De leiders van de Europese Unie komen donderdag en vrijdag voor een top in Brussel bijeen om te beslissen over voorstellen om Kiev 50 miljard euro economische steun te geven, nog eens 20 miljard euro toe te wijzen aan het leger van Oekraïne en toetredingsonderhandelingen te starten.
Het verkrijgen van nieuwe financiële steun van Europa is van cruciaal belang omdat er steeds meer twijfel ontstaat over de toekomstige steun van de VS aan Kiev, dat voor zijn oorlog met Rusland afhankelijk is van westerse financiële steun.
Maar de Hongaarse premier Viktor Orban, die prat gaat op zijn banden met de Russische president Vladimir Poetin, heeft gedreigd zijn veto uit te spreken over de besprekingen over hulp en uitbreiding op de top van 14-15 december.
Alle drie de besluiten - en een vierde over wat het 12e sanctiepakket van de EU tegen Rusland zou worden sinds de invasie begon in februari 2022 - vereisen unanieme steun van alle 27 landen van het blok.
"We bevinden ons op een cruciaal moment," zei een hoge EU-functionaris, doelend op de impasse op het slagveld en het feit dat het Amerikaanse Congres het hulppakket van 60 miljard dollar van president Joe Biden voor Oekraïne niet heeft goedgekeurd.
"Het is heel belangrijk dat... de Europese Unie Oekraïne duidelijk en volledig steunt," zei de functionaris onder voorwaarde van anonimiteit. "Die boodschap zou niet alleen voor Moskou zijn, maar ook voor Washington en Kiev." Europa's eigen geloofwaardigheid staat ook op het spel, omdat het blok eerder heeft gezworen Oekraïne bij te staan zolang dat nodig is.
"We rekenen op positieve beslissingen," zei de Oekraïense president Volodymyr Zelenskiy zondagavond. "Europa moet zijn waarden en eenheid vastberaden verdedigen."
WAT ORBAN WIL
Orban is niet nieuw in het veroorzaken van opschudding in de Europese Unie.
Hongarije heeft de sancties tegen Rusland afgezwakt en afgelopen december zijn veto uitgesproken over een overeenkomst om Oekraïne 18 miljard euro te geven in 2023.
Uiteindelijk liet het land die steun toch toe, nadat het dagenlang had gekibbeld over EU-steun aan Hongarije die geblokkeerd was vanwege de bezorgdheid over democratische achteruitgang onder Orban.
Nu de EU opnieuw probeert Orbans steun voor Oekraïne te winnen, zal de uitvoerende Europese Commissie Boedapest naar verwachting deze week toegang geven tot 10 miljard euro.
In zijn verzet tegen het openen van lidmaatschapsonderhandelingen met Kiev, klaagde Orban aanvankelijk over de manier waarop Oekraïne de Hongaarse minderheid in het land behandelt. Sindsdien heeft hij gezegd dat Oekraïne te corrupt is en niet klaar is om toe te treden tot de EU.
In plaats van een besluit te nemen over nieuwe hulp aan Oekraïne, eiste hij dat het blok een "strategische discussie" zou houden over zijn steun aan Kiev.
Diplomaten zeiden dat verwante pogingen van Georgië en Bosnië om hun hoop op toetreding tot de EU te vervroegen - beide gesteund door Orban - zouden sneuvelen als Hongarije zijn veto uitspreekt over Oekraïne.
"Ons gevoel was dat Orban altijd wist hoe ver hij kon gaan en dat hij precies zou weten wanneer het tijd was om in de boom te klimmen," zei een tweede hooggeplaatste EU-diplomaat.
Degenen die verwachten dat Orban zal toegeven, beschrijven een mogelijk compromis waarbij de start van de onderhandelingen met Oekraïne wordt verschoven naar maart onder definitieve voorwaarden. Anderen vrezen echter dat de Hongaarse leider deze keer niet kan worden overgehaald.
Orban moet het opnemen tegen onder andere de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, die heeft gezegd dat Berlijn voorstander is van het starten van onderhandelingen om Kiev op een dag tot de EU te laten toetreden.
FINANCIËLE EN MILITAIRE HULP
Orban mag dan wel de grootste tegenstander zijn van meer steun aan Oekraïne, maar een uitspraak van het Duitse constitutionele hof vorige maand maakte de EU-besprekingen nog ingewikkelder doordat er een enorm gat geslagen werd in de begroting van het rijkste lid.
Als Hongarije zijn veto uitspreekt over het toewijzen van 50 miljard euro aan Oekraïne via de gedeelde begroting van het blok, kunnen de 26 andere EU-landen hun bijdragen bilateraal aan Kiev uitbreiden - een ingewikkeldere en duurdere manier.
Er heerst ook onzekerheid over de toekomst van de militaire hulp van de EU aan Oekraïne, waar Rusland nu bijna een vijfde van het grondgebied controleert.
Een voorstel om een door de EU beheerd militair fonds - de Europese Vredesfaciliteit (EPF) - te gebruiken om Oekraïne de komende vier jaar 20 miljard euro aan wapens en andere steun te geven, stuitte op verzet van Duitsland.
Sommige EU-leden dringen erop aan dat de top volgend jaar op zijn minst vijf miljard euro aan Oekraïne toezegt via de EPF, een plan dat de EU-ministers van Buitenlandse Zaken maandag met hun Oekraïense tegenhanger zullen bespreken.
Ondanks de sombere vooruitzichten geloven sommige Brusselse diplomaten dat het blok het ergste scenario zal vermijden en enkele van de beloften aan Oekraïne zal nakomen.
"Zal het moeilijk worden? Ja. Wordt het extreem moeilijk? Waarschijnlijk wel. Zal er op een gegeven moment bloed in de lucht zijn? Waarschijnlijk wel," zei een tweede hoge EU-functionaris. "Maar ik blijf denken dat het mogelijk is om oplossingen te vinden." (Geschreven door Gabriela Baczynska Bewerkt door Nick Zieminski)
