De Italiaanse energietransitie is gebaseerd op een groot aantal zonnepanelen op daken, maar het land heeft veel minder grote installaties geïnstalleerd dan zijn buurlanden, zo blijkt uit gegevens van Reuters.

Italië heeft sinds 2016 6 gigawatt (GW) aan grote zonneparken toegevoegd, aanzienlijk minder dan Duitsland en Spanje, waar meer dan 20 GW aan nieuwe capaciteit is geïnstalleerd door centrales van minstens 1 MW te bouwen, zo blijkt uit gegevens van branchevereniging SolarPower Europe.

Brussel heeft voor Rome een koolstofemissiereductiedoelstelling van 43,7% tegen 2030 vastgesteld, maar de rechtse regering van Giorgia Meloni heeft al toegegeven dat Italië niet op koers ligt om dat doel te bereiken.

Deskundigen schatten dat het land tot 2030 elk jaar ongeveer 12 GW aan nieuwe groene capaciteit nodig heeft. Aangezien zonne-energie de grootste bron van hernieuwbare energie in het land is, is dat moeilijk haalbaar zonder het aantal grote fotovoltaïsche centrales op te voeren.

"We kunnen op geen enkele manier 12 GW per jaar installeren met alleen kleine installaties," zei Agostino Re Rebaudengo, hoofd van de Italiaanse sectorlobby Elettricita Futura, en hij voegde eraan toe dat een groot zonnepark met dezelfde investering drie keer zoveel energie produceert als een installatie op een dak.

Italië heeft sinds 2016 ongeveer 22 GW aan kleine installaties geïnstalleerd, waaronder een groot aantal dakpanelen - meer dan Frankrijk, Spanje en Nederland - deels dankzij stimuleringsmaatregelen voor woningverbetering die nu worden afgebouwd.

Minister van Energie Gilberto Pichetto Fratin zegt dat het voor Italië moeilijk is om veel grote centrales te bouwen vanwege de aard van het Italiaanse grondgebied, dat dichter bebouwd is, met minder open ruimtes, dan buren zoals Spanje.

De regering is ook gevoelig voor oproepen om de natuur en culturele eigendommen te beschermen, zei hij. "Er is erfgoed dat bewaard moet blijven, en dat is enorm," zei hij tegen Reuters.

Strenge regels om dat te beschermen en weerstand van lokale overheden hebben het leven van grote projectontwikkelaars moeilijk gemaakt.

De industrie klaagt dat grote groene projecten worden tegengehouden door een traag vergunningsproces, terwijl dakcentrales profiteren van vereenvoudigde procedures.

"De Europese Unie heeft gevraagd om de vergunningsprocedures te stroomlijnen. Dit is nog niet gebeurd en moet worden opgelost," vertelde Aldo Beolchini, Chief Investment Officer van zonne-energie investeringsgroep NextEnergy Capital, aan Reuters.

Een bron uit de industrie, die niet bij naam genoemd wil worden, zei dat het vergunningsproces voor een groot zonnepark in Italië meer dan vier jaar kan duren, terwijl men in Spanje ernaar streeft om de installatie binnen twee jaar na de start te realiseren.

"We moeten een sprong maken en de ontwikkeling van grote centrales versnellen als we de doelstellingen voor 2030 willen halen," zei Nicola Monti, CEO van energiebedrijf Edison.

FONDSEN GERESERVEERD

Italië is van plan om een aanzienlijk deel van de 194,4 miljard euro (210,83 miljard dollar) aan post-COVID-fondsen die het tot 2026 van de EU zal ontvangen, te besteden aan netwerken en infrastructuur om de groene overgang te bevorderen.

Ongeveer 55,5 miljard euro zal worden besteed aan projecten, waaronder de verbetering van het elektriciteitsnetwerk.

Italië heeft ongeveer 2,2 miljard euro gereserveerd voor de financiering van zonne-energiecentrales om te voldoen aan de behoeften van kleine gemeenschappen - voornamelijk kleine installaties, onder de grootte van utiliteitscentrales - en 1,1 miljard euro voor de bouw van agrivoltaïsche parken.

"We moeten zowel kleinschalige als utiliteitscentrales ontwikkelen, met respect voor het landschap," zei Michele Governatori van klimaatdenktank ECCO.

Om tegemoet te komen aan de lokale bezorgdheid over de impact op het landschap, hebben ontwikkelaars zich in sommige gevallen voor grote projecten tot oude industriegebieden gewend.

Enel heeft het terrein van een stilgelegde elektriciteitscentrale in de stad Trino Vercellese in Piemonte uitgekozen voor de bouw van een 87 MW zonnepark dat een van de grootste zonnecentrales in Noord-Italië moet worden.

Pichetto Fratin zei dat hij er vertrouwen in had dat Italië de installaties dit jaar zou kunnen versnellen en geleidelijk het doel van de regering zou kunnen bereiken om tot 2030 elk jaar 10 GW aan groene capaciteit toe te voegen - een doel dat achterblijft bij de aanbeveling van experts om 12 GW toe te voegen.

Als teken dat het mogelijk is om de ontwikkeling van grote parken te stimuleren, zei het Spaanse nutsbedrijf Iberdrola vorige week dat het binnenkort zou beginnen met de bouw van een zonnepark van 245 MW op Sicilië, het grootste project in het land.

Maar Pichetto Fratin sloot specifieke stimuleringsmaatregelen voor ontwikkelaars van grote centrales uit, omdat deze volgens hem in strijd zouden kunnen zijn met de Europese regels voor staatssteun.

"Er is geen specifieke maatregel die onderscheid maakt tussen de grote en de kleine," zei hij. "Het zal juridisch niet haalbaar zijn." ($1 = 0,9221 euro)