Energiebedrijven, hedgefondsen en grondstoffenhandelaren maken steeds meer gebruik van financiële producten waarmee ze op het weer kunnen wedden, omdat ze zich willen beschermen tegen - of profiteren van - het steeds extremer wordende wereldwijde klimaat.

Op de Chicago Mercantile Exchange was de gemiddelde open rente in weerfutures en -opties in de periode van januari tot september vier keer zo hoog als een jaar eerder, en 12 keer zo hoog als in 2019.

Open rente meet het aantal uitstaande futures- en optiecontracten dat nog niet is afgewikkeld. Ook het handelsvolume is in een jaar tijd verviervoudigd.

Weerderivaten ontstonden aan het einde van de jaren 1990. Gedreven door het Amerikaanse energiebedrijf Enron, groeide de markt en trok speculanten aan die op zoek waren naar activa die los stonden van de bredere financiële markten, voordat ze kromp na de financiële crisis van 2007-2008.

Deze keer hopen de spelers op de markt dat de groei duurzamer zal zijn naarmate de klimaatverandering en de bezorgdheid over de energiebevoorrading bedrijven zoals grote nutsbedrijven ertoe aanzetten om zich met behulp van de contracten te beschermen.

"Er is een algemene overtuiging dat extreme (weers)gebeurtenissen zowel vaker zullen voorkomen als extremer zullen worden," zegt Peter Keavey, wereldwijd hoofd van energie- en milieuproducten bij CME Group. "Dat is de belangrijkste drijfveer geweest."

Klimaatverandering en het weerfenomeen El Nino hebben er samen voor gezorgd dat de zomer van 2023 op het noordelijk halfrond de heetste zomer ooit is geweest, volgens de klimaatveranderingsdienst van de Europese Unie. Extreem weer was een constante dit jaar, en veroorzaakte verwoestende overstromingen en bosbranden over de hele wereld.

Met weerderivaten kunnen kopers zich indekken tegen het risico dat het weer hun bedrijf zal schaden. In tegenstelling tot verzekeringen, waarbij bedrijven moeten bewijzen dat ze verlies hebben geleden, betalen ze uit op basis van indexen. Deze kunnen de temperatuur in Parijs of de regenval in New York volgen.

Een typische transactie is dat een energiebedrijf een temperatuurgeïndexeerd contract koopt om zich in te dekken tegen het risico dat het weer warm zal zijn tijdens het stookseizoen in de winter, waardoor ze minder aardgas zullen verkopen. Als het tijdens die periode warmer is dan gemiddeld, zal de waarde van het contract stijgen en bij afrekening een uitbetaling genereren.

Exploitanten van skigebieden kunnen zich indekken tegen het risico dat het niet genoeg sneeuwt, of muziekfestivals beschermen zich tegen regenval. Meestal zijn het grote herverzekeringsmaatschappijen of grote hedgefondsen zoals het Citadel van de Amerikaanse miljardair-investeerder Kenneth Griffin die aan de andere kant van de handel staan.

"Als je het kunt meten en je kunt er een dollarbedrag op zetten, dan kunnen we in wezen een product voor je hebben," zei Nick Ernst, een veteraan uit de sector die in juli door broker BGC Group werd ingehuurd om een weerderivatendesk te lanceren.

Ernst zei dat de oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende energiecrisis, evenals de Amerikaanse en Europese regelgeving die zegt dat bedrijven inzicht moeten hebben in hun blootstelling aan klimaatverandering, de interesse hebben aangewakkerd.

Matthew Hunt, hoofd van de UK power desk bij het duurzame energiebedrijf Statkraft, zei dat de oorlog in Oekraïne duidelijk heeft gemaakt hoe kwetsbaar de energievoorziening kan zijn. Hij zei dat hij de "echt nuttige" derivaten gebruikt om zich in te dekken tegen het risico dat er niet genoeg windenergie op het net komt.

GROEIENDE PIJNEN

De markt blijft klein in vergelijking met de aan grondstoffen gekoppelde nevenmarkten. De gemiddelde openstaande rente in CME futures en opties voor het weer bedroeg in september ongeveer 170.000 contracten, vergeleken met ongeveer 10 keer die voor ruwe olie - hoewel marktdeelnemers denken dat 90% van de markt voor weerderivaten uit onderhandse transacties bestaat.

"Extreme weersomstandigheden zijn vaak een goede marketing voor weerfutures," zegt Samuel Randalls, een professor aan het University College in Londen die zich richt op weer en klimaat. Maar hij zei dat ze slechts van beperkt nut waren om zich tegen klimaatverandering te verdedigen, omdat ze geen langetermijnveranderingen mitigeren die veel bedrijven niet-levensvatbaar zouden maken.

Voorlichting is een uitdaging, zei David Whitehead, mede-directeur van Speedwell Climate, dat veel van de weerindexen produceert die de markt ondersteunen. Veel mensen weten niet dat deze producten bestaan, dus de groeiende markt voor hernieuwbare energie is een zegen.

"Iedereen maakte zich zorgen over hoeveel olie er uit de grond kwam. Nu maken mensen zich zorgen over hoeveel wind, hoeveel zon," zei Whitehead.

Randalls van de UCL is echter sceptisch over het groeipotentieel.

"Tenzij bedrijven ervan overtuigd raken dat dit een noodzakelijke activiteit is - en dat kan moeilijk zijn - zal de futuresmarkt moeite hebben om verder te groeien dan een selecte groep bedrijven en handelaren."

Een andere mogelijke beperking is het feit dat beleggers de weerindexen niet kunnen verhandelen, zoals ze dat zouden doen met de olie of obligaties die aan de basis liggen van andere termijnmarkten. Dit betekent dat de markt zich niet leent voor pure speculatie, aldus Ernst van BGC.

Toch zeggen marktdeelnemers dat hedgefondsen en andere instellingen weer meer betrokken raken. Citadel is een steeds belangrijkere speler.

Dergelijke bedrijven "zien zichzelf als een risicopakhuis zoals een verzekerings- of herverzekeringsmaatschappij", zei Martin Malinow, oprichter en CEO van Parameter Climate. "Het is een teken van een meer functionele markt, met spelers zoals Citadel die verschillende rollen kunnen spelen."