De EU met 27 lidstaten heeft momenteel een begroting die vooral gericht is op het gelijktrekken van de levensstandaard en een aantal gemeenschappelijke uitgavenbeleidslijnen die gebaseerd zijn op cijfers die om de zeven jaar na een nauwgezet debat worden vastgesteld.

"Een meerderheid van de respondenten is voorstander van de invoering van een centrale begrotingscapaciteit voor de EU, met name voor macro-economische stabilisatie," aldus een verslag van de Commissie over de raadpleging dat maandag is gepubliceerd.

Het idee, dat door economen wordt aangehangen als een noodzakelijk tegenwicht voor het gemeenschappelijke monetaire beleid van de Europese Centrale Bank, is er in het verleden niet in geslaagd steun te krijgen van de regeringen van de EU.

De lidstaten hebben zich tot nu toe verzet tegen verandering omdat dit zou betekenen dat meer nationale soevereiniteit aan de EU zou worden overgedragen, dat nauwer zou worden samengewerkt op fiscaal gebied en, hoogstwaarschijnlijk, dat de EU regelmatig gezamenlijk zou moeten lenen en dat er nieuwe inkomstenstromen zouden moeten komen om de gezamenlijke schuld terug te betalen.

De Commissie zei dat de nieuwe standpunten tot stand zijn gekomen nadat zij vorig jaar een raadpleging online had gezet, waarin om meningen over het begrotingskader van de EU werd gevraagd.

Van de 225 geldige antwoorden was meer dan een vijfde afkomstig van particuliere burgers, aldus de Commissie. Nog eens een vijfde kwam van de academische wereld en nog eens een vijfde van de vakbonden. Niet-gouvernementele organisaties, onafhankelijke fiscale instellingen en denktanks leverden ook grote bijdragen, zo bleek uit de gegevens.

De respondenten willen dat de regels meer bevorderlijk zijn voor economische groei, sociale kwesties en de bestrijding van de klimaatverandering, en dat de overheidsschuld houdbaar blijft, aldus de Commissie.

De mensen en organisaties zeiden dat "groene" investeringen speciale aandacht moeten krijgen in de regels vanwege de klimaatuitdaging, en een groot aantal van hen riep op tot vereenvoudiging, transparantie en meer nationale zeggenschap over de regels.

De openbare raadpleging is op geen enkele manier bindend. Zij maakt deel uit van een debat over wijzigingen in de fiscale regels van de EU, die nu worden herzien.

De meeste standpunten kwamen uit Italië, met België op de tweede plaats en Frankrijk en Duitsland niet ver daarachter, aldus de Commissie.

De Commissie moet tegen juni haar voorstellen indienen over de wijze waarop de regels, die het lenen door de overheid beperken om de waarde van de euro te vrijwaren, kunnen worden gewijzigd.

Vorig jaar stemde de EU in met een ongekende gezamenlijke lening van 800 miljard euro om haar economie na de pandemie weer op te bouwen via investeringen die haar zouden digitaliseren en de CO2-uitstoot uiteindelijk tot nul zouden helpen terugbrengen.

Maar de gezamenlijke schuld was duidelijk gemarkeerd als eenmalig. Zij kwam bovenop de reguliere begroting van 1,1 biljoen euro die voor alle 27 landen voor de komende zeven jaar is vastgesteld en die wordt gefinancierd uit overheidsbijdragen en belastinginkomsten die reeds aan de EU zijn toegewezen.