Explainer-Macron of Le Pen: waarom het uitmaakt voor Frankrijk, de EU en het Westen

De Fransen zullen op 24 april beslissen of ze de pro-zakelijke, centristische president Emmanuel Macron herkiezen, of decennia van mainstream consensus opblazen ten gunste van de extreem-rechtse Marine Le Pen.

Dit is wat u van hen kunt verwachten op de belangrijkste punten:

- DE ECONOMIE:

LE PEN: De extreem-rechtse erfgename heeft het voormalige Nationaal Front omgevormd en de vrijemarktpartij met een kleine regering van haar vader veranderd in een protectionistische partij met veel geld.

Zij wil een "Koop Frans"-beleid invoeren voor openbare aanbestedingen, de minimumpensioenleeftijd verlagen tot 60 jaar voor degenen die voor hun twintigste zijn begonnen met werken, de inkomstenbelasting afschaffen voor degenen die jonger zijn dan 30 jaar, en de BTW op energie verlagen van 20% tot 5,5%.

Zij zou ook 2 miljard euro (2,18 miljard dollar) in 5 jaar uitgeven om de salarissen van het ziekenhuispersoneel te verhogen en 10.000 extra werknemers aan te werven. De salarissen van leraren zouden over 5 jaar met 15% worden verhoogd.

Gilles Ivaldi, politicoloog aan Sciences-Po, zegt dat het economische programma van haar partij verder naar links is dan het in decennia geweest is.

MACRON : De Franse leider is van plan de hervormingen aan de aanbodzijde die hij tijdens zijn eerste mandaat heeft doorgevoerd, te verdubbelen, met als belangrijkste punt in zijn manifest een verhoging van de minimumpensioenleeftijd van 62 naar 65 jaar.

Macron belooft ook om sommige sociale uitkeringen afhankelijk te maken van 15-20 uur opleiding, vergelijkbaar met het beleid in landen als de Verenigde Staten of Groot-Brittannië.

De werkloosheidsverzekering, die momenteel werknemers tot twee derde van hun loon gedurende twee jaar garandeert als zij hun baan verliezen, zou worden gekoppeld aan de sterkte van de economie.

In een poging trouw te blijven aan zijn motto "noch links, noch rechts" heeft hij ook beloofd de uitkeringen automatisch te laten gelden voor degenen die daarvoor in aanmerking komen, in plaats van te eisen dat aspirant-ontvangers een aanvraag indienen.

- EUROPA :

LE PEN : Hoewel zij vroegere plannen om uit de euro te stappen en de schuld van Frankrijk in nieuw gecreëerde franken te betalen heeft laten varen, heeft Le Pen toch beloofd de bijdragen aan de kas van de Europese Unie te verlagen. Een dergelijke stap zou Parijs op ramkoers brengen met de Europese Commissie en andere EU-leden.

Zij staat erop dat de Franse wet voorrang krijgt op de regels van de EU, in een uitdaging aan het hoogste gerechtshof van het blok, en zegt dat zij uiteindelijk de EU wil vervangen door een "Europa van naties", hoewel zij nog niet heeft aangegeven hoe dat eruit zou zien.

Le Pen zou ook duizenden douanebeambten meer inzetten om goederen die Frankrijk binnenkomen, ook uit andere EU-landen, te controleren, zogenaamd om fraude te bestrijden. Analisten zeggen dat dit de interne markt zou ondermijnen.

MACRON : De fervente eurofiel zou zijn inspanningen voortzetten om wat hij noemt de "strategische autonomie" van Europa op het gebied van defensie, technologie, landbouw en energie te ontwikkelen en de afhankelijkheid van het blok van andere mogendheden te verminderen.

De afgelopen vijf jaar heeft Macron geprobeerd de EU te heroriënteren naar een meer protectionistische houding, door enkele vrijhandelsovereenkomsten met andere blokken zoals Mercosur te blokkeren en een mechanisme in te stellen dat de controle op overnames van buitenaf van strategische EU-bedrijven verscherpt.

Macron zal waarschijnlijk ook aandringen op meer regulering van de Amerikaanse techgiganten en heeft gezegd dat hij een "Europese metaverse" wil creëren om te concurreren met die van Facebook.

- DE WESTERSE ALLIANTIE:

LE PEN : Le Pen wil Frankrijk uit het geïntegreerde commando van de transatlantische militaire alliantie NAVO terugtrekken, als uitdaging voor de veiligheidsarchitectuur van het Westen na de Koude Oorlog.

Tegenstanders beschuldigen haar ervan te dicht bij Moskou te staan. Haar partij kreeg in 2014 een lening van een Russische bank en zij werd kort voor de presidentsverkiezingen van 2017 door de Russische president Vladimir Poetin op het Kremlin ontvangen.

Zij heeft de inval van Rusland in Oekraïne veroordeeld, maar zegt dat Moskou na de oorlog weer een bondgenoot zou kunnen zijn.

In een interview met Reuters noemde zij zichzelf een "Gaullist", naar oorlogsleider Charles de Gaulle, en zei dat zij een buitenlands beleid zou voeren op gelijke afstand van Washington en Moskou.

Op de vraag of zij een boodschap had voor de traditionele bondgenoten van Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, zei zij: "Laat de vooroordelen die u over mij hebt varen."

MACRON : Hoewel Macron de transatlantische alliantie, met name in Oost-Europa en Duitsland, op het verkeerde been zette toen hij in 2019 de NAVO "hersendood" noemde, heeft hij sindsdien gezegd dat de Russische invasie in Oekraïne de NAVO "weer tot leven heeft gewekt".

Hij zou er niettemin naar streven de Europeanen voor hun veiligheid minder afhankelijk te maken van het Amerikaanse leger.

Macron heeft de EU aangespoord zich meer te richten op de Indo-Pacific en de toenemende invloed van China in de regio. Hij kwam echter in conflict met Washington, Londen en Canberra nadat Australië een enorme overeenkomst met Frankrijk over onderzeeërs had laten vallen.

Hij heeft zich op de vlakte gehouden over de vraag of hij zou proberen samen te werken met de nieuwe veiligheidsalliantie tussen de VS, het VK en Australië - AUKUS genaamd - tegen China, of dat hij zou proberen de EU ertoe te brengen haar eigen, onafhankelijke beleid ten opzichte van Peking te voeren.

($1 = 0,9195 euro)