WIESBADEN (dpa-AFX) - Duitsland gaat moeilijke maanden tegemoet na een daling van de economische productie. Het bruto binnenlands product (bbp) kromp in het vierde kwartaal van 2023 met 0,3 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal, gecorrigeerd voor prijs-, kalender- en seizoensinvloeden. "In het laatste kwartaal vertraagde de daling van de investeringen de economie, terwijl de consumptie licht steeg", bevestigde het hoofd van het Federaal Bureau voor de Statistiek, Ruth Brand, vrijdag op basis van voorlopige gegevens van de autoriteit. Economen verwachten dat de zwakte voorlopig aanhoudt. De hoop op een sterk economisch herstel dit jaar is vervlogen.

"In het eerste kwartaal is de economische productie van Duitsland opnieuw licht gedaald", aldus Joachim Nagel, president van de Bundesbank. Als het BBP twee kwartalen op rij krimpt, spreken economen van een technische recessie. Dit betekent niet dat het hele jaar negatief is. Duitsland was in 2023 echter al in een recessie terechtgekomen met een totale daling van de economische productie van 0,3 procent.

Sommige economen sluiten een verdere daling in 2024 als geheel niet uit. De Duitse regering verwacht slechts een minigroei van 0,2 procent. "We komen langzamer uit de crisis dan we hadden gehoopt", zei minister van Economische Zaken Robert Habeck onlangs.

"Iets meer licht dan schaduw"

Volgens Bundesbank-president Nagel beloven de vooruitzichten voor 2024 echter "iets meer licht dan schaduw". De economie zou in de loop van het jaar weer overeind moeten krabbelen. De vraag vanuit het buitenland zou voor een rugwind moeten zorgen. Ook de particuliere consumptie zou moeten profiteren van de verbetering van de koopkracht. "Dankzij een stabiele arbeidsmarkt, sterk stijgende lonen en dalende inflatie zullen mensen effectief meer geld op zak hebben." Volgens zijn inschatting is de bedrijfslocatie ondanks structurele problemen nog steeds goed gepositioneerd in een wereldwijde vergelijking. "Duitsland is niet de zieke man van de wereldeconomie".

Aan het einde van het jaar stegen de particuliere consumentenbestedingen met 0,2 procent. De inflatie is de laatste tijd afgenomen, wat de consumptiedrang van mensen kan stimuleren. Daarentegen waren er tekenen van een vertraging in de investeringen. De investeringen in gebouwen daalden ten opzichte van het vorige kwartaal. De bouw heeft te lijden onder hogere rentetarieven en kosten. Bedrijven investeerden ook minder in apparatuur zoals voertuigen en machines. Volgens economen van Deutsche Bank-dochter DWS kan het aflopen van de verplichting voor elektrische auto's hiervoor een reden zijn geweest.

De stemming onder bedrijven is onlangs iets verbeterd. Het Ifo-bedrijfsklimaat steeg in februari. "De economie stabiliseert zich op een laag niveau", zei Ifo-voorzitter Clemens Fuest.

Overheidstekort wordt kleiner

Er was een lichtpuntje in de overheidsfinanciën. Vorig jaar gaf de schatkist opnieuw meer geld uit dan er binnenkwam. Het tekort van de federale overheid, deelstaten, gemeenten en socialezekerheidsorganisaties daalde echter met 9,5 miljard euro tot 87,4 miljard euro in vergelijking met het jaar ervoor, deels omdat een groot deel van de uitgaven voor de bestrijding van de pandemie werd geannuleerd.

De federale overheid noteerde met 79 miljard euro het grootste tekort. Dalende transfers van de federale overheid en de aanhoudende financiële last van de opvang van vluchtelingen droegen ertoe bij dat ook de deelstaten (6,4 miljard euro) en gemeenten (12,1 miljard euro) financieringstekorten noteerden. De socialezekerheidsfondsen (10 miljard euro) lieten daarentegen een lichte stijging van de overschotten optekenen.

In verhouding tot de totale economische productie bedroeg het tekort 2,1 procent. Het Federaal Bureau ging aanvankelijk uit van 2 procent. In 2022 was het 2,5 procent. Door de begrotingsuitspraak van het Federale Constitutionele Hof is de federale regering niettemin gedwongen om te bezuinigen.

Na twee uitschieters in de coronavirusjaren 2020 en 2021 voldeed Duitsland daarmee voor het tweede jaar op rij aan de Europese schuldregel, die EU-landen toestaat een begrotingstekort van maximaal drie procent te hebben. De regels waren opgeschort vanwege de hulpprogramma's in verband met het coronavirus. Vertegenwoordigers van het Europees Parlement en de regeringen van de EU-lidstaten zijn het onlangs eens geworden over een hervorming. Volgens de plannen zullen de EU-doelstellingen voor het terugdringen van buitensporige tekorten en schulden meer rekening houden met de individuele situatie van landen./mar/DP/jkr