kunt u contact opnemen met onze redactie op berlin.newsroom@thomsonreuters.com (voor politiek en economie) of frankfurt.newsroom@thomsonreuters.com (voor bedrijven en markten).