Noord-Ierland heeft al bijna twee jaar geen regering meer, sinds de Democratic Unionist Party (DUP) uit protest tegen een handelsovereenkomst met de Europese Unie is opgestapt, die naar eigen zeggen de plaats van Noord-Ierland in het Verenigd Koninkrijk ondermijnde door controles te eisen op sommige goederen die uit Groot-Brittannië kwamen.

De leider van de partij zei dat de regering die de macht deelt - een belangrijk onderdeel van het Goede Vrijdag vredesakkoord van 1998 - binnen enkele dagen hersteld zou kunnen worden als de Britse regering snel zou handelen.

HOE WERKT DE GEDECENTRALISEERDE REGERING VAN NOORD-IERLAND?

Ierse nationalistische en pro-Britse unionistische politici zijn verplicht om de macht in de Britse regio te delen volgens de voorwaarden van het akkoord dat een einde maakte aan drie decennia van sektarisch geweld in Noord-Ierland.

Het delen van de macht is echter al verschillende keren mislukt, en de provinciale vergadering en uitvoerende macht werden ook opgeschort tussen 2017 en 2020.

WAAROM WERD DE REGERING DEZE KEER OPGESCHORT?

Toen Groot-Brittannië de EU verliet, stemde het er in feite mee in om Noord-Ierland binnen de interne markt voor goederen van het blok te houden, gezien de open grens met EU-lid Ierland, die is vastgelegd in het Goede Vrijdag-akkoord.

Hierdoor kwam het echter op gespannen voet te staan met Noord-Ierse unionisten, en de DUP stapte in februari 2022 uit de regering toen de controles die aan de basis lagen van de overeenkomst, uitgevoerd begonnen te worden. De DUP was ook tegen een herwerkte overeenkomst, het Windsor Framework, die een jaar later werd gesloten om het aantal vereiste controles op sommige goederen uit Groot-Brittannië te verminderen door "groene" en "rode" doorgangen in te voeren.

DUP-leider Jeffrey Donaldson zei dinsdag dat het aanbod van Londen om de plaats en handelspositie van Noord-Ierland in het VK wettelijk te verankeren voldoende was voor de partij om haar boycot te beëindigen.

WAT GEBEURT ER DAARNA?

De belangrijkste partijen van Noord-Ierland zouden later op dinsdag bijeenkomen om het herstel te bespreken en er hoogstwaarschijnlijk mee in te stemmen. Donaldson koppelde de terugkeer van zijn partij aan het feit dat de Britse regering "volledig en trouw" zou nakomen wat was overeengekomen, inclusief het aannemen van de nieuwe wetgeving.

Hij zei dat de regering woensdag al een wetsvoorstel zou kunnen publiceren. Een lid van de regering van premier Rishi Sunak zei dat het wetsvoorstel donderdag aan het parlement gepresenteerd zou kunnen worden.

Zodra het wetsvoorstel is aangenomen, zal het Noord-Ierse parlement in Stormont bijeenkomen om een eerste en plaatsvervangende eerste minister te kiezen. Voor het eerst zullen de Ierse nationalisten Sinn Fein de rol van eerste minister op zich nemen na een historische verkiezingsoverwinning kort na de uitval van de DUP.

WELKE OBSTAKELS LIGGEN IN HET VERSCHIET?

Alle partijen willen snel handelen voordat critici, met name hardline unionisten die tegen elk compromis zijn, de voorstellen ontrafelen en het herstel van de regionale regering in gevaar brengen.

Donaldson weigerde bekend te maken met welke meerderheid het partijbestuur maandag voor de nieuwe overeenkomst stemde.

Jon Tonge, professor in de politiek aan de Universiteit van Liverpool, vertelde de BBC dat DUP-wetgevers nog voor problemen zouden kunnen zorgen, maar dat hij er vertrouwen in had dat de regionale regering snel hersteld zou worden.

De Ierse premier Leo Varadkar zei dat de EU ook zou moeten controleren of de overeenkomst niet in strijd was met het Windsor Framework of het Goede Vrijdagakkoord, maar vertelde verslaggevers dat hij geen problemen verwachtte.