Japan's grootste bedrijfslobby Keidanren en vakbonden trapten woensdag de jaarlijkse arbeidsbesprekingen af die de weg kunnen vrijmaken voor de centrale bank om haar tien jaar durende superloose monetaire beleid te beëindigen.

De gesprekken komen een dag nadat de Bank of Japan (BOJ) een havikistische draai aan het beleid gaf, ook al handhaafde ze haar soepele monetaire instellingen, waarbij de markten steeds meer inzetten op een verschuiving in de richting van een normalisering van de rente in maart of april.

De grote Japanse bedrijven zullen hun vakbonden dit jaar naar verwachting loonsverhogingen van gemiddeld 3,85% aanbieden, de hoogste loonsverhoging in 31 jaar, volgens een enquête onder 37 economen die van 25 dec. tot 9 jan. werd gehouden door Japan Centre for Economic Research, een particuliere denktank.

De schatting van 3,85% is hoger dan de 3,6% van vorig jaar, de hoogste stijging in drie decennia sinds het uiteenspatten van de Japanse activabubbel in het begin van de jaren '90. Een akkoord over een stijging van 3,85% zou de snelste groei van het jaarloon betekenen sinds 1993, toen de lonen met 3,89% stegen.

"Dit jaar streven we naar loonsverhogingen die de inflatie overtreffen om structurele loonsverhogingen te bereiken," zei Keidanren-chef Masakazu Tokura in een videoboodschap, waarin hij het belang onderstreepte van het verbeteren van de arbeidsproductiviteit door middel van duurzame loonsverhogingen.

Tokura gaf geen streefniveaus voor loonsverhogingen aan.

Sinds vorig jaar hebben een aantal grote bedrijven al aangekondigd dat ze van plan zijn om grote loonsverhogingen door te voeren, maar kleinere bedrijven die het moeilijk hebben, zijn achtergebleven.

Kleine bedrijven, die zeven van de tien werknemers in dienst hebben, hebben de sleutel tot de loonstijgingbesprekingen in handen en hun vermogen om de kosten door te berekenen aan hun grotere klanten zou bepalen of ze in staat zijn om op de kar van hogere lonen te springen.

BASISLONEN

Als het gaat om de impact van Japan op het bereiken van een duurzame inflatie, een belangrijk criterium van de B.O.J. voor het beëindigen van haar gemakkelijke beleid, zijn stijgingen van de basislonen belangrijker dan de op anciënniteit gebaseerde automatische jaarlijkse verhoging die in de loonschaal is ingebouwd, zeggen analisten.

Een verhoging van de basislonen met 3% zou volgens hen genoeg zijn om de inflatiedoelstelling van 2% van de BOJ te halen. Op dit moment liggen de stijgingen van de basislonen echter onder dat niveau.

Van de totale stijging van 3,85% die analisten voor 2024 verwachten, bestaat 2,15% uit loonsverhogingen, terwijl de op anciënniteit gebaseerde automatische jaarlijkse loonsverhoging 1,7% bedraagt, aldus de enquête onder analisten.

Stijgende basislonen leiden tot hogere vaste arbeidskosten, waardoor bedrijven worden opgezadeld met hogere kosten voor pensioenvergoedingen en pensioenbetalingen.

Dit is een belangrijke reden waarom veel Japanse bedrijven jarenlang geen loonsverhogingen doorvoerden toen de economie in het begin van de jaren 2000 stagneerde. (Verslaggeving door Tetsushi Kajimoto Bewerking door Shri Navaratnam)