De Verenigde Naties en Turkije hebben in juli 2022 het Graaninitiatief voor de Zwarte Zee met Rusland en Oekraïne gesloten om een wereldwijde voedselcrisis aan te pakken die verergerd is door de invasie van Moskou in zijn buurland en de blokkade van Oekraïense Zwarte Zeehavens.
Maar de voedselexport "is aanzienlijk gedaald van een piek van 4,2 miljoen metrische ton in oktober 2022 tot 1,3 miljoen metrische ton in mei, het laagste volume sinds het Initiatief vorig jaar van start ging," zei plaatsvervangend VN-woordvoerder Farhan Haq.
Guterres was teleurgesteld over het trage tempo van de scheepsinspecties en de uitsluiting van de haven van Pivdennyi (Yuzhny) - een van de drie Oekraïense havens die onder de exportdeal voor de Zwarte Zee vallen.
"De secretaris-generaal roept de partijen op om de werkzaamheden te versnellen en dringt er bij hen op aan om hun uiterste best te doen om de voortzetting van deze vitale overeenkomst, die op 17 juli vernieuwd moet worden, te garanderen," zei Haq in een verklaring.
De Russische president Vladimir Poetin zei vorige week dat Rusland overwoog om zich terug te trekken uit de Zwarte Zee graanovereenkomst.
De Zwarte Zee-overeenkomst staat ook ammoniaktransporten toe, maar die hebben nog niet plaatsgevonden. Rusland pompte tot 2,5 miljoen ton ammoniak per jaar naar de haven van Pivdennyi voor wereldwijde export. Maar de pijpleiding werd door de oorlog stilgelegd en eerder deze maand beschuldigde Moskou de Oekraïense strijdkrachten van het opblazen van een deel van de pijpleiding.
Het opnieuw opstarten van de pijpleiding was een van de eisen die Rusland stelde in de gesprekken om de graanovereenkomst voor de Zwarte Zee te verlengen. Vorige maand begon Rusland schepen tegen te houden die naar de haven van Pivdennyi voeren in het kader van de graanovereenkomst voor de Zwarte Zee, totdat de ammoniakpijpleiding weer opgestart zou worden.
Om Rusland ervan te overtuigen om in te stemmen met het initiatief, werd in juli 2022 ook een driejarig pact gesloten waarin de Verenigde Naties ermee instemden om Moskou te helpen bij het overwinnen van eventuele obstakels voor zijn eigen voedsel- en kunstmesttransporten.
Hoewel de Russische export van voedsel en kunstmest niet onder de westerse sancties valt die na de invasie van Oekraïne werden opgelegd, zegt Moskou dat beperkingen op betalingen, logistiek en verzekeringen een belemmering zijn geweest voor zendingen.
De V.N. heeft bevestigd dat ze niets kan doen om enkele van de belangrijkste grieven van Rusland aan te pakken, zo citeerde het staatspersbureau TASS dinsdag het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken.
Haq zei dat de Verenigde Naties "volledig toegewijd" waren aan het ondersteunen van de implementatie van het Zwarte Zee Graan Initiatief en het pact om de export van voedsel en kunstmest door Rusland te vergemakkelijken.
"Dit is vooral belangrijk nu de nieuwe graanoogst in zowel Oekraïne als de Russische Federatie begint," zei hij.
