Sinn Fein roept op tot debat over verenigd Ierland na historische verkiezingsoverwinning

Sinn Fein, de voormalige politieke vleugel van het Ierse Republikeinse Leger (IRA), roemde haar eerste overwinning in een Noord-Ierse assembleeverkiezing als een "beslissend moment" voor de door de Britten gecontroleerde regio en riep op tot een debat over een verenigd Ierland.

Sinn Fein stond met 27 tegen 24 zetels voor op de pro-Britse Democratic Unionist Party (DUP), met nog twee te verklaren zetels te gaan, en werd daarmee de eerste Ierse nationalistische partij die de grootste werd in de gedeconcentreerde assemblee.

"Vandaag is een zeer belangrijk moment van verandering. Het is een beslissend moment in onze politiek en voor ons volk," zei het hoofd van Sinn Fein in Noord-Ierland, Michelle O'Neill, wier partij 29% van de eerste voorkeurstemmen behaalde tegenover 21,3% van de DUP.

Zij zei dat er nu een "eerlijk debat" moet komen over het doel van de partij om het gebied te verenigen met de Republiek Ierland.

De overwinning zal de status van de regio niet veranderen, aangezien het referendum dat nodig is om het Verenigd Koninkrijk te verlaten aan de Britse regering wordt overgelaten en waarschijnlijk nog jaren op zich zal laten wachten.

Maar het symbolische belang is enorm: er komt een eind aan een eeuw van overheersing door pro-Britse partijen, die overwegend door de protestantse bevolking van de regio worden gesteund.

De DUP, een vooraanstaand voorstander van het vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie, zag de steun ondermijnd worden, gedeeltelijk door haar rol in de post-Brexit besprekingen tussen Londen en Brussel, die resulteerden in handelsbarrières tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk.

"HISTORISCH RESULTAAT

De Schotse eerste minister Nicola Sturgeon, die ook een campagne leidt om zich af te scheiden van het Verenigd Koninkrijk, was een van de eersten om Sinn Fein te feliciteren in een Twitterbericht dat een "werkelijk historisch resultaat" begroette.

Hoewel de grootste partij het recht heeft om een kandidaat naar voren te schuiven voor de functie van Eerste Minister van de verplichte Noord-Ierse regering met gedeelde macht, kan een dergelijke benoeming door meningsverschillen met de DUP nog maanden op zich laten wachten.

Op de vraag van een journalist of zij verwachtte de eerste Iers-nationalistische Eerste Minister van de regio te worden, antwoordde O'Neill: "Het volk heeft gesproken."

DUP-leider Jeffrey Donaldson zei dat zijn partij niet tot de regering zou toetreden, tenzij het protocol dat de handel van Noord-Ierland met de rest van het VK regelt na de uittreding uit de Europese Unie, volledig werd herzien.

De campagne van de DUP spitste zich toe op een belofte om wat zij een grens in de Ierse Zee noemt, te schrappen.

Donaldson zei dat hij zou afwachten wat de Britse premier Boris Johnson volgende week in een toespraak over het onderwerp zou zeggen, voordat hij een beslissing zou nemen over zijn volgende stap.

De minister voor Noord-Ierland van de Britse regering, Brandon Lewis, riep de partijen in een verklaring op om zo snel mogelijk een uitvoerende macht te vormen.

ASPIRATIES VOOR HEEL-IERLAND

Sinn Fein werd lange tijd gemeden door het politieke establishment aan beide zijden van de Ierse grens wegens zijn banden met het geweld van het Ierse Republikeinse Leger tijdens drie decennia van strijd over de plaats van Noord-Ierland binnen het Verenigd Koninkrijk, die eindigde met een vredesakkoord in 1998.

Sindsdien heeft zij zichzelf opnieuw uitgevonden om de populairste partij in de Republiek Ierland te worden, waar zij een succesvolle basis heeft opgebouwd door campagne te voeren over alledaagse kwesties zoals de kosten van levensonderhoud en de gezondheidszorg.

Zij heeft een soortgelijke weg gevolgd bij de Noord-Ierse verkiezingen, waar zij zich meer op economische bekommernissen dan op de Ierse eenheid richtte om kiezers in het midden aan te trekken.

De verkiezing volgt de demografische tendensen die er reeds lang op wijzen dat de pro-Britse protestantse partijen uiteindelijk zouden worden overvleugeld door de overwegend katholieke Ierse nationalistische partijen die voorstander zijn van een vereniging van het noorden met de Republiek Ierland.

Alle unionistische kandidaten samen haalden bij de verkiezingen van donderdag iets meer stemmen dan alle nationalisten.

De overkoepelende Alliance Party behaalde met 17 zetels haar sterkste resultaat ooit en probeert zich te vestigen als een derde pijler van het politieke systeem.