De Franse president Emmanuel Macron beschuldigde woensdag zijn extreem-rechtse rivale Marine Le Pen ervan in de ban te zijn van de Russische president Vladimir Poetin over een jarenlange Russische banklening aan haar partij tijdens een vurig TV-debat in de aanloop naar de verkiezingen van zondag.

Terwijl hij Le Pen ook beschuldigde van een onverminderde wens om Frankrijk uit de Europese Unie (EU) te trekken, sloeg zij terug met een belofte om geld terug te stoppen in de zakken van miljoenen Fransen die tijdens zijn vijfjarig presidentschap armer zijn geworden.

Het debat - hun enige van de campagne - was doorspekt met oproepen tot "val me niet in de rede" en beschuldigingen dat de ander niet opgewassen was tegen de taak om Frankrijk te leiden, een lid van de Veiligheidsraad van de V.N. met een vetorecht en de op één na grootste economie van Europa.

"Hou op alles door elkaar te halen," zei een strijdlustige Macron tegen Le Pen tijdens een verhitte woordenwisseling over de schuld van Frankrijk, die net als die van andere landen is aangezwollen door steunmaatregelen voor de pandemie.

"Lees me de les niet," antwoordde Le Pen, die de valkuilen van een eerdere ontmoeting in 2017 vermeed, toen haar presidentiële kandidatuur ontrafelde toen ze haar aantekeningen door elkaar haalde en haar houvast verloor.

Voor Le Pen, die in de kiezersenquêtes een achterstand van maar liefst 56-44 heeft op Macron, was het debat een kans om de kiezers ervan te overtuigen dat zij het statuur heeft om president te zijn en dat zij niet bang hoeven te zijn om extreem-rechts aan de macht te zien.

Uit een voor de televisiezender BFM uitgevoerde conjunctuurenquête bleek dat 59% van de ondervraagden Macron de meest overtuigende van de twee vond, maar het was niet duidelijk hoe dat zich zondag in de stemintenties zou vertalen.

De sterkste aanvalslinies van Macron gingen over een lening aan haar partij voor haar campagne van 2017 die via een Russische bank was aangegaan.

"U bent afhankelijk van de Russische macht, u bent afhankelijk van meneer Poetin," zei Macron tegen zijn tegenstander.

"Veel van uw keuzes zijn te verklaren door deze afhankelijkheid," zei hij in een aanval op de beleidsstandpunten van Le Pen, die volgens hem nog steeds een "project dat zijn naam niet durft te noemen" omvatte om Frankrijk terug te trekken uit de 27 lidstaten tellende EU.

Le Pen, die haar anti-EU retoriek heeft afgezwakt om haar electorale aantrekkingskracht te vergroten, wees zowel de beschuldiging van de hand dat zij de EU wil verlaten als dat zij politiek gecompromitteerd zou zijn door de Russische banklening.

"Ik ben een volkomen vrije en onafhankelijke vrouw," zei zij.

PACT OP KAMERTEMPERATUUR

Nu de werkloosheid 13 jaar op een laag pitje heeft gestaan, zei Macron dat hij trots was op de banengroei tijdens zijn ambtstermijn en voegde eraan toe: "de beste manier om aan koopkracht te winnen is de werkloosheid te bestrijden."

De twee kandidaten bleven elkaar verwijten dat ze niet ingingen op de echte zorgen van de kiezers, waarbij Le Pen zei dat "in het echte leven" haar voorstellen de situatie van de kiezers veel meer zouden verbeteren dan die van haar tegenstander.

"Ik zal er de komende vijf jaar mijn absolute prioriteit van maken om de Fransen hun geld terug te geven," zei Le Pen, eraan toevoegend dat de Fransen tijdens het mandaat van Macron "geleden" hadden.

De verkiezing stelt de kiezers voor twee tegengestelde visies op Frankrijk: Macron biedt een pro-Europees, liberaal platform, terwijl het nationalistische manifest van Le Pen op diepe euroscepsis berust.

Er werd achter de schermen veel gemarchandeerd vóór het debat, van de temperatuur van de zaal tot het opgooien van een muntje om te beslissen met welk thema ze zouden beginnen - de kosten van levensonderhoud - tot wie het eerst zou spreken - Le Pen.

Aangezien beide kandidaten de plannen van de ander als onrealistisch van tafel vegen, maar geen duidelijke knock-out slagen uitdelen, is het misschien niet duidelijk welke invloed het debat op het electoraat heeft.

Slechts 14% van de kiezers wacht op het debat om te beslissen op wie zij zullen stemmen, terwijl 12% zegt dat het debat doorslaggevend zal zijn voor de vraag of zij al dan niet zullen stemmen, zo blijkt uit een opiniepeiling van OpinionWay-Kea Partners voor de krant Les Echos.

Nadat meer dan de helft van de kiezers in de eerste ronde op 10 april op extreem-rechtse of hard-linkse kandidaten had gestemd, is de voorsprong van Macron in de opiniepeilingen veel kleiner dan vijf jaar geleden, toen hij Le Pen met 66,1% van de stemmen versloeg.

Sindsdien is Le Pen er althans gedeeltelijk in geslaagd mainstream kiezers aan te trekken, terwijl Macron niet meer dezelfde ontwrichter van buiten de politiek is die hij was in het debat van 2017, dat toen zijn status als duidelijke koploper cementeerde.