Na een zware tocht over land en maanden wachten, loodsten smokkelaars de 33-jarige timmerman in een gammel houten bootje met twee dozijn anderen om uit te varen uit de Marokkaanse stad Dakhla - maar ver van de Spaanse archipel raakte het zonder brandstof.

Eén uitgehongerde en dorstige man stierf aan boord, terwijl een Spaanse reddingsboot de rest redde. Fane, die in drie dagen op zee nauwelijks gegeten had en zijn waterfles gebruikte om de lekkende boot te redden, weende als nooit tevoren toen hij Gran Canaria bereikte.

"Het is het moeilijkste wat mij ooit is overkomen, ik zou het nooit meer herhalen," zei hij.

Dergelijke afschuwelijke ervaringen zijn aan de orde van de dag op een van de drukste en gevaarlijkste routes naar Europa voor Afrikanen die armoede, conflicten en honger ontvluchten, nog verergerd door de COVID-19 pandemie en het domino-effect van de oorlog in Oekraïne.

Twee derde van de Afrikaanse migranten die Spanje binnenkomen, gaan nu via de Canarische Eilanden, volgens gegevens van de regering. In 2022 zijn er tot nu toe ongeveer 9.589 aangekomen - een stijging van 27% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Op een kaart zijn de zeven eilanden slechts speldenprikjes in de uitgestrekte Atlantische Oceaan voor de kust van West-Afrika. Vissers leiden de hachelijke boten met vaak ontoereikende motoren. Velen verdwalen of zinken.

Volgens de liefdadigheidsorganisatie Walking Borders zijn er dit jaar tot nu toe minstens 1000 mensen in die wateren omgekomen, en de tienduizenden Europese toeristen die naar de Canarische Eilanden trekken zijn zich nauwelijks bewust van de tragedies die zich zo dicht bij hun vakantie afspelen.

"Er heerst paniek onder de mensen in Afrika na de pandemie, de oorlog in Oekraïne en de inflatie, omdat ze erg afhankelijk zijn van voedsel van buitenaf," zei Sukeina Ndiaye, een leider van een netwerk voor steun aan migranten op het eiland Tenerife.

"Ik vrees dat er nog veel meer het risico zullen nemen."

WENS OP ZEE

Een ander die dat gedaan heeft is visser Elhadji Diouf: hij nam met 67 anderen uit Zuid-Senegal een boot die zes dagen later op het strand van Tenerife belandde. Hij zei dat hij de wens van zijn vader eerde, dat de familie zou ontsnappen aan de armoede die veroorzaakt werd door hun steeds schaarser wordende vangst als gevolg van de visvangst op industriële schaal.

Soms, zei hij, verliezen migranten hun verstand na uitputtende reizen uit het binnenland van Afrika en daarna gloeiend hete dagen op open zee. "Sommige mensen kunnen er niet tegen en springen in zee. De boot kan niet keren, of stoppen, om niet te kapseizen, dus is het onmogelijk hen te redden."

Uitdroging, zeeziekte en onderkoeling komen vaak voor.

Maar nu de korte route door de Straat van Gibraltar en andere wegen naar Zuid-Europa over de Middellandse Zee beter bewaakt worden, zijn de Canarische Eilanden een steeds populairdere keuze voor wanhopige migranten, ondanks de gevaren.

Marokko heeft de stroom door een overeenkomst met Spanje ingedamd, maar velen komen nog steeds uit Mali, Senegal, Guinee-Bissau, Guinee, Ivoorkust, Burkina Faso en Nigeria, zeggen activisten.

In een verslag van deze week over de ontluikende migratieroute van de Canarische Eilanden, zeggen de Verenigde Naties dat vorig jaar 150 bootbestuurders zijn gearresteerd, maar dat de misdaadbendes achter hen aan de Afrikaanse kust zelden zijn aangepakt.

Veel sterfgevallen blijven onopgemerkt, zo voegde het rapport eraan toe, en het merkte op hoe boten vaak een omweg nemen om zoek- en reddingsgebieden en mobiele telefoonnetwerken te vermijden, maar dan verstrikt kunnen raken in sterke stromingen die hen in de richting van het Caribisch gebied voeren.

De aantallen kunnen vanaf september weer toenemen als de wateren rustiger worden.

"Niemand kan ze tegenhouden," mijmert Fane op het eiland Gran Canaria, waar kleurige, verlaten migrantenbootjes slordige schoenen, sardienenblikjes, plastic flessen en een reddingsvest bevatten.

"Ik verlies de hoop in mijn continent, Afrika. Wat er gebeurt dwingt je om te gaan (...) Ik heb sommige mensen horen zeggen dat hier bijna dood aankomen beter is dan in Afrika blijven."

Op dezelfde dag joegen Spaanse reddingsdiensten op een boot die voor de kust van Mauritanië op zee was verdwenen, met 100 opvarenden aan boord. Dagen later werd een andere boot met 61 mensen gered in de buurt van het eiland: een 19-jarige jongen werd dood aan boord gevonden.