Ondanks een ingrijpende pensioenhervorming in 2019 blijven de uitgaven voor pensioenen en pensioenuitkeringen stijgen, onder invloed van de vergrijzing en Lula's beleid om de uitkeringen met meer dan de inflatie te verhogen.
Minister van Financiën Rogerio Ceron zei vorige week dat pensioenuitgaven "nog steeds aandacht verdienen" en dat er "maatregelen nodig kunnen zijn die ervoor zorgen dat de dynamiek van deze uitgaven een groei vertoont die verenigbaar is met de fiscale duurzaamheid op middellange en lange termijn".
Uit de laatste gegevens van het ministerie van Financiën blijkt dat in de 12 maanden tot maart het pensioentekort, inclusief ambtenaren en militairen, 4% van het bruto binnenlands product (BBP) bedroeg in de grootste economie van Latijns-Amerika.
Minister van Planning Simone Tebet zei in een maandag gepubliceerd interview met Valor Economico dat ze voorstellen bespreekt om pensioenen en sociale uitkeringen los te koppelen van een beleid van reële verhogingen van het minimumloon.
"We zullen dit uit overtuiging of uit noodzaak moeten doen," zei Tebet volgens het interview. "Ik moet het menu van aanpassingen voorbereiden zodat president Lula kan beslissen of en wanneer hij hiermee verder kan gaan," voegde ze eraan toe, waarbij ze benadrukte dat het laatste woord van de president zal komen.
Eerdere regeringen hebben dergelijke voorstellen, die lang op weerstand van Lula's linkse Arbeiderspartij hebben gestuit, overwogen en er weer van afgezien. Ambtenaren zijn echter steeds mondiger geworden over hun zorgen over de pensioenuitgaven.
De minister van Financiën, Fernando Haddad, heeft donderdag op sociale media een artikel van econoom Braulio Borges aanbevolen waarin hij pleit voor fiscale aanpassingen door middel van zowel hogere inkomsten als besparingen op de uitgaven, en waarin hij het loskoppelen van de pensioentoezegging van het minimumloon een "cruciaal element" noemt.
Borges stelde dat het minimumloon in reële termen moet worden aangepast om de stijging van de arbeidsproductiviteit te weerspiegelen, maar dat pensioenen en uitkeringen alleen hun koopkracht in de loop van de tijd moeten behouden.
Dergelijke veranderingen kunnen moeilijk te verkopen zijn voor Lula, die onlangs tijdens een bijeenkomst met adviseurs achter gesloten deuren zei dat het huidige beleid van reële stijgingen voor het minimumloon gehandhaafd moet worden ten koste van alle andere, volgens een lid van het economische team.
Na jaren van geen reële stijgingen nam Lula in 2023 een wet aan die bepaalde dat jaarlijkse aanpassingen van het minimumloon rekening moesten houden met de inflatie gemeten door de INPC-index in de voorgaande 12 maanden plus het groeipercentage van het BBP van twee jaar daarvoor.
Dezelfde regeringsbron, die om anonimiteit vroeg om het gevoelige onderwerp te bespreken, zei dat het nog onduidelijk is hoe Lula zou reageren op het idee om pensioenen los te koppelen van het minimumloon.
Meer dan 60% van de pensioengerechtigden verdient het minimumloon en profiteert rechtstreeks van het huidige correctiesysteem, waardoor het een netelig onderwerp wordt voor de president en zijn linkse achterban.
Boven het minimumloon worden pensioenen al jaren alleen aangepast aan de inflatie.
Ondertussen versterkte Lula vorige week een campagnebelofte met grote fiscale gevolgen om tegen het einde van zijn ambtstermijn de vrijstelling van inkomstenbelasting voor werknemers die tot 5.000 reais ($986) verdienen te verhogen, vergeleken met de huidige vrijstelling tot 2.824 reais, gelijk aan twee minimumlonen per maand.
($1 = 5,0698 reais) (Verslaggeving door Marcela Ayres en Bernardo Caram Bewerking door Brad Haynes en Marguerita Choy)
