Het hoogste gerechtshof van Zuid-Afrika is vrijdag begonnen met het aanhoren van juridische argumenten over de vraag of ex-president Jacob Zuma zich kandidaat mag stellen voor het parlement, een zaak waarvan de uitkomst van invloed zal zijn op de nationale verkiezingen die op 29 mei worden gehouden en veiligheidsproblemen zou kunnen veroorzaken als hij verliest.

Zuma, 82, die in 2018 moest aftreden als president en in 2021 tot een gevangenisstraf werd veroordeeld, heeft gebroken met het regerende African National Congress en voert campagne voor een nieuwe partij, uMkhonto we Sizwe (MK).

Volgens opiniepeilingen zal het ANC na 30 jaar aan de macht te zijn geweest zijn meerderheid verliezen, en MK vormt een bedreiging, vooral in Zuma's thuisprovincie KwaZulu Natal, waar hij populair is. Zijn aanwezigheid op de kandidatenlijst van MK is cruciaal voor de aantrekkingskracht van de partij.

De zaak komt voort uit een besluit van de Zuid-Afrikaanse verkiezingscommissie in maart om Zuma te diskwalificeren op grond van het feit dat de grondwet verbiedt dat iemand die een gevangenisstraf van 12 maanden of langer heeft gekregen, een parlementszetel mag bekleden.

In 2021 werd Zuma veroordeeld tot 15 maanden gevangenisstraf omdat hij niet was verschenen bij een onderzoek naar corruptie.

In april vernietigde een rechtbank de ontzetting, omdat de relevante sectie van de grondwet alleen van toepassing was op mensen die de kans hadden gehad om tegen hun vonnis in beroep te gaan, wat bij Zuma niet het geval was geweest.

De kiescommissie vocht die beslissing aan bij het Constitutionele Hof, dat de zaak vrijdag begon te behandelen met Zuma in de rechtszaal.

Het Hof heeft nog niet gezegd wanneer het uitspraak zal doen. Koos Malan, een hoogleraar publiekrecht aan de Universiteit van Pretoria, zei dat hij verwachtte dat het hof snel zou handelen omdat het zich scherp bewust zou zijn van de beladen politieke situatie.

"De rechtbank weet natuurlijk ook dat de heer Zuma aanzienlijke steun heeft in KwaZulu Natal. Ze weten ook dat er een grote verstoring kan ontstaan als de heer Zuma gediskwalificeerd wordt als kandidaat," zei hij.

Hij haalde de gebeurtenissen in juli 2021 aan, toen het nieuws van Zuma's gevangenisstraf rellen veroorzaakte in de provincie waarbij meer dan 300 mensen omkwamen en die overgingen in een bredere golf van plunderingen.

Meer dan 100 aanhangers van Zuma verzamelden zich buiten de rechtbank, in de partijkleuren van MK of in traditionele kledij van Zulu. De koopwaar van de partij was te koop en leden zongen liederen waarin Zuma's leiderschap werd geprezen.

MK vernoemde zichzelf naar de voormalige gewapende vleugel van het ANC uit het apartheidstijdperk. Het ANC probeerde de partij van het stembiljet te laten verwijderen op grond van het feit dat de naam en het logo nauw verbonden waren met de eigen geschiedenis, maar een verkiezingsrechtbank stelde MK in maart in het gelijk.