Westerse functionarissen neigen naar inbeslagname van een deel van de bevroren Russische financiële activa ter waarde van $300-350 miljard om Oekraïne te helpen, maar hoe dit zal gebeuren blijft zeer complex, aangezien het een omstreden precedent zou scheppen.

Hier zijn enkele ideeën die zijn geopperd:

CONFISCATIE

Sommige internationale beleidsmakers en juristen zeggen dat de geïmmobiliseerde Russische reserves gewoon geconfisqueerd kunnen worden krachtens een doctrine van het internationaal recht die bekend staat als "tegenmaatregelen". De bezittingen zouden dan worden verkocht of in onderpand worden gegeven en de opbrengst zou aan Oekraïne worden gegeven, of aan een speciaal fonds voor wederopbouw.

Anderen maken zich echter zorgen dat dit tegen internationale normen zou ingaan en een juridische doos van Pandora zou openen, aangezien het een soort precedent zou scheppen en Rusland de stap voor de rechter zou aanvechten.

Eerdere voorbeelden van dergelijke inbeslagnames, zoals van Iraakse bezittingen na de inval van Irak in Koeweit in 1990, en van Duitse bezittingen na de Tweede Wereldoorlog, vonden plaats nadat die oorlogen waren afgelopen, niet terwijl ze nog woedden - zoals bij de inval van Rusland in Oekraïne.

Zelfs in de Verenigde Staten hebben vooraanstaande experts op het gebied van staatsschulden benadrukt dat de International Emergency Economic Powers Act (IEEPA) geen volledige confiscatie van bevroren Russische bezittingen toestaat als er geen sprake is van een daadwerkelijk gewapend conflict tussen de VS en Rusland.

OPBRENGSTEN OVERHEVELEN

Het leeuwendeel van de bijna 210 miljard euro (230 miljard dollar) aan Russische reserves die in de EU zijn opgesloten - voornamelijk obligaties en andere soorten effecten waarin de Russische centrale bank had geïnvesteerd - wordt bewaard in een in Brussel gevestigde depositaris genaamd Euroclear.

Wanneer deze activa hun laatste uitbetalingsdagen bereiken - of "rijpen", in bankiersjargon - worden ze omgezet in contanten, een transactie die in België belast wordt tegen een tarief van 25%.

Ambtenaren in de EU, maar ook in de VS en Groot-Brittannië, waar veel kleinere bedragen worden bevroren, stellen daarom voor om dat soort inkomsten voor Oekraïne te reserveren en schatten dat dit zal oplopen tot 15-20 miljard euro in 2027.

De EU-leiders zouden later deze maand hun goedkeuring aan een dergelijke maatregel kunnen geven. Sommigen in het blok zijn echter nog steeds op hun hoede, en de Europese Centrale Bank heeft gewaarschuwd dat het opeisen van de vastgezette Russische tegoeden alleen samen met de G7 mag gebeuren. Ze willen er zeker van zijn dat niet alleen de euro wordt getroffen als andere landen zoals China hun reserves beginnen te repatriëren, als voorzorgsmaatregel om te voorkomen dat ze later worden overvallen.

Sommige juristen wijzen er ook op dat er juridisch gezien weinig verschil is tussen het overhevelen van de looptijdinkomsten en het grijpen van de volledige $300-350 miljard.

Het risico bestaat dat Rusland via gerechtelijke stappen beslag probeert te leggen op Euroclear-geld in effectendepots in Hongkong, Dubai en elders. De zorg is dat dit het kapitaal van Euroclear zou kunnen aantasten en een enorme financiële injectie zou kunnen vereisen.

Er zijn daarom plannen om een deel van het overgehevelde geld opzij te zetten als vangnet.

HERSTELOBLIGATIES

Er zijn ook "reparatie-obligaties" voorgesteld als een manier om sommige juridische problemen te omzeilen. Oekraïne zou effecten verkopen die uitbetalen als - en alleen als - het herstelbetalingen van Rusland ontvangt voor de schade die door de oorlog is aangericht.

Rentebetalingen zouden ook kunnen worden doorgerold en alleen betaalbaar worden als Kiev compensatie krijgt.

De obligatiehouders zouden geen contractuele aanspraak kunnen maken op de bevroren reserves van Kremlin. Maar aangezien het onwaarschijnlijk is dat Rusland bereidwillig zal betalen, zouden deze activa de meest waarschijnlijke bron van contant geld zijn om de schade te betalen.

Aangezien de reserves rente opbouwen, zouden ze gebruikt kunnen worden om zowel de hoofdsom van de obligaties als meer regelmatige couponbetalingen te betalen. Dit zou anders zijn dan confiscatie, omdat de activa alleen zouden worden overgedragen als een legitiem compensatiemechanisme eerst oordeelt dat Oekraïne schadevergoeding verschuldigd is.

Oekraïne zou een plausibele manier hebben om eventuele toegekende schade te innen tot de waarde van de reserves. Het zou daarom herstelobligaties tot $300-350 miljard kunnen uitgeven. Maar het zou alleen een dergelijk bedrag krijgen als de Verenigde Staten, EU-regeringen en andere bondgenoten bereid zouden zijn om de obligaties te kopen.

GESYNDICEERDE LENING

Het obligatie-idee is verder uitgewerkt door Lee Buchheit, een veteraan jurist op het gebied van staatsschulden, en Daleep Singh, die net teruggekeerd is naar het Witte Huis als plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur voor internationale economie.

Volgens hen zou Oekraïne zijn eis voor herstelbetalingen aan Rusland kunnen verpanden aan een syndicaat van zijn bondgenoten in ruil voor een lening. Als Moskou zou weigeren om de schadevergoeding te betalen, zouden de bondgenoten de bevroren tegoeden van Rusland kunnen gebruiken om de lening af te betalen. De rechtvaardiging hiervoor is het algemeen erkende juridische principe dat, als een schuldeiser de activa van een schuldenaar controleert, hij deze activa kan verrekenen met een onbetaalde schuld. ($1 = 0,9183 euro) (Verslaggeving door Marc Jones; redactie door Mark Heinrich)