Tot de recente regels die bedoeld zijn om de economie te diversifiëren en minder afhankelijk te maken van de verkoop van olie en gas behoren een nieuwe investeringscode die deze maand van kracht is geworden en geldelijke stimulansen voor niet-olie-exporteurs.

"Algerije bevindt zich in een echte race tegen de klok. Het moet zijn inkomsten uit olie en gas weghalen voordat de prijzen weer dalen," zei een voormalige minister, die nog steeds advies geeft over economische kwesties, op voorwaarde van anonimiteit.

Tientallen jaren lang had Algerije zijn hoge energie-inkomsten gebruikt om een top-down economie te runnen waarin particuliere of buitenlandse investeringen moeilijk waren, grote sectoren voorbehouden waren aan de staat en ondernemers werden gesmoord door bureaucratie.

Maar de kasreserves stortten in nadat de olieprijzen in 2014 daalden, waardoor de staatsfinanciën in gevaar kwamen en de sociale uitgaven onder druk kwamen te staan. Dit droeg bij aan de woede van het publiek over de politieke stagnatie, die de massaprotesten voedde die de staat vanaf 2019-20 op zijn grondvesten deden schudden.

Terwijl de Algerijnse deviezenreserves in zes jaar tijd met twee derde daalden en het langetermijnrisico op onrust toenam, zette de regering van president Abdelmadjid Tebboune hervormingen door om de privésector te versterken en zo het lokale bedrijfsleven een impuls te geven.

"We hebben nog steeds last van een zware, vaak corrupte bureaucratie. Dit is nog steeds de realiteit," zegt Mohammed, een ondernemer die samen met een buitenlandse partner drie jaar heeft gewacht op goedkeuring om een fabriek te beginnen die koelkasten maakt.

"Ik begrijp dat Tebboune dingen probeert te doen. Maar het is nog te vroeg om te zeggen of hij zal slagen, dus voor mij is het nog steeds afwachten," voegde Mohammed eraan toe, die zijn achternaam niet noemde uit angst dat het zijn zakelijke inspanningen zou bemoeilijken.

De particuliere sector in Algerije staat al jaren versteld van willekeurige beleidsveranderingen, wordt geplaagd door corruptie, wordt gehinderd door bureaucratie en wordt beperkt door strenge regels.

Een eerdere hervormingspoging onder de vorige president, Abdelaziz Bouteflika, die uit een burgeroorlog van de jaren 90 kwam waarbij honderdduizenden doden vielen, eindigde in publieke woede over corruptie, een andere factor in de massaprotesten van 2019.

Het leger, de belangrijkste politieke macht in het land van 44 miljoen mensen sinds Algerije in 1962 onafhankelijk werd van Frankrijk, heeft Bouteflika aangespoord om af te treden om de protesten de kop in te drukken.

Tebboune, die eind 2019 met een zeer lage opkomst werd verkozen, erfde politieke onrust en economische achteruitgang nog voordat de COVID-19 pandemie toesloeg. Hij heeft enkele hervormingen doorgevoerd, maar geniet nu van een grote vraag naar Algerijnse energie en stijgende inkomsten.

VRIENDELIJKERE ECONOMIE

Sami Agli, voorzitter van de ondernemersfederatie, zei dat de nieuwe regels van Algerije een "vriendelijkere en meer open economie" willen maken, maar hij erkende dat het een lang proces zou zijn.

"De eerste stappen zijn zichtbaar. Er komen vrije zones, het douanewetboek is veranderd om het aantrekkelijker te maken voor buitenlandse investeringen, we hebben een nieuwe investeringscode," zei Agli.

Om de export te stimuleren heeft de regering aanzienlijke belastingvrijstellingen en hulp bij transportkosten aangeboden. Voor een toename van de export op de lange termijn zijn echter verdere investeringen in de niet-olie-industrie nodig, aldus Agli.

Een teken dat de regering meer haast maakt, is dat in tegenstelling tot 2016, toen er wel een investeringscode werd overeengekomen maar nooit afgerond, het officiële publicatieblad al regels heeft gepubliceerd om de nieuwe code van kracht te laten worden.

Ondertussen zal de export van niet-olieproducten, waaronder cement, medicijnen, pijpleidingen, turbineonderdelen en geraffineerde suiker, dit jaar een recordhoogte van $7 miljard bereiken, zij het met aanzienlijke overheidssteun aan particuliere exporteurs, onder andere door de financiering van sommige transportkosten.

Tebboune heeft ook gesuggereerd dat Algerije lid wil worden van de BRICS-groep van economieën - een vertrekpunt voor een land dat als een van de weinige geen lid is van de Wereldhandelsorganisatie.

Net als andere grote energie-exporteurs heeft Algerije in het verleden hervormingen doorgevoerd in periodes waarin de inkomsten laag waren, om vervolgens weer terug te vallen op een staatsintensieve aanpak als de prijzen weer stegen.

Een voormalig regeringsadviseur voor economische zaken zei dat de autoriteiten de noodzaak inzagen om door te gaan met hervormingen, ondanks de stijging van de energie-inkomsten dit jaar.

"Meer dingen verkopen in plaats van olie en gas is onze topprioriteit. We komen tijd te kort omdat de olieprijzen zo volatiel zijn en een wereldwijde recessie een waarschijnlijk scenario is," zei de voormalige adviseur.