Gevangen in een verkiezingscyclus sinds 2019, hetzelfde jaar waarin Netanyahu werd aangeklaagd wegens corruptie op beschuldigingen die hij ontkent, hopen de kiezers de impasse te doorbreken tussen de meest dominante politicus van zijn generatie en zijn vele rivalen.

ZAL NETANYAHU WINNEN?

Onduidelijk. Enquêtes wijzen niet op een grote overwinning voor Netanyahu of voor zijn belangrijkste rivaal, de centristische premier Yair Lapid.

De rechtse Likud-partij van Netanyahu stagneert weliswaar in de peilingen, maar zal naar verwachting de grootste worden in het parlement. Samen met geallieerde extreem-rechtse en ultra-religieuze facties die hem steunen als premier, lijkt de havikistische Netanyahu, 73, op de rand van een regerende parlementaire meerderheid te staan.

Bij de laatste vier stemmingen is Netanyahu er echter niet in geslaagd de gewenste rechtse coalitie te vormen.

WIE IS ER NOG MEER IN DE RACE?

Lapid, 58, is een voormalig tv-presentator en minister van Financiën die ongeveer tien jaar geleden de politiek inging op de vleugels van een sociaal-economische protestbeweging. Zijn partij "Er is een toekomst", tweede in de peilingen, heeft enige opwaartse beweging laten zien. Maar zijn kamp van geallieerde partijen van rechts tot links is kleiner dan het blok van Netanyahu.

Minister van Defensie Benny Gantz leidt de centrumrechtse "Zionistische Unie", die naar verwachting veel minder zetels zal winnen dan de partijen van Netanyahu en Lapid. Maar dat heeft de voormalige legerleider Gantz, 63, er niet van weerhouden zichzelf uit te roepen tot de enige kandidaat die de impasse rond Netanyahu kan doorbreken door nieuwe allianties te vormen en een brede regering te leiden die Israël uit vier jaar ongekende constitutionele crisis kan halen.

WIE DOET ER NOG MEER TOE?

Itamar Ben-Gvir. Een ultranationalistische wetgever die Netanyahu's koningmaker kan zijn en Israëls buitenlandse betrekkingen op de proef kan stellen als hij minister wordt. Ben-Gvir, die in 2007 werd veroordeeld wegens racistische opruiing en steun aan een groep die zowel op de Israëlische als op de Amerikaanse zwarte lijst van terroristen staat, zegt dat hij sindsdien volwassen is geworden. Een gezamenlijk ticket van Ben-Gvirs partij en andere facties, waaronder een extreem-rechtse partij "Jewish Power", zal naar verwachting als derde eindigen en zijn groeiende populariteit heeft in binnen- en buitenland voor onrust gezorgd.

Israëls Arabische minderheid, wiens stem de verkiezingen kan doen kantelen. Ongeveer een vijfde van de bevolking en ondervertegenwoordigd in het parlement, identificeren velen in de gemeenschap zich met of als Palestijnen. Zij klagen al lang over discriminatie en behandeling als tweederangsburgers. Een lage opkomst kan een obstakel voor Netanyahu wegnemen en hem een duidelijke overwinning bezorgen. Een hoge opkomst kan Lapid helpen - in wiens vertrekkende coalitie voor het eerst in de geschiedenis van Israël een Arabische partij is opgenomen.

WAAROM NOG EEN VERKIEZING?

Lapid en zijn coalitiepartner Naftali Bennett maakten in juni 2021 een einde aan Netanyahu's recordregering van 12 jaar op rij, door een onwaarschijnlijke groep van rechtse, liberale en Arabische partijen bij elkaar te lappen die vanaf het begin fragiel was. Nog geen jaar na haar aantreden verloor de coalitie haar flinterdunne meerderheid door overlopers. In plaats van te wachten tot de oppositie hen wegstemde, ontbond de regering het parlement, waardoor verkiezingen werden uitgelokt.

WAAR GAAT DEZE RONDE OVER?

Netanyahu. Hoewel zijn aanklacht wegens omkoping, fraude en schending van het vertrouwen rivalen tegen hem heeft verenigd, is zijn trouwe aanhang onwrikbaar en roept hij om de comeback van een leider die wordt gezien als sterk en intelligent met internationale invloed. De critici van Netanyahu verafschuwen het idee dat een in hun ogen corrupte en destructieve man terugkeert aan het roer, waar hij, naar zij vrezen, het Israëlische rechtssysteem zal ombuigen om een veroordeling te voorkomen.

Netanyahu heeft zijn veiligheids- en economische geloofsbrieven aangeprezen. Maar nu de kans klein is dat de vredesbesprekingen met de Palestijnen binnenkort worden hervat en de nucleaire besprekingen van de wereldmachten met Iran haperen, zijn veiligheid en diplomatie grotendeels terzijde geschoven. Volgens enquêtes zijn de stijgende kosten van levensonderhoud een van de grootste zorgen van de Israëli's, maar omdat het beleid van de kandidaten weinig verschilt, zullen dergelijke kwesties de kiezers waarschijnlijk niet overtuigen.