Europa heeft dit jaar te maken gehad met een krapte in de energievoorziening omdat Rusland de gasstromen via pijpleidingen heeft afgesneden nadat het Westen sancties had opgelegd als reactie op de invasie van Oekraïne eind februari, waardoor de gasprijzen de pan uit rezen.

Industrieën zoals glasproducenten, bandenfabrikanten en raffinaderijen proberen daarom over te schakelen op andere brandstoffen, ook al produceren die meer kooldioxide, wat schadelijk is voor het milieu.

Het stijgende olieverbruik voor elektriciteitsopwekking en de overschakeling van gas naar olie tillen het groeitraject van de vraag naar olie op, aldus het IEA.

Volgens ramingen van het IEA, verstrekt aan Reuters, bedroeg de overschakeling van gas naar olie 300.000 vaten per dag (bpd) in het derde kwartaal van het jaar en zou deze in het vierde kwartaal 450.000 bpd kunnen bereiken.

Grafiek: Schattingen over omschakeling van gas naar olie in Europa https://www.reuters.com/graphics/GAS-DIESEL/mopaknmropa/chart.png

Ondanks de economische voordelen van het verbranden van olie in plaats van gas, blijven de volumes die kunnen worden omgeschakeld echter beperkt als gevolg van strenge milieuvoorschriften en de grote afhankelijkheid van sommige industriële processen van gas, aldus analisten.

Een overschakeling op olie is technisch niet in alle fabrieken mogelijk.

Hoewel sommige grote gasfabrieken de mogelijkheid hebben om warmtekrachtkoppeling (WKK) of back-up elektriciteitsgeneratoren op diesel in plaats van gas te laten draaien, zijn deze beperkt in aantal, aldus de directeur van de Energy Intensive Users Group, Arjan Geveke.

"Het is onwaarschijnlijk dat alle installaties voor de winter op alternatieve brandstoffen zullen draaien en dit gaat gepaard met zeer hoge kapitaalkosten", voegde hij eraan toe.

Grafiek: Energieverbruik in de industriesector in Europa https://www.reuters.com/graphics/GAS-DEMAND/egpbykngmvq/chart.png

De capaciteit van de Europese industrie om over te schakelen van gas naar vloeibare brandstoffen bedraagt volgens Eurelectric ongeveer 2 gigawatt (GW), oftewel 2% van de totale geïnstalleerde capaciteit, volgens Rystad ongeveer 3% en volgens FGE 5%.

"De specifieke oliegestookte stroomopwekkingscapaciteit in Europa die in gebruik is, is laag, aangezien olie in vrijwel alle Europese landen is uitgefaseerd", aldus Cuneyt Kazokoglu, directeur energie-economie bij FGE.

Ongeveer twee decennia geleden bedroeg de Europese vraag naar stookolie voor elektriciteitsopwekking en de industrie in totaal nog meer dan 1 miljoen bpd, maar volgens de gegevens van het FGE is die vraag de afgelopen jaren gestaag gedaald tot ongeveer 150.000 bpd.

Grafiek: Europese vraag naar stookolie in stroomopwekking en industrie https://www.reuters.com/graphics/GAS-DIESEL/lgpdkwnebvo/chart.png

De landen met de grootste geïnstalleerde vloeibare capaciteit zijn Italië (16%), Duitsland (14%), Spanje (10%) en Frankrijk (8%), goed voor bijna 50% van de totale geïnstalleerde vloeibare capaciteit, aldus Fabian Rønningen, senior energieanalist bij Rystad Energy.

Het Europese downstreambedrijf Varo Energy vertelde Reuters dat zijn productie is beïnvloed door de hoge gas- en elektriciteitskosten, maar dat het "zijn activiteiten al heeft aangepast om de afhankelijkheid van geïmporteerd aardgas te minimaliseren door over te schakelen op andere brandstoffen".

Grafiek: Landen met grootste geïnstalleerde vloeibare capaciteit in Europa https://www.reuters.com/graphics/GAS-DIESEL/akveqgldyvr/chart.png

Ook olieraffinaderijen Shell en Repsol kondigden in juli aan dat zij het gasverbruik in sommige van hun raffinaderijen hebben verminderd en alternatieve brandstoffen hebben gebruikt.

De Franse bandenproducent Michelin heeft zijn ketels omgebouwd zodat ze zowel op gas als op olie kunnen werken, terwijl het grootste plaatselijke nutsbedrijf van Duitsland, Stadtwerke München (SWM), eerder gesloten oliebranders in twee verwarmingsinstallaties weer in werking heeft gesteld.

Grafiek: Wereldwijde vraag naar aardgas per regio, 2015-2025