Prigozhin, een 61-jarige ex-gevangene, is de afgelopen maanden in het nieuws gekomen door zijn bloedige rol in Oekraïne en wordt in het Westen soms afgeschilderd als een echte James Bond-schurk.

Met zijn kaalgeschoren hoofd en grove taalgebruik heeft hij ook in de Russischtalige media furore gemaakt. Daar heeft hij zich erop verheugd door het Westen te worden gesanctioneerd, publiekelijk de Russische militaire top beledigd, geprobeerd successen op het slagveld om te zetten in een gunst van het Kremlin, en gedetailleerd uiteengezet hoe hij tienduizenden veroordeelden heeft gerekruteerd voor zijn privéleger.

Zijn profiel werd zo prominent dat bondgenoten en analisten begonnen te speculeren dat hij hengelde naar een officiële baan of een carrière in de politiek.

Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat het Kremlin deze speculaties in de kiem wil smoren door Prigozjin te gelasten zijn openbare kritiek op het ministerie van Defensie te staken en de staatsmedia te adviseren hem of Wagner niet meer bij naam te noemen.

Prigozjin bevestigde vorige week dat hem ook het recht is ontnomen om veroordeelden uit gevangenissen te rekruteren - een belangrijke pijler van zijn ontluikende politieke invloed en een die zijn troepen heeft geholpen kleine maar gestage overwinningen te boeken in Oost-Oekraïne, waar ze dichter bij de inname van de stad Bakhmut lijken te komen.

Olga Romanova, directeur van een groep voor de rechten van gevangenen, zei dat het ministerie van Defensie eerder dit jaar de rekrutering van veroordeelden had overgenomen. Het ministerie heeft dat niet bevestigd.

"Het standpunt van het (Kremlin) politieke blok is om hem niet in de politiek toe te laten. Ze zijn een beetje bang voor hem en vinden hem een lastig persoon," vertelde Sergei Markov, een voormalige adviseur van het Kremlin die nog steeds dicht bij de autoriteiten staat, aan Reuters.

POLITIEKE SPELER?

Tatiana Stanovaya, een ervaren Kremlin-geleerde, schreef in een artikel voor de Carnegie Endowment for International Peace dat, hoewel Prigozjins ondergang niet aanstaande leek, zijn banden met de presidentiële administratie begonnen te kraken.

"De toezichthouders op het binnenlands beleid houden niet van zijn politieke demagogie, zijn aanvallen op officiële instellingen, of zijn pogingen om Poetins staf te tollen door te dreigen een politieke partij op te richten, wat iedereen in het Kremlin hoofdpijn zou bezorgen," schreef ze.

"Hij is niet alleen een publiek figuur geworden; hij verandert zichtbaar in een volwaardige politicus met zijn eigen opvattingen."

Volgens Markov heeft het Kremlin van Prigozjin de belofte gekregen dat hij geen eigen politieke beweging zal oprichten of zich bij een parlementaire partij zal aansluiten, tenzij het Kremlin hem daarom vraagt.

"(De boodschap) is dat we je militaire middelen zullen geven, maar dat je je voorlopig niet met politiek zult inlaten," zei Markov.

Prigozjin zei vrijdag tegen een Russische interviewer dat hij "nul" politieke ambities had.

Markov, die Prigozjin beschreef als extreem confronterend, zei dat hij geloofde dat Poetin Prigozjin tijdens een vergadering in Sint-Petersburg rond 14 januari had opgedragen geen openbare kritiek op de top te uiten.

Markov zei dat hij niet alle details kende over wie wat zei tijdens de vergadering en Reuters kon de juistheid van zijn bewering niet bevestigen.

Prigozjin heeft sindsdien zijn kritiek gematigd en heeft vrijdag in een zeldzaam interview in de camera gekeken om te zeggen dat hij niemand bekritiseerde.

De bijeenkomst in Sint-Petersburg, die niet op de website van het Kremlin stond, werd bevestigd door ten minste één andere aanwezige die erover berichtte op sociale media. Het Kremlin zegt geen commentaar te geven op privé-ontmoetingen.

Het Kremlin antwoordde niet onmiddellijk op een verzoek om commentaar over de vraag of en waarom het Prigozhin aan banden had gelegd, maar op zaterdag publiceerde Grey Zone, een invloedrijk social media-kanaal dat banden heeft met Wagner, wat leek op een uitgelekte leidraad voor staatsmedia van het Kremlin.

Hierin werd de ontvangers geadviseerd om Prigozhin of Wagner niet meer te noemen en werden algemene zinnen voorgesteld om zijn strijdkrachten te beschrijven.

Reuters kon het document niet verifiëren en staatsmedia mogen dergelijke richtlijnen niet delen.

ZIJN STER IS GEDIMD

Prigozhin zei maandag in een commentaar dat het erop leek dat de Russische media de laatste tijd minder melding maakten van Wagner, iets wat hij wijt aan naamloze "losers" die zijn groep proberen te beschadigen.

Markov, die veel en meestal positief over Prigozjin heeft geschreven, zei dat hij behoorde tot degenen aan wie is gevraagd de huurlingenleider niet te promoten.

"Ze benadrukten dat 'we verbieden je niet, maar het is beter om het niet te doen'," zei hij.

Dmitri Alperovitch, de in Rusland geboren voorzitter van de Amerikaanse denktank Silverado Policy Accelerator, zei dat hij vond dat Prigozjins speelruimte aan het slinken was.

"De ster van Prigozjin is gedimd. Hij was te ver gegaan in zijn kritiek op het leger en andere elites," schreef Alperovitch op Twitter. "Nu worden zijn vleugels geknipt."

Na jaren van ontkenning stapte Prigozjin in september uit de schaduw om toe te geven dat hij in 2014 Wagner had opgericht.

Tegen die tijd was de invasie van Rusland in Oekraïne, wat Moskou een speciale militaire operatie noemt, voor de hoge piefen zwaar misgelopen, met een chaotische aftocht uit Kiev gevolgd door een aftocht in de noordoostelijke regio Kharkiv, en een dreigende gedwongen aftocht uit de zuidelijke stad Kherson.

De rijke horecamagnaat zette zichzelf snel in het middelpunt van een uitzinnige pr-campagne en promootte via sociale media, staatstelevisie en speelfilms zijn privéleger als een elitegevechtsmacht die militaire alchemie kon bedrijven.

Hij wierp zichzelf op als een meedogenloos efficiënte patriottische operator en de Russische top als incompetent en wereldvreemd.

Prigozhin, wiens huurlingen actief zijn in Afrika en het Midden-Oosten, suggereerde vorige week dat hij en zijn mannen op een dag net zo snel zouden kunnen verdwijnen als ze verschenen, iets wat zijn vele vijanden wellicht betwijfelen.

"Als we niet langer nodig zijn, pakken we in en gaan we terug naar Afrika," zei hij.