"De wereld heeft ingezien dat voedsel een wapen kan zijn en daar wordt momenteel gebruik van gemaakt," zei Svein Tore Holsether, CEO van Yara International, een van 's werelds grootste leveranciers van plantenvoedingsstoffen, tegen Reuters in de marge van het Wereld Economisch Forum in Davos.

Hij zei dat het directe effect van de Russische sancties ten minste 15% van de wereldwijde aanvoer van meststoffen heeft weggenomen en dat het indirecte effect nog ernstiger is door de verstoringen van de aanvoerketens en de gevolgen van de gasprijsstijgingen.

"Wij moeten werken aan een noodreactie voor de meest kwetsbaren. Daarvoor moeten we dringend fondsen vrijmaken van het Wereldvoedselprogramma (WFP), dat een financieringstekort van 10 miljard dollar heeft," zei hij.

David Beasley, de uitvoerend directeur van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties, zei deze maand dat zelfs vóór de oorlog in Oekraïne wereldwijd zo'n 276 miljoen mensen honger leden.

Het WFP zou te kampen hebben met een financieringstekort van 10 miljard dollar, omdat de voedselprijzen en de brandstof- en transportkosten de pan uit rijzen, terwijl donoren zoals de olierijke Golfstaten de overeengekomen middelen niet bijdragen.

Ongeveer 25 miljoen ton maïs en granen zit vast in Zwarte Zeehavens vanwege de oorlog in Oekraïne en de Russische uitvoer van granen en meststoffen is ook verstoord door sancties.

"Momenteel hebben we te maken met een extreme combinatie van gebeurtenissen, waarbij de voedselvoorziening terugloopt, de meststoffenvoorziening terugloopt, de gasvoorziening terugloopt en de prijzen voor gas en meststoffen stijgen," zei Holsether.

De wereldproductie van meststoffen is sterk afhankelijk van aardgas en de EU ontvangt 40% van haar gas uit Rusland.

In maart heeft Yara zijn ammoniak- en ureumproductie beperkt vanwege de stijging van de gasprijzen, maar sindsdien is de productie volledig hersteld.

"Wij moeten een systeem opbouwen dat minder afhankelijk is van Rusland en groener is, onder meer door hernieuwbare energie te gebruiken voor de productie van meststoffen," zei Holsether.

De VN classificeert meer dan een half miljoen mensen in Ethiopië, het zuiden van Madagascar, Zuid-Soedan en Jemen in de ernstigste fase van acute voedselonzekerheid.

Afrika behoort over het algemeen tot de zwaarst getroffen regio's. Yara heeft 18.000 ton kunstmest aan Ghana geschonken en is overeengekomen nog eens 40.000 ton te leveren, in de verwachting dat met het geschonken deel de gemiddelde prijs zal dalen.