De maatregel, die onmiddellijk kritiek uitlokte van oppositieleider Sajith Premadasa en van de ambassadeur van Canada, is met onmiddellijke ingang van kracht en is genomen in het belang van de openbare veiligheid, aldus een mededeling van de regering.

De politie heeft eerder traangas afgevuurd op tientallen demonstranten buiten het parlement, in de laatste in meer dan een maand van sporadisch gewelddadige anti-regeringsprotesten te midden van tekorten aan geïmporteerd voedsel, brandstof en medicijnen.

Door de pandemie, de stijgende olieprijzen en de belastingverlagingen van de regering heeft Sri Lanka nog maar 50 miljoen dollar aan bruikbare buitenlandse reserves, zei de minister van Financiën deze week.

De details van de laatste noodverordening zijn nog niet bekendgemaakt, maar eerdere noodwetten hebben de president grotere bevoegdheden gegeven om het leger in te zetten, mensen zonder aanklacht in hechtenis te nemen en protesten uiteen te slaan.

Zijn bevel moet binnen 30 dagen door het parlement worden goedgekeurd.

Premadasa, die Rajapaksa opriep om af te treden, zei dat de noodtoestand "haaks staat op het zoeken naar een oplossing voor de crisis".

De ambassadeur van Canada in Sri Lanka, David McKinnon, zei dat het besluit onnodig was.

"In de afgelopen weken waren er bij de demonstraties in heel Sri Lanka overweldigend veel burgers die van hun recht op vreedzame vrijheid van meningsuiting genoten, en zij zijn een eer voor de democratie van het land," zei hij.

POLITICI "SPUUGZAT

Honderden universiteitsstudenten en andere demonstranten verzamelden zich vrijdag op de hoofdweg naar het parlement, waar zij donderdag een sit-in waren begonnen.

Sommigen hingen ondergoed op barricades als een belediging voor de politieke leiding.

"Wij zijn hier omdat wij het beu zijn dat politici tegen ons liegen. Wij willen dat de president en deze regering naar huis gaan," zei Purnima Muhandiram, een 42-jarige reclamemaakster.

Duizenden winkels, scholen en bedrijven sloten eerder op vrijdag toen werknemers in de publieke en private sector in staking gingen, en eisten dat de president en de regering zouden aftreden voor hun aanpak van de ergste financiële crisis van het eiland in decennia.

Forenzen werden aan hun lot overgelaten doordat ook particuliere bus- en treinexploitanten staakten.

Ook gezondheidswerkers staakten, hoewel de nooddiensten operationeel bleven.

Rajapaksa heeft geweigerd af te treden en heeft herhaaldelijk opgeroepen tot een eenheidsregering onder zijn leiding, maar oppositieleiders zijn van plan volgende week een motie van wantrouwen tegen de president en de regering in te dienen.

Rajapaksa had eerder op 1 april de noodtoestand afgekondigd, maar heeft die na vijf dagen weer ingetrokken.