Dankzij het Graaninitiatief voor de Zwarte Zee, dat in juli jongstleden door de VN en Turkije tot stand is gekomen, kon graan worden uitgevoerd vanuit drie Oekraïense havens. De overeenkomst werd in november verlengd en loopt af op 18 maart, tenzij er een verlenging wordt overeengekomen.

"Wij zullen deze week een formeel voorstel doen over de noodzaak om te werken aan een verlenging", zei Joerij Vaskov, Oekraïens onderminister van Restauratie, in een interview met Reuters.

Hij zei dat de exacte datum van de gesprekken, die eerder in Turkije plaatsvonden, nog niet was vastgesteld.

"We zullen verzoeken ... om het niet met 120 dagen, maar met minstens een jaar te verlengen, omdat de Oekraïense en wereldwijde landbouwmarkt deze volumes (van de export) op lange termijn moet kunnen plannen," zei Vaskov.

Hij zei dat Oekraïne zal aandringen op een verhoging van het aantal inspectieteams "om een einde te maken aan de opeenhoping van schepen die op inspecties wachten".

Oekraïne heeft Rusland herhaaldelijk beschuldigd van het vertragen van inspecties van schepen die Oekraïense landbouwproducten vervoeren, wat leidt tot verminderde zendingen en verliezen voor handelaren.

Rusland heeft deze beschuldigingen ontkend en gezegd dat het al zijn verplichtingen in het kader van de graanexportovereenkomst nakomt.

Vaskov zei dat de situatie met de inspecties sinds november niet is veranderd en dat er slechts drie inspectieteams van Russische zijde zijn.

"Er is geen positief momentum. Tegelijkertijd zijn de VN, Turkije en Oekraïne bereid om 40 inspecties per dag uit te voeren als dat nodig is. En die behoefte is er - ongeveer 140 schepen wachten op inspectie," zei hij.

POTENTIEEL OM DE EXPORT TE STIMULEREN

Oekraïne is een belangrijke wereldwijde graanteler en -exporteur, maar de Oekraïense graanexport was per 20 februari met 28,7% gedaald tot 30,3 miljoen ton in het seizoen 2022/23, als gevolg van een kleinere oogst en logistieke problemen door de Russische invasie.

Volgens de overeenkomst exporteert Oekraïne ongeveer 3 miljoen ton landbouwproducten per maand, maar Vaskov zei dat Oekraïne 6 miljoen ton per maand kan exporteren vanuit de havens van de regio Odesa en dit kan opvoeren tot 8 miljoen ton als Mykolaiv zich aansluit.

Ondanks een daling van de graanoogst in 2022 tot ongeveer 54 miljoen ton, tegenover een recordoogst van 86 miljoen in 2021, bevindt zich volgens het ministerie van Landbouw nog minstens 30 miljoen ton graan in silo's dat kan worden geëxporteerd.

Vaskov zei dat de havens van Mykolaiv, die vóór de Russische invasie goed waren voor 35% van de Oekraïense voedselexport, klaar waren om zich bij het initiatief aan te sluiten en maximaal twee weken nodig zouden hebben om de activiteiten te starten.

Hij zei dat Kiev de Russische bezetting van de landtong van Kinburn niet ziet als een obstakel om ook de havens van Mykolaiv bij een uitgebreide overeenkomst te betrekken. De landtong kijkt uit over de route die schepen zouden gebruiken om van de havens van Mykolaiv naar de Zwarte Zee te varen.

"Als de havens (van Mykolaiv) in het initiatief worden opgenomen, zal er een verplichting zijn om schepen die landbouwproducten vervoeren niet aan te vallen, wat zelfs in de huidige situatie kan werken," zei Vaskov.