De ECB, die sinds de lancering van kwantitatieve versoepeling (QE) in 2015 in feite een gegarandeerde koper van schuldpapier is en zelfs alle nieuwe obligaties die regeringen van ten minste 2019 tot 2021 verkochten opslurpte, zal beginnen met het van de hand doen van haar bezittingen.

Terwijl regeringen zich inspannen om de klappen van de stijgende energieprijzen te verzachten, hebben ze extra geld nodig. Duitsland zal volgend jaar een recordbedrag aan schulden uitgeven. De hoeveelheid nieuwe staatsschulden die beleggers in 2023 zullen moeten absorberen, zal twee keer zo groot zijn als het vorige record van tien jaar geleden, aldus BofA.

Dat betekent dat emittenten harder zullen moeten werken om kopers te vinden, en het risico lopen dat ze nog meer moeten betalen nadat een onverwacht havikistische ECB vorige week beleggers ertoe aanzette om rekening te houden met een half procentpunt extra renteverhogingen volgend jaar.

Hoewel de centrale bank schuld die tijdens de pandemie is gekocht, nog steeds zal herbeleggen, zal ze tussen maart en juni 15 miljard euro per maand aan obligaties uit haar portefeuille van 5 biljoen euro lossen. Wat er daarna gebeurt is niet duidelijk, wat de onzekerheid nog vergroot.

Al in november noemde de contactgroep voor de obligatiemarkt van de ECB de grote hoeveelheid schuld die particuliere beleggers zouden moeten kopen als de meest genoemde zorg.

"We zien weinig animo bij beleggers om volgend jaar Europese obligaties te kopen", zegt Julian Le Beron, chief investment officer voor core vastrentende waarden bij Allianz Global Investors.

Hij verkoopt Duitse obligaties om Amerikaanse Treasuries te kopen, waar veel beleggers de voorkeur aan geven, omdat er minder onzekerheid is over groei en inflatie.

"Je hebt dit driedubbele probleem, je hebt een havikistische ECB, je hebt het tempo van kwantitatieve verkrapping en dan heb je ook nog deze vrij grote uitgifte van staatsobligaties in het eerste kwartaal," zei Le Beron.

De Duitse rente is dit jaar al met 250 basispunten (bps) gestegen en de Italiaanse rente met meer dan 300 bps, waarvan 50 bps alleen al in de afgelopen week.

Analisten bij BNP Paribas, Deutsche Bank en Citigroup, drie van de vier grootste banken die volgens Refinitiv staatsobligaties in euro's verkopen, verwachten dat de rente volgend jaar zal blijven stijgen.

BNP noemt de verkoop van schuldpapier als een van de factoren die de Duitse 10-jaars rente in het eerste kwartaal naar verwachting nog eens 45 basispunten zal doen stijgen naar 2,75%.

(Grafiek: Veel investeringsbanken verwachten dat de rente op Bunds in het eerste kwartaal zal stijgen: https://www.reuters.com/graphics/EUROZONE-BONDS/myvmooqklvr/chart.png)

BofA zegt dat de kwantitatieve verkrapping eerder begint dan de ondervraagde beleggers hadden verwacht, waardoor de kans op een "ineenstorting" toeneemt, waarbij de markten niet meer emissies kunnen verwerken zonder dat beleggers hogere rendementen eisen.

Beleggers zullen ook moeten worstelen met de houdbaarheid van de schuld van Italië. De rente ligt nu boven het niveau van 4% dat beleggers zorgen begint te baren. Een "hogere voor langere tijd" ECB maakt die zorgen alleen maar groter, aldus BofA.

Niet alle banken denken echter dat de rente volgend jaar zal stijgen. JPMorgan, de leider op het gebied van de verkoop van staatsobligaties in euro, verwacht een daling. Anderen, waaronder BNP, zien de rente ook dalen na een aanvankelijke stijging.

De hoop is dat hogere rendementen kopers zullen lokken en dat een waarschijnlijke recessie uiteindelijk activa met een lager risico zoals obligaties aantrekkelijker zal maken - een breder thema op de wereldwijde obligatiemarkten.

"Als we, zoals we verwachten, een soort vertraging zien maar geen zware, diepe recessie, dan is er ruimte... om naar de eurozone te kijken als een markt waarin het interessant zou kunnen zijn om de duration te verhogen," zei Cosimo Marasciulo, een fondsbeheerder bij Europa's grootste vermogensbeheerder Amundi, verwijzend naar het renterisico.

WIE KOOPT?

Chris Jeffery, hoofd rente- en inflatiestrategie bij Legal and General Investment Management, zei dat zonder de ECB de banken in de regio de schuld zouden moeten kopen.

"De banken zijn de enige sector die hun eigen schulden kunnen creëren wanneer ze activa kopen," zei Jeffery.

Dat ze, zoals JPMorgan vorige maand opmerkte, sinds de zomer in sommige landen al zijn bijgesprongen, kan een positief teken zijn.

Om de schuld aantrekkelijker te maken, zei Jeffery dat de swapspreads - die de premie op de vaste poot van een renteswap meten, die door beleggers zoals banken worden gebruikt om zich in te dekken tegen renterisico's - verder moeten dalen ten opzichte van de obligatierendementen.

Pensioenfondsen en verzekeraars zijn ook geïnteresseerd, aldus Gerard Fitzpatrick, hoofd vastrentende waarden bij Russell Investments.

De grootste uitdaging voor overheden zal de timing zijn, vertelde Saskia van Dun, hoofd van het Nederlandse schuldkantoor, vorige week aan Reuters.

Ze zullen ook voorzichtig moeten zijn bij het kiezen van looptijden om uit te geven en beleggers genoeg moeten compenseren om de schuld te kopen, zeiden beleggers.

"Nu QE al lange tijd in het systeem zit, wat het netto aanbod wegnam, zul je zien dat particuliere beleggers de marginale prijsbepaler worden," zei Snigdha Singh, co-head van vastrentende waarden, valuta en grondstoffenhandel voor EMEA bij BofA.

(Grafiek: Europese emissies stijgen sterk: )