De Europese Unie en de lidstaten hebben steun en training gegeven aan de Libische kustwacht, die op zee tegengehouden migranten terugstuurt naar detentiecentra, en verstrekt via de Italiaanse regering financiering aan Libische programma's voor grensbeheer.

De onderzoeker, Chaloka Beyani, sprak nadat een onderzoeksmissie van de V.N. een rapport had gepresenteerd waarin stond dat er misdaden tegen de menselijkheid werden gepleegd tegen migranten in detentiecentra.

"Hoewel we niet zeggen dat de EU en haar lidstaten deze misdaden hebben gepleegd. Het punt is dat de verleende steun heeft geholpen en bijgedragen aan het plegen van de misdaden," zei Beyani, een van de leden van de onafhankelijke missie.

Een woordvoerder van de Europese Commissie voor migratie reageerde niet onmiddellijk op een verzoek om commentaar per e-mail.

Peter Stano, hoofdwoordvoerder buitenlandse zaken van de EU, vertelde echter tijdens een persconferentie voor de publicatie van het rapport: "We bieden hulp om hen (Libië) te helpen hun prestaties op het gebied van opsporing en redding te verbeteren, of het nu gaat om schepen, uitrusting of training met de nadruk op mensenrechten."

De kritiek van de EU is een echo van de kritiek van de VN-mensenrechtenchef en van Human Rights Watch en andere rechtengroeperingen in voorgaande jaren.

De missie, die haar eindrapport presenteerde over een reeks misstanden die door alle partijen in Libië waren begaan, zei dat ze elk bewijs van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid zou doorgeven aan het Internationaal Strafhof.

Volgens het rapport zijn de misdaden gepleegd door zowel de veiligheidstroepen van de staat als door gewapende milities, die optraden om afwijkende meningen te onderdrukken en moorden, verkrachtingen, slavernij, gerechtelijke executies en gedwongen verdwijningen uitvoerden.

De Libische autoriteiten waren niet direct beschikbaar voor commentaar. Ze hebben eerder ontkend dat migranten systematisch mishandeld worden.

Libië kent weinig vrede sinds een door de NAVO gesteunde opstand in 2011 en een splitsing in 2014 tussen strijdende oostelijke en westelijke facties. De grote gevechten eindigden in 2020, maar er is weinig vooruitgang geboekt op weg naar een politieke oplossing en gewapende facties domineren op het terrein.

"De door de missie onderzochte schendingen en mishandelingen hielden voornamelijk verband met de consolidatie van macht en rijkdom door milities en andere aan de staat gelieerde groepen," aldus het rapport.

"Mensenhandel, slavernij, dwangarbeid, gevangenschap, afpersing en smokkel van kwetsbare migranten genereerden aanzienlijke inkomsten voor individuen, groepen en staatsinstellingen," voegde het eraan toe.

De misstanden waren vooral acuut voor de 670.000 migranten in Libië, die volgens het rapport te maken kregen met "een afschuwelijke cyclus van geweld" vanaf het moment dat ze door smokkelaars Libië werden binnengebracht en waarbij ze herhaaldelijk werden vastgehouden zonder rechterlijke toetsing.